بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به بیانیه سی وهفتمین اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس  در منامه اعلام کرد: این شورا به جای طرح اتهامات تکراری و بی اساس، از مداخله در امور ایران  و تلاش برای فتنه انگیزی های فرقه ای و مذهبی دست بردارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه، با رد هرگونه مداخله ایران در امور کشورهای منطقه تصریح کرد، سیاست تهران برمبنای اصول حسن همجواری، احترام متقابل و پرهیز از دخالت در امور دیگران است. 

قاسمی همچنین در واکنش به اظهارات "ترزا می"، نخست وزیر انگلیس در نشست منامه مبنی بر اعلام همکاری این کشور با شورای همکاری خلیج فارس ضد ایران، تصریح کرد، کشورهایی که مداخله جویی های غیر مسئولانه آنها در سایر کشورها باعث گسترش ناامنی، جنگ، خشونت و تروریسم شده در جایگاهی نیستند که دیگران را به مداخله در امور منطقه متهم کنند.

سخنگوی وزارت خارجه کشورمان تصریح کرد، بخشی از این اظهارات ناشی از تحولات در روابط انگلیس با اتحادیه اروپایی و همچنین تلاش برای عقد قراردادهای جدید هنگفت تسلیحاتی با برخی کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و در نهایت، تشدید بحران های ناشی از جنایات جنگی آنها  ضد ملت های مظلوم یمن، سوریه، بحرین، عراق و دیگر کشورهای اسلامی منطقه  است.

در بیانیه مشترکی که بعد از این اجلاس منتشر شد، انگلیس و شورای همکاری خلیج فارس موافقت خود را با یک "شراکت راهبردی" که مناسبات "سیاسی، دفاعی، امنیتی و تجاری" را تقویت کند و در همان حال  "باعث شکل گیری رویکردهای جمعی در قبال مسائل منطقه ای شود" اعلام کرده اند.

در این بیانیه آمده است، انگلیس به عنوان بخشی از تقویت همکاری های نظامی دوجانبه حضور خود را در سراسر منطقه خلیج فارس از جمله از طریق استقرار نظامیان انگلیسی در دبی حفظ خواهد کرد.

 منامه جایی است که مقر استقرار ناوگان پنجم نیروی دریایی امریکا است. انگلیس نیز در حال احداث یک پایگاه جدید دریایی در بحرین است و برنامه بلند مدتی را به منظور بازگشت به سیاست های گذشته  خود در منطقه خلیج فارس و تقویت حضور نظامی اش در منطقه کلید زده است .  

واقعیت این است که انگلیس و عربستان دو هدف مجزا از یکیدگر را در منطقه دنبال می کنند، اما هردو سعی دارند در توجیه اهدافشان روی یک موضوع تکیه کنند و آن ادعای موهوم تهدید بودن ایران برای امنیت منطقه است. 

کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، بازار اصلی فروش کمپانی های بزرگ اسلحه سازی است و کارتل های اسلحه سازی روی درآمدهای میلیاردی شیخ نشین های عرب خلیج فارس حساب ویژه ای باز کرده اند.

روزنامه فرامنطقه ای "رای الیوم" در تحلیلی درباره این نشست و بیانیه منامه نوشت، نزدیکی ترزا می به کشورهای شورای همکاری و اظهارات صریح ضدایرانی وی، بدین معناست که انگلیس با قدرت در حال بازگشت به جایگاه سابق خود در خلیج فارس است.

انگلیس در حال خارج شدن از اتحادیه اروپا و به دنبال بازار و متحدان اقتصادی جدید است. ثروتمندترین کشورها در شورای همکاری نیز مقصد خوبی برای فروش سلاح های جنگی انگلیس محسوب می شوند. در همین راستا "مارگارت تاچر" در اوایل دهه هشتاد در سفر به عربستان قرارداد قرن را به ارزش حدود ۷۰ میلیارد دلار امضا کرد که شامل هواپیماهای انگلیسی هاوک و تورنادو می شود.

مسئله عربستان اما، به بن بست رسیدن سیاست های منطقه ای اش است. نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در منامه در حالی برگزار شد که رهبران عربستان در همه تجاوزات خود در سوریه - یمن و عراق ناکام مانده اند و با بحران مالی مشقت بار و نارضایتی مردمی از سیاست های ریاضت اقتصادی ناشی از تحمیل مستقیم و غیرمستقیم مالیات و حذف یارانه کالاهای اساسی و خدمات ضروری روبرو هستند.

عربستان نگرانی دیگری هم دارد، ریاض در مورد سیاست های ترامپ رییس جمهور منتخب امریکا در حمایت از رژیم فرسوده و پر چالش آل سعود تردید دارد. به ویژه آنکه ترامپ گفته است که اگر کشورهای عربی چشم به حمایت امریکا دارند، هزینه انرا نیز باید بپردازند.

در واقع یکی از اهداف دعوت عربستان از نخست وزیر انگلیس به اجلاس منامه دادن این پیام به امریکاست که ریاض می تواند خلاء حمایت امریکا را با رقبای قدیمی در منطقه پر کند.

نگرانی دیگر عربستان منزوی شدن در ساختار فعلی شورای همکاری خلیج فارس با توجه به عمیقتر شدن اختلافات درونی و منطقه ای است. پادشاه عربستان در سفر منطقه ای اش پیش از اجلاس منامه کوشید با یارگیری از کشورهای منطقه، کشورهای کوچک حاشیه خلیج فارس را با سیاست های خود همسو کند. "سلمان بن عبدالعزیز" در نشستی که  در آن عمان مستثنی شده بود، سعی کرد پایه های اتحاد این کشورها را بر ویرانه های شورای همکاری بنا کند.

خودداری ملک سلمان از سفر به "مسقط"، کنار گذاشتن عمان از این اتحادیه را نشان داد. عمان چند سال پیش  نیز با تشکیل چنین اتحادیه ای که پیشنهاد آن توسط عربستان در سمینار منامه مطرح شد، مخالفت کرده بود.

از نگاه عربستان میزان همسویی با عربستان شرط عضویت در اتحادیه جدید خلیج فارس است، اما ریاض در جایگاهی نیست که بتواند با جوسازی برای آینده منطقه تعیین تکلیف کند.