حقوق بشر برای حاکمان عربستان سعودی مسئله‌ای قابل هضم نیست. یکی از دلایل بیگانه بودن حکومت سعودی با حقوق بشر مربوط به نوع ساختار قدرت در این کشور است. عربستان به صورت خاندانی توسط آل سعود اداره می‌شود که تفکر وهابیت نیز پشتوانه فکری آنرا تشکیل می‌دهد. سبک قدرت و همچنین سبک زندگی خاندان سعودی متفاوت از مطالبات مردم عربستان است.
آل سعود اعتقادی به نقش مردم در قدرت ندارد و هیچ انتخابات جدی در عربستان برگزار نمی‌شود و مردم در تعیین پادشاه این کشور هیچ نقشی ندارند. در عین حال، در حالی که شاهزادگان سعودی زندگی بی‌نظیری به لحاظ رفاه و ثروت افسانه‌ای دارند، بخش زیادی از مردم عربستان با فقر، بیکاری و تبعیض ساختاری مواجه هستند.
این سبک قدرت و زندگی سبب بروز شکاف میان بخش بزرگی از جمعیت عربستان و خاندان آل سعود و شکل‌گیری جنبش‌های اعتراضی و انتقادهای گسترده از حاکمان عربستان شده است.
با این حال، آل سعود تاب هیچ اعتراض، انتقاد و حتی فعالیت مدنی را ندارد و هر جنبش یا شخصیتی که به وضعیت بسته و خشن قدرت در عربستان اعتراض یا انتقاد کند به شدیدترین شیوه سرکوب می‌شود. این وضعیت به خصوص پس از اینکه «محمد بن سلمان» در ژانویه 2015 به قدرت رسید، به مراتب وخیم‌تر شده است.
محمد بن سلمان تاکنون روحانیون برجسته، روشنفکران، دانشگاهیان و فعالان حقوق بشر، سپس بازرگانان برجسته و اعضای خانواده سلطنتی را هدف سیستم سرکوب خود قرار داد و موجی از دستگیری در عربستان انجام شد. حکومت سعودی در توجیه این بازداشت‌ها به فساد و اتهام روی آورد، فساد در قبال شاهزادگان و اتهام‌زنی نیز به دیگر بازداشت شدگان به کار گرفته شد.
سرکوب شیعیان عربستان توسط آل سعود
نکته دیگر این است که نظام سرکوب عربستان در برخی مناطق جغرافیایی این کشور فعالانه‌تر عمل کرد که مناطق شرقی از مهم‌ترین این جغرافیا است. علت اصلی فعال‌تر بودن سرکوب در شرق عربستان این است که حدود 10 تا 15 درصد از جمعیت این کشور را شیعیان تشکیل میدهند که عمدتاً در استان الشرقیه ساکن و با تبعیض ساختاری و هدفمند نظام سیاسی عربستان مواجه هستند. در تازه‌ترین اقدام، نیروهای امنیتی رژیم سعودی در روزهای اخیر، با تخریب منازل در شهر شرقی قطیف دستکم 34 جوان و روحانی این شهر را بازداشت کرده‌اند.
شیوع گسترده ویروس کرونا در عربستان سعودی نیز زمینه سرکوب و خشونت بیشتر علیه مردم این کشور را برای آل سعود فراهم کرده است. در همین راستا، صفحه توییتری بازداشت‌شدگان آزادی بیان در عربستان آوریل 2020 افشا کرد که مقامات سعودی از سرگرم شدن افکار عمومی به حواشی ویروس کرونا برای آغاز بازداشت‌های جدید ضد فعالان سوءاستفاده می‌‌کند و شماری از فعالان رسانه‌ای، روحانیون و دانشگاهیان منتقد را بازداشت کرده است.
نکته پایانی این است که در میان سکوت نهادهای تأثیرگذار بین‌المللی نظیر شورای امنیت و همچنین بی‌تفاوتی قدرت‌های مدعی حقوق بشر به سیاست خشن آل سعود علیه شهروندان عربستان، برخی از سازمان‌های بین‌المللی غیردولتی نظیر دیدبان حقوق بشر از سرکوب آزادی بیان، اعدام و زندانی کردن معترضان و فعالان حقوق بشری در عربستان انتقاد کرده‌اند.
با این حال، از آنجایی که گزارش‌ها و انتقادهای این سازمان‌های غیردولتی منجر به تصمیم نمی‌شود و ضمانت اجرایی نیز ندارد، آل سعود به این گزارش‌ها و انتقادها بی‌تفاوت است، نظیر آنچه که برای خانم «لجین هذلول» رخ داده است.
لجین هذلول از جمله زنانی است که تنها به دلیل درخواست حق رانندگی برای زنان در زندان‌های سعودی تحت بدترین شرایط قرار دارد و مورد شکنجه و تعرض قرار می‌گیرد. انتقاد سازمان‌های حقوق بشری غیردولتی سبب نشد آل سعود تغییری در سیاست و رفتار خود در قبال این فعال زن عربستانی انجام دهد.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117
بیشتر بخوانید:
ادامه موج بازداشت روحانیون و جوانان شهر شیعه‌نشین "قطیف" عربستان
