با انتخاب «ریشی سوناک» به عنوان نخست وزیر بریتانیا و انتصاب رسمی وی از سوی پادشاه چارلز سوم، «سوناک» در نخستین گام اعضای دولت جدید این کشور را اعلام کرد و در سخنانی در مقابل دفتر نخست وزیری بریتانیا وعده داد که کشور را متحد کند.
ریشی سوناک، پنجاه و هفتمین نخست وزیر بریتانیا است که جانشین لیز تراس شده است. وی اولین نخست وزیر آسیایی تبار و غیر سفید پوست بریتانیا و همین طور جوان ترین و ثروتمندترین نخست وزیر تاریخ معاصر این کشور به شمار می آید.
سوناک که حدود دو ماه پیش رقابت رهبری حزب محافظه کار را به لیز تراس باخته بود، اکنون با کسب حمایت اکثریت نمایندگان حزب محافظه کار و با خارج شدن دو رقیب دیگرش، بوریس جانسون و پنی موردانت از دور رقابت ها، به رهبری حزب حاکم رسید و اکنون رسما مسند نخست وزیری بریتانیا را بر عهده گرفته است.
وی در نخستین اقدام، کابینه خود را معرفی و تلاش کرد تا کابینه ای فراجناحی و تا حدی تخصص گرا تشکلیل دهد. سوناک، «جیمز کلورلی» را در سمت وزیر خارجه و «بن والاس» را در سمت وزیر دفاع ابقا کرد وهمچنین، «جرمی هانت» را در مقام وزیر دارایی کابینه نگه داشت. نخست وزیر جدید بریتانیا «دومینیک راب» را نیز به سمت معاون نخست وزیری بازگرداند.
سوناک درحالی نخست وزیری بریتانیا را بر عهده می گیرد که این کشور با جدی ترین بحران اقتصادی درنیم قرن گذشته مواجه است. پیامدهای اقتصادی ناشی از برگزیت و همه گیری کووید-19، همچنین جنگ اوکراین که سبب گرانی انرژی و کمبود مواد غذایی در جهان شده، بریتانیا را با چالش جدی اقتصادی و سیاسی روبه رو کرده است؛ به طوری که سوناک ترمیم اقتصاد کشور را اولویت خود اعلام کرده است. وی وعده داده است به زودی طرح هایی را برای ایجاد ثبات در بازار مالی و سیاست مالیاتی مشخص کند. پیش بینی می‌شود که محورهای اصلی بودجه جدید، افزایش برخی از مالیات ها و کاهش هزینه های عمومی باشد. «جرمی هانت» وزیر دارایی دولت سوناک اطمینان داده است که از آسیب پذیران حمایت شود .
با این حال، «مگان گرین» اقتصاددان ارشد جهانی در «موسسه مشاوره کرول»، در این زمینه می گوید: حتی بدون وجود همه این درام‌های سیاسی هم، فضای اقتصادی در بریتانیا فوق‌العاده دشوار است. بریتانیا مسیر بسیار سختی را پیش رو دارد.
گزارش های اقتصادی نشان می دهد بریتانیا احتمالاً به دلیل افزایش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی این کشور وارد رکود اقتصادی عمیق تری شود. براساس تخمین ها، رشد اقتصادی بریتانیا در سال آینده یک درصد کاهش می یابد.
درحال حاضر بریتانیایی ها با بحران هزینه های زندگی دست و پنجه نرم می کنند، به طوری که نرخ تورم در ماه سپتامبر 10.1 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. همچنین 85 درصد مردم بریتانیا به دلیل افرایش هزینه های زندگی، خرید مواد غذایی را کاهش داده اند.
«استیو کین»، اقتصاددان با اشاره به این که بریتانیا هنوز به شدت به واردات نفت وابسته است و این موضوع سبب آسیب پذیری بسیار اقتصاد بریتانیا شده است؛ گفت: با توجه به اختلاف زیاد درآمد‌ها در بریتانیا، دست کم چهل درصد جمعیت به دلیل افزایش بهای انرژی و مواد غذایی به ورشکستگی افتاده اند.
به هر حال، سوناک روزهای سختی را پیش رو دارد. ساماندهی اقتصاد ویران شده بریتانیا، برگرداندن آرامش سیاسی به کشور، تنظیم سیاست خارجی در ارتباط با اتحادیه اروپا و همچنین، مشارکت در جنگ اوکراین ازجمله مواردی است که نخست وزیر جدید بریتانیا باید هر چه زودتر نسبت به آنها اقدام کند. در این راستا کمیسیون اروپا تنها ساعتی پس از شروع به کار سوناک از نخست وزیر درخواست کرد تا به توافق حاصل شده با اتحادیه اروپا پایبند باشد.
به نظر می رسد ریشی سوناک آخرین بارقه امید حزب محافظه کار بریتانیا برای حفظ قدرت است. انتخابات پارلمانی بعدی بریتانیا در حالت معمول حدود دو سال دیگر برگزار خواهد شد ولی اگر سوناک نتواند به وعده های خود عمل کرده و بریتانیا را از این آشفتگی اقتصادی و سیاسی خارج کند؛ بعید نیست که حزب محافظه کار، قدرت را پس از 12 سال واگذار کند.
119
نویسنده: آتوسا دینیاریان
