در همین ارتباط ، سران قرقیزستان و ارمنستان از امضای توافقنامه منطقه تجارت آزاد با ایران در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا استقبال کردند.
به این درخواست سران قرقیزستان و ارمنستان، از دو زاویه قابل بررسی و ارزیابی است. اول این که این درخواست در راستای ادامه تلاش ها به منظور عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. دومین مورد نیز به تلاش های اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای ایجاد مناطق اقتصادی و تجاری در مرزهای ایران با این اتحادیه باز می گردد. بهدیهی است که از نگاه کارشناسان، هر دو مورد حائز اهمیت و سازنده است.
در این زمینه، سدیر جباراف، رئیس جمهوری قرقیزستان در نشست شورای عالی اقتصادی اتحادیه اوراسیا در سخنانی گفت: توسعه یکپارچگی اوراسیا به طور مستقیم با ارتقای صادرات کالاها، تجهیزات و فناوری های اوراسیا به کشورهای ثالث و ایجاد روابط با شرکای تجاری جدید مرتبط است.
رئیس جمهوری قرقیزستان در عین حال تصریح کرد: ما طرفدار گسترش منطقه آزاد تجاری با ایران و ایجاد منطقه آزاد تجاری با اندونزی هستیم.
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان نیز درنشست شورای عالی اقتصادی اوراسیا در سخنانی به انعقاد توافقنامه تمام عیاری درمورد ایجاد منطقه آزاد تجاری میان ایران و اتحادیه اوراسیا ابراز تمایل کرد.
این نخستین بار نیست که اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا درباره همکاری با ایران به منظور تقویت اقتصادی و تجاری این اتحادیه ابراز تمایل می کنند. پیش از این، مقام های دولت ارمنستان از جمله نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان بارها در این زمینه ابراز تمایل کرده و در گفت و گوهای دوجانبه با مقام های ایران بر این تمایل کشورش تاکید کرده است.
در میان اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، مقام های ایروان به دلیل برخورداری ارمنستان از شرایط ویژه جغرافیایی و اقتصادی، در صورت همکاری با تهران می توانند اقتصاد این کشور قفقاز جنوبی را بازسازی کنند.
به همین دلیل مشارکت ایران در منطقه اقصادی اوراسیا می تواند بسیاری از کاستی های اقتصادی این کشور را برطرف سازد. در حال حاضر، منطقه اقتصادی اوراسیا با 190 میلیون نفر جمعیت، به کشورهای روسیه، قزاقستان، بلاروس، قرقیزستان و ارمنستان اختصاص دارد. با مشارکت ایران در طرح های اقتصادی و تجاری این اتحادیه، بدیهی است که تمامی کاستی ها و کمبودهای فعلی این اتحادیه بر طرف خواهد شد.
در حقیقت، ایران به دلیل برخورداری از اقتصاد مکمل، توانایی لازم به منظور پایان دادن به مشکلات کشورهایی نظیر ارمنستان و قرقیزستان را دارد. علاوه بر ارمنستان، قرقیزستان نیز به دلیل محصور بودن در خشکی، به شدت به مسیرهای ارتباطی ایران به منظور مرتبط شدن با آب های گرم و آزاد بین المللی نیاز دارد. به همین دلیل است که سران قرقیزستان و ارمنستان در زمینه همکاری با ایران در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا ابراز تمایل می کنند.
در عین حال باید گفت: ایران یکی از کشورهایی است که به منظور حذف دلار از اقتصاد خود و در مبادلات تجاری با کشورهای منطقه از جمله چین و روسیه توافق کرده است. به همین دلیل، همکاری های ایران با اعضای اوراسیا در مناطق تجاری و اقتصادی با شرایط آسان تری امکان پذیر خواهد بود.
در ارتباط با موفقیت این طرح، کارشناسان کمیسیون اقتصادی اتحادیه اوراسیا گفته اند: "مبادلات بازرگانی با استفاده از ارزهای ملی میان اعضای این اتحادیه منطقه ای تا میزان 75 درصد افزایش داشته است".
این در حالی است که کمیسیون اقتصادی اتحادیه اوراسیا در نشست های اخیر خود بر افزایش تسویه حساب‌ها میان کشورهای عضو این اتحادیه با ارزهای ملی تایید کرده است. در چند سال گذشته، علاوه بر ایران و روسیه، بسیاری از کشورهای دیگر منطقه و جهان نظیر چین و حتی ترکیه حرکت به سوی کنار گذاشتن دلار و استفاده از ارزهای ملی در مبادلات بازرگانی را در دستور کار قرار داده اند.
این رویه به دیگر کشورهای جهان و ائتلاف های منطقه ای نیز تسری یافته است. در عین حال، سهم دلار در اتحادیه اقتصادی اوراسیا از 30 درصد درسال 2013 به 19 درصد در سال 2021 کاهش یافته است. این کاهش به معنای موفقیت آمیزبودن طرح های اقتصادی و مبادله ارزهای ملی درهمکاری های اقتصادی و تجاری میان این دسته از کشورها بوده است.
نویسنده: محمد علی طالبی خاکیانی
115
