تحلیل:

ایران پرس: در حالی که جمهوری اسلامی ایران حتی فراتر از تعهدات خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری کرده است، اما کشورهای غربی همچنان به اعمال فشارهای سیاسی بر ایران از طریق مدیر کل آژانس ادامه می دهند.

«رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی اظهاراتی سیاسی که خارج از حیطه مسئولیت او محسوب می‌شود، ادعا کرده است: "ایران همکاری با آژانس را به دلیل اختلاف با غرب، گروگان گرفته است."

وی در مصاحبه‌ای در حاشیه اجلاس «داووس» مدعی شد: "ایران برخی از بازرس‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را با توجه به ملیت آنها نپذیرفته و رد کرده است، این روشی برای تنبیه کردن ما بابت اتفاقات بیرونی است. وقتی فرانسه یا انگلیس یا ایالات متحده کاری انجام می‌دهند که آنها خوششان نمی‌آید گویی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بابت مناقشه‌هایشان با دیگران گروگان می‌گیرند. این برای ما پذیرفتنی نیست."

متهم کردن ایران به سیاسی‌کاری البته امری نیست که در اظهارات مدیر کل آژانس تازگی داشته باشد، چندی پیش بعد از لغو مجوز برخی از بازرسان آژانس در ایران، گروسی ادعا کرد: "این اقدامات بر فعالیت های عادی آژانس تاثیر می‌گذارد."

جمهوری اسلامی ایران در مارس 2023 در جریان سفر دو روزه گروسی به تهران، به صورت داوطلبانه با فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بیشتر بازرسان این سازمان، در چارچوب قانون راهبردی مجلس (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران) موافقت کرد.

این در حالی است که موضوع تعهدات حقوقی کشورهای عضو آژانس بر اساس موافقتنامه پادمان و موضوع تعهداتی که کشورهایی نظیرایران به صورت داوطلبانه پذیرفته اند، دو موضوع جدا از هم می باشند، همچنان که به رغم خروج غیر قانونی آمریکا از برجام و تداوم تحریم ها، جمهوری اسلامی ایران به صورت داوطلبانه با فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارتی مرتبط با برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) موافقت کرد.

بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران ضمن رد ادعاهای مطرح شده همواره تاکید کرده است که تعهدات کشورها در حوزه پادمان نامحدود نیست. 

اظهارات اخیر گروسی به موضوع لغو مجوز 8 بازرس آژانس از سوی ایران در شهریور امسال اشاره دارد، در حالی که این اقدام برمبنای ماده 9 موافقتنامه جامع پادمان میان ایران و آژانس صورت گرفت و ایران این حق را دارد که مجوز برخی از بازرسان آژانس را تایید نکند؛ همچنین باید در نظر داشت که در حال حاضر ۱۱۷ بازرس منصوب شده ویژه ایران در اختیار آژانس است بنابراین گروسی نباید اجرای وظایف پادمانی را صرفا به برخورداری از برخی کارشناسان خاص محدود کند.

بدیهی است، تکرار ادعاها و اظهارنظرهای سیاسی مدیر کل آژانس علیه ایران، می تواند این فرض را تقویت کند که آژانس خارج از تعهدات قانونی خود به‌ دنبال اعمال فشارسیاسی و مجبور کردن ایران به امتیاز دادن در مذاکرات با طرف های غربی است. 

جمهوری اسلامی ایران معتقد است، آژانس بین المللی انرژی اتمی باید در قبال فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، رفتاری حرفه‌ای در پیش گیرد و نقش اهرم سیاسی در دست طرف‌های غربی و یا رژیم صهیونیستی برای افزایش فشارها بر جمهوری‌اسلامی را ایفا نکند.

«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در این ارتباط گفته است، گروسی بدون توجه به قواعد مصرح در موافقتنامه پادمان جامع، درخواست‌هایی را مطرح می کند که عموما از سوی آمریکا و سه دولت اروپایی (بریتانیا، فرانسه، آلمان) مطرح شده است، ضمن اینکه این نوع درخواست‌ها کاملا خارج از تعهدات ایران است.

استمرار اینگونه موضع گیری از سوی مدیرکل، اعتبار آژانس را خدشه دار خواهد کرد و در تعاملات با یک کشور عضو که به تمامی تعهدات خود پایبند است، سازنده نیست.

نویسنده: حسن عقیقی سلماسی

117

بیشتر بخوانید:

اظهارات گروسی علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران

117