تحلیل؛

ایران پرس: «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری منتخب آمریکا روز پنجشنبه به دنبال وقوع حادثه تروریستی در نئواورلئان اعلام کرد: کشور ما در حال فروپاشی است و مایه خنده کل جهان شده ایم.

ترامپ از رهبری ضعیف و در حقیقت فقدان رهبری در کشورش و نیز مرزهای باز انتقاد کرد و در پیام رسان تروث سوشال نوشت: کشور ما فاجعه است، مایه خنده و مسخره کل جهان! این اتفاقی است که وقتی مرزها باز است، رهبری ناکارآمد و ضعیفی وجود دارد و عملا رهبری وجود ندارد، بروز می کند.

ترامپ چهارشنبه شب نیز به حادثه برخورد وانت پیک آپ با مردم و تیراندازی در نئواورلئان که ۱۵ کشته و ۳۵ زخمی بر جای گذاشت، واکنش نشان داد. وی این اقدام را با مهاجرت غیرقانونی مرتبط دانست و اظهار کرد: گفته بودم که تبهکارانی که [به آمریکا] می‌آیند، بسیار بدتر از تبهکارانی هستند که در کشور داریم. این گفته به واقعیت تبدیل شد. ترامپ افزود: نرخ جرم در آمریکا «در سطحی است که پیش از این کسی ندیده بود.»

یک شهروند 42 ساله آمریکایی به نام «شمس الدین بحر جبار» از شهر دالاس ایالت تگزاس چهارشنبه در اولین روز سال نوی میلادی در شهر نئواورلئان ایالت لوئیزیانا با خودوروی خود به میان گروهی از افرادی آمد که جشن سال نو به پا کرده بودند و سپس اقدام به تیراندازی کرد. وی علاوه بر پرچم «داعش»، تعدادی سلاح و بمب در خودروی وانت خود به همراه داشت. عامل حمله نیواورلئان سابقه خدمت در ارتش ایالات متحده آمریکا را داشته و در یک ویدیوی منتسب به این فرد مهاجم که در رسانه های اجتماعی منتشر شده به سابقه کار او به عنوان کارشناس املاک اشاره شده است. جو بایدن رئیس جمهور آمریکا روز پنجشنبه گفت که نشانه‌ها حکایت از آن دارد که عامل حمله مرگبار در نیواورلئان از داعش الهام گرفته بود.

انتقاد شدید ترامپ از دولت و نهادهای آمریکایی و اذعان او به در حال فروپاشی بودن آمریکا بار دیگر مساله ای را بارها کارشناسان و دانشمندان علوم سیاسی بر آن تاکید کرده اند یعنی فروپاشی تدریجی امریکا در ابعاد مختلف را مطرح ساخته است. البته ترامپ مظاهر این فروپاشی را رهبری ناکارآمد و ضعیف و انحراف نهادهای فدرال از وظابف اصلی خود و پرداختن به اقدامات با انگیزه سیاسی  قلمداد کرده است.

در این راستا ترامپ در حمله ای شدید به نهادهای فدرال آمریکا تصریح کرد: وزارت دادگستری، پلیس فدرال آمریکا و دولت دموکرات و دادستان ها کاری نکرده اند. آنها فاسد و نالایق هستند و به جای تمرکز بر حفاظت از آمریکایی ها در برابر خشونتی که از داخل و خارج به همه ابعاد دولت و ملت ما نفوذ کرده است، وقت خود را با اقدامات غیرقانونی در حمله به من و مخالفان سیاسی شان هدر می دهند. ترامپ افزود: دموکرات ها باید به خاطر آنچه برای کشور ما رخ می دهد، شرمنده باشند. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) باید تا قبل از این که بیشتر دیر شود، دخالت کند. آمریکا در حال فروپاشی است، فرسایش خشونت آمیزی در امنیت، امنیت ملی و دموکراسی در سراسر کشور ما در حال وقوع است.

مساله کاهش تدریجی نقش و قدرت و نفوذ آمریکا در جنبه های مختلف در دو عرصه داخلی و خارجی در چارچوب موضوعی تحت عنوان «افول آمریکا» سال هاست مورد توجه اندیشمندان سیاسی قرار گرفته و در ادبیات سیاسی و روابط بین الملل مطرح شده است. در باره این موضوع نه فقط از جانب کشورهای مخالف و رقیب آمریکا، بلکه در محافل آکادمیک و سیاسی غربی نیز بحث های زیادی صورت گرفته است. «مصطفی خوش چشم» کارشناس مسائل امریکا می گوید: فروپاشی امریکا یک موضوع یک شبه نیست بلکه روند افول امریکا از مدت‌ها قبل شروع شده است.

این مساله مورد توجه رقبای آمریکا نیز قرار گرفته است. در این راستا ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در ژوئیه 2021 با اشاره به مسائل و مشکلات فرا روی آمریکا و رویکرد زورمدارانه و ناکارآمدی آن تصریح کرد که مساله اینجاست که تعداد این مشکلات دائماً در حال افزایش است و زمانی خواهد رسید که دیگر نمی‌توان از عهده حل و فصل آنها برآمد. بدین ترتیب، ایالات متحده با اطمینان کامل و با قدم‌های راسخ مستقیماً همان راهی را در پیش گرفته که اتحاد جماهیر شوروی دنبال کرد.»

به گفته منتقدان، قدرت آمریکا چه از بعد داخلی و چه خارجی رو به افول است. در داخل آمریکا بحران های اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی با توجه به گسترش تروریسم داخلی وخشونت مسلحانه و افزایش روز افزون شکاف های نژادی و طبقاتی واختلافات شدید سیاسی و دو قطبی شدن جامعه تشدید شده است. در عرصه خارجی نیز روند کاهش قدرت تدریجی یا افول نه فقط در زمینه قدرت سخت یعنی قدرت نظامی و قدرت نیمه سخت یعنی قدرت اقتصادی آمریکا مصداق دارد، بلکه به گمان بسیاری از تحلیلگران ،قدرت نرم آمریکا نیز دچار کاستی شده است. پوتین رئیس جمهور روسیه نیز با توجه به رویکردها و سیاست ها و اقدامات ناکارآمد آمریکا در عرصه های مختلف این پیش بینی را مطرح کرده که ایالات متحده در نهایت به سرنوشت شوروی یعنی فروپاشی دچار خواهد شد.

نویسنده: سید رضا میرطاهر