با گذشت حدود 4 ماه از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری عراق هنوز رئیس جمهور و نخست وزیر جدید این کشور معرفی نشده است. روز 9 ژانویه 2022 در نشست پارلمان، محمد الحلبوسی به عنوان رئیس جدید پارلمان برگزیده شد. قرار است فردا نشست پارلمان برای معرفی رئیس جمهوری جدید معرفی شود. رئیس جمهور عراق باید آراء موافق دو سوم نمایندگان پارلمان این کشور را به دست آورد. پارلمان عراق 329 کرسی دارد.
اختلاف میان کردها درباره نامزد ریاست جمهوری
تحرکات ماه‌های گذشته کردهای عراق نشان می‌داد که حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان، دو حزب اصلی منطقه کردستان، برای معرفی نامزد واحد پست ریاست جمهوری اجماع ندارند. مطابق عرف، رئیس جمهور عراق از میان کردهای این کشور انتخاب می‌شود. حزب دموکرات در انتخابات پارلمانی اکتبر 2021 عراق 31 کرسی و اتحادیه میهنی کردستان نیز 16 کرسی را به دست آورد. حزب دموکرات که ریاست و همچنین نخست وزیری منطقه کردستان را در اختیار دارد، با توجه به نتایج انتخابات پارلمانی، معرفی رئیس جمهور عراق را نیز حق خود می‌داند، در حالی که در عراق پسا صدام همواره رئیس جمهور این کشور از اعضای اتحادیه میهنی کردستان بود.
بر همین اساس نیز میان حزب دموکرات و اتحادیه میهنی برای معرفی نامزد تصدی پست ریاست جمهوری اختلاف به وجود آمد. در حالی که پارلمان عراق پیشتر، اسامی ۲۵ نامزد تایید صلاحیت شده برای ریاست‌جمهوری را رسما اعلام کرده بود، اما رقابت اصلی برای تصدی این پست میان «برهم صالح» رئیس‌جمهور کنونی به نمایندگی از حزب اتحادیه میهنی کردستان و «هوشیار زیباری» به نمایندگی از حزب دموکرات کردستان است. معرفی زیباری با واکنش‌هایی در داخل عراق مواجه شد. یکی از مهم‌ترین واکنش‌ها از سوی مقتدی صدر، رهبر جریان صدر بود که در انتخابات اکتبر 2021 موفق به کسب 73 کرسی شدند.
اعتراض‌ها به معرفی هوشیار زیباری
در حالی که شواهد نشان می‌دهد جریان صدر و حزب دموکرات برای چینش قدرت در عراق با هم همسو شده و احتمال ائتلاف آنها برای تشکیل کتله اکبر و معرفی نخست وزیر جدید وجود دارد، روز گذشته مقتدی صدر در توییتی رسماً به معرفی هوشیار زیباری از سوی حزب دموکرات اعتراض و اعلام کرد در نشست روز دوشنبه (فردا) پارلمان شرکت نخواهد کرد. شماری از نمایندگان پارلمان نیز به معرفی زیباری اعتراض کردند. شمار زیادی از مردم بغداد نیز در مخالفت با نامزدی هوشیار زیباری برای پست ریاست جمهوری عراق تظاهرات کردند.
علت اصلی اعتراض‌ها؛ فساد زیباری
علت اصلی اعتراض به معرفی زیباری این است که هوشیار زیباری در سال ۲۰۱۶ از پست وزارت دارایی عراق به دلیل داشتن پرونده‌های فساد کنار گذاشته شده بود. به موجب قانون اساسی عراق، نامزد ریاست جمهوری باید فردی خوشنام و دارای تجربه سیاسی باشد که همگان به پاکدستی و عدالت و صداقت او در راه عراق شهادت دهند. منتقدان معتقد هستند مبارزه با فساد نیاز ویژه و اضطراری شرایط کنونی عراق است و کسی که به دلیل داشتن پرونده‌های فساد از وزارت برکنار شده است، نمی‌تواند به عنوان رئیس جمهور در رأس قرار گیرد و مدعی مبارزه با فساد نیز باشد. در پی این اعتراض‌ها، دادگاه فدرا ل عراق که در 4 ماه اخیر پرکار بود، طی حکمی در خصوص نامزدی هوشیار زیباری اعلام کرد که این نامزدی تا زمان بررسی پرونده ارائه شده، به حالت تعلیق درآمد. دادگاه فدرال عراق پیش از این در احکامی نتایج انتخابات پارلمانی اکتبر 2021 و همچنین فرآیند معرفی محمد الحلبوسی به عنوان رئیس جدید را تائید کرده بود.
با توجه به اعتراض مقتدی صدر به اقدام حزب دموکرات در معرفی هوشیار زیباری، تعلیق نامزدی زیباری می‌تواند موجب اختلاف میان جریان صدر و حزب دموکرات نیز شود و حتی معرفی کتله اکبر نیز تحت تأثیر قرار گیرد. با تعلیق نامزدی زیباری و در صورت برگزاری نشست فردا برای معرفی رئیس جمهور، برهم صالح، رئیس جمهور کنونی عراق، نامزد اصلی تصدی این پست خواهد بود.
نویسنده: سید رضی عمادی
/ 114
