امانوئل مکرون درباره تحولات منطقه ساحل و سؤال جوانان آفریقایی درباره نقش فرانسه در وخامت اوضاع امنیتی دراین منطقه گفت: ما در سال 2013 فقط به خاطر منافع خود به مالی حمله نکردیم، هر چند من درباره پرونده لیبی کاملا با شما موافقم. فرانسه بدون نظر گرفتن دیدگاه و نظر ملت لیبی در امور این کشور مداخله کرد. این مداخله در نهایت به سرنگونی نظام معمر قذافی منجر شد و ما به حاکمیت هیچ ملتی احترام نگذاشتیم.
اعتراف رئیس جمهوری فرانسه به اشتباه بودن مشارکت این کشور درحمله به لیبی در سال 2011 در واقع در ادامه سلسله اظهارات مکرون درباره اقدامات استعماری و جنایات فرانسه در آفریقا و عذرخواهی در این زمینه صورت گرفته است.
فرانسه به همراهی برخی کشورهای عضو ناتو مانند آمریکا و بریتانیا پس از وقوع جنبش مردمی در لیبی، علیه معمر قذافی دیکتاتور این کشور و رویارویی بین مخالفان و ارتش هوادار قذافی، حملات هوایی متعددی را علیه نیروهای نظامی و پایگاه های نظامی لیبی صورت دادند.
این حملات منجر به تغییر اوضاع به نفع مخالفان و در نهایت سقوط دولت قذافی و کشته شدن وی به دست نیروهای مخالف شد. با این حال این امر منجر به بهبود اوضاع این کشور نفت خیز در شمال آفریقا نشد.
در واقع لیبی پس از سقوط رژیم قذافی دستخوش هرج و مرج و آشفتگی های زیادی شده و به ویژه گروه های افراط گرا مانند داعش این کشور را عرصه تاخت و تاز خود قرار داده اند.
در مرحله بعد نیز با تشکیل یک دولت در طرابلس یعنی دولت وفاق ملی و دولت دیگری در بنغازی در شرق لیبی که تحت حمایت ارتش ملی لیبی به ریاست ژنرال خلیفه حفتر قرار دارد، جنگ داخلی بزرگی در این کشور به راه افتاد که به ورود برخی کشورها به نفع یکی از دو طرف این درگیری و تلفات و خسارات شدیدی به مردم لیبی منجر شد. فرانسه موضع حمایت از خلیفه حفتر را درمقابل دولت وفاق ملی که مورد شناسایی سازمان ملل به عنوان دولت قانونی لیبی بود،درپیش گرفت.
«میشل دوکلو Michel Duclou» تحلیل‌گر فرانسوی می گوید: فرانسه درسال‌های اخیر به واسطه اعزام نیروهای ویژه یا حتی حملات هوایی، از ارتش ملی لیبی حمایت کرده است.
نقش فرانسه در استعمار بسیاری از مناطق آفریقا به ویژه در شمال و غرب این قاره در چند قرن گذشته و اکنون، حضور نظامی به بهانه مبارزه با تروریسم درمنطقه ساحل، همواره منفی بوده است. رئیس جمهوری فرانسه در چند سال اخیر ناچار به اعلام اشتباه بودن اقدامات فرانسه در آفریقا شده است؛ ازجمله مکرون در اواخر مه 2021 در سخنانی به دست داشتن فرانسه در نسل کشی سال 1994 روندا اذعان کرد.
اذعان مکرون به دخالت فرانسه در نسل کشی رواندا آن هم پس از گذشت 27 سال از این فاجعه بزرگ، نشان دهنده مورد دیگری از بی اعتنایی غربی ها به موازین انسانی و نیز ارتکاب جنایات بزرگ از جمله نسل کشی توسط فرانسه در قاره آفریقا است. مکرون قبل از این نیز ناچار شده بود تا به جنایات عظیم فرانسه در کشور الجزایر واقع در شمال افریقا اذعان نماید اما از عذر خواهی خودداری کرده بود.
در واقع پرونده جنایات فرانسه که از مدعیان غربی حقوق بشر است، در جریان جنگ استقلال الجزایر و نیز نسل کشی رواندا آن چنان سیاه بوده که جای هیچ گونه توجیهی را در این موارد باقی نمی گذارد.
نکته جالب اینکه هنوز هم تنش ها بین الجزایر و فرانسه ادامه دارد. اکنون نیز رئیس جمهوری فرانسه ناچار شده تا اعتراف نماید که مداخله جویی فرانسه در لیبی در سال 2011 اشتباه بوده است. با این حال این امر به معنای تغییر رویکرد پاریس نیست و فرانسه هم چنان به دخالت های خود در مناطق مختلف آفریقا و غرب آسیا ادامه می دهد.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
112
بیشتر بخوانید:
تاکید «امانوئل مکرون» بر پایان دخالت خارجی در لیبی
