چرا مهم است:
مساعی جمیله یکی از شیوه‌های مسالمت‌آمیز حل و فصل اختلاف‌ها است که توسط کشور ثالثی به کار گرفته می‌شود و با میانجی‌گری تفاوت دارد. در حقوق بین‌الملل در تعریف مساعی جمیله آمده است: «هر گاه دو دولت نخواهند از طریق مذاکرات سیاسی اختلاف خود را حل و فصل نمایند و یا مذاکرات به نتیجه مطلوب نرسد، دولت ثالث و یا یک سازمان بین‌المللی و یا سایر مقامات صلاحیت‌دار بین‌المللی که در اختلاف مستقیما ذی نفع نیستند، می‌توانند تلاش‌ها و اقدام‌های لازم را برای حل و فصل اختلاف‌ها به عمل آورند. در این روش طرف ثالث بطور جداگانه با هر یک از طرفین ملاقات کرده و راه‌هایی را برای کشاندن به پای میز مذاکره توصیه می‌کند. در این روش طرف ثالث می‌تواند میان طرفین مناقشه و به منظور بهبود شرایط سیاسی نقش پیغام رسان را ایفا کند. این شیوه تنها با توافق هر دو طرف مناقشه بکار گرفته می‌شود و طرف ثالث پیشنهادی به طرفین ارائه نمی‌دهد بلکه زمینه گفتگو را فراهم می‌کند.»
زمینه خبر:
در هفته‌های اخیر تنش میان هند و پاکستان گسترش یافته به نحوی که طرفین اقدام نظامی جدی علیه هم انجام دادند که در این حملات صدها نفر کشته و مجروح شدند. پس از گسترش درگیری‌ها و همچنین سکوت کشورها و نهادهای جهانی در این خصوص، جمهوری اسلامی ایران برای فراهم کردن زمینه گفتگو دهلی نو و اسلامآباد اعلام آمادگی کرد. سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که در روزهای گذشته به پاکستان سفر و با مقامات این کشور از جمله «آصف علی زرداری»، رئیس جمهور این کشور دیدار و رایزنی کرده بود، روز چهارشنبه نیز به هند سفر و دیروز پنجشنبه با خانم «دروپادی مورمو» رییس جمهور هند دیدار کرد. عراقچی اعلام آمادگی کرد تا از شیوه «مساعی جمیله» برای حل و فصل اختلاف‌ها میان هند و پاکستان استفاده کند.
نکات کلیدی:
- با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران با هر دو کشور هند و پاکستان روابط دوستانه‌‌ای دارد، عراقچی برای مساعی جمیله میان دو کشور اعلام آمادگی کرد. وزیر امور خارجه در دیدار با مقامات پاکستان و هند با اشاره به تنش‌های اخیر بین دهلی نو و اسلامآباد، آمادگی ایران را برای کمک به کاهش این تنش‌ها اعلام کرده است.
- این موضع‌گیری می‌تواند به عنوان یک تلاش دیپلماتیک از سوی ایران برای ایفای نقش مثبت در منطقه تلقی شود. در واقع، در غیاب سازوکار‌های موثر منطقه‌ای، روابط خوب و متوازن ایران با دو کشور پاکستان و هند این امکان را فراهم آورد که با تحرکات دیپلماتیک بتواند خلأ موجود را پر کرده و از تشدید بحران جلوگیری کند.
نگاه عمیق‌تر:
این دیدار و گفتگوها نشان‌دهنده تلاش‌های دیپلماتیک ایران برای ایفای نقش مثبت در منطقه، تقویت روابط با کشورهای همسایه و همچنین رویکرد کلی ایران درباره ثبات و امنیت در مناطق پیرامونی است. این نوع تعاملات می‌تواند به کاهش تنش‌ها و برقراری ثبات در منطقه کمک کند.
نویسنده: سید رضی عمادی
سیدرضی عمادی
