اردن با اسرائیل پیمان صلح وادی عربه را در سال 1994 امضا کرد و روابط رسمی دیپلماتیک با این رژیم دارد. با این حال، نگاهی به روابط سال‌های اخیر اردن با اسرائیل، گویای این است که دولت امان در خصوص اسرائیل سیاستی منسجم ندارد و دچار سردرگمی شده است.
اردن از جمله کشورهایی است که با معامله قرن آشکارا مخالفت و از آن انتقاد کرده است. مطابق معامله قرن، آوارگان فلسطینی که در اردن حضور دارند باید در این کشور باقی بمانند و حق بازگشت به کشورشان را ندارند.
از سویی، معامله قرن حق اردن در حمایت از اماکن مقدس در شهر بیت المقدس را نادیده می‌گیرد، حقی که اسرائیل آن را به موجب توافقنامه صلح «وادی عربه» به رسمیت شناخته است.
اردن نه تنها نگران از دست دادن نقش خود است بلکه اجرایی شدن معامله قرن و اعمال حاکمیت اسرائیل بر کرانه باختری و به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل، حاکمیت اردن بر برخی اراضی در کرانه باختری رود اردن را نقض می‌کند.
همین مخالفت اردن با معامله قرن سبب شد که عبدالله دوم اواخر سال 2019 اسرائیل را از قصد خود برای بازپس گیری مناطق باقوره و غمر مطلع کرده بود. کشاورزان اسرائیلی طی 25 سال مشغول فعالیت در باقوره و غمر بودند. باقوره منطقه‌ای شش کیلومتر مربعی در نزدیکی رود اردن در بخش شمالی مرز اردن با اسرائیل است.
غمر نیز حدودا چهار کیلومتر مربع وسعت دارد و در نزدیکی مرز اردن با اراضی اشغالی در بخش جنوبی قرار گرفته است. علاوه بر این، مخالفت عبدالله دوم با معامله قرن سبب شد برخی بر این باور باشند رژیم صهیونیستی از حامیان کودتای آوریل گذشته علیه پادشاه اردن بود.
با وجود این شرایط، به نظر می‌رسد پادشاه اردن از تغییر کابینه و رئیس رژیم صهیونیستی به عنوان فرصتی برای احیای روابط با این رژیم در نظر گرفته است. در همین راستا، «اسحاق هرتزوگ» رئیس رژیم صهیونیستی در توییتی نوشت: «عصر شنبه (10 مه) با عبدالله دوم، پادشاه اردن که آغاز دوره ریاست جمهوری در اسرائیل را به من تبریک گفت، گفتوگو کردم. من در این گفتوگو بر اهمیت روابط راهبردی بین اسرائیل و اردن که به نفع صلح و همکاری منطقه‌ای است، تاکید کردم.»
وبگاه «آکسیوس» نیز روز پنجشنبه ( 8 مه) نوشت «نفتالی بنت» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به تازگی به صورت مخفیانه به اردن سفر و با عبدالله دوم، پادشاه اردن در کاخ وی در امان پایتخت اردن دیدار کرده است.
اردن از مشکلات اقتصادی و اجتماعی رنج می‌برد که از جمله مشکلات اجتماعی آن، کمبود آب است. بر همین اساس، منابع اسرائیلی اعلام کردند دو طرف به عنوان اولین گام برای بهبود روابط شان، به بحث درباره انعقاد قرارداد «آب» میان اسرائیل و اردن پرداختند و نفتالی بنت در دیدار مخفیانه به پادشاه اردن گفت این آمادگی را دارد که با قراردادی برای فروش آب به اردن موافقت کند.
در همین حال، گفته می‌شود ارتش اردن نیز درصدد گسترش همکاری با ارتش اسرائیل است. روزنامه صهیونیستی «معاریو» نوشت ارتش اسرائیل در راستای گسترش همکاری‌ها با ارتش اردن در امتداد مرز تصمیم دارد یک اتاق عملیات مشترک با ارتش اردن تشکیل دهد.
به نظر می‌رسد دولت آمریکا نیز در سیاست جدید اردن در قبال اسرائیل نقش دارد. قرار است ملک عبدالله 19 ژوئیه به آمریکا سفر کند.
به طور کلی می‌توان گفت؛ این تحرکات نشان می‌دهد اردن نیز مانند برخی دیگر از کشورهای عربی در دفاع از منافع فلسطین سیاست منسجم و ثابتی ندارد و دچار سردرگمی است.
نویسنده: سید رضی عمادی
112
بیشتر بخوانید:
دیدار پادشاه اردن با نخست وزیر رژیم صهیونیستی در امان
