دولت نورسلطان از یک سو با بحران کسری بودجه و مشکلات مالی مواجه است و از سوی دیگر، با افزایش قیمت سوخت مصرفی گاز مایع برای خودروها، باید واکنش های مناسبی به اعتراض های مردم در شهرهای بزرگ قزاقستان بدهد.
با وجود این، رئیس جمهوری قزاقستان در نخستین واکنش به اعتراض های مردمی، با اعلام وضعیت فوق العاده و حکومت نظامی دو هفته ای، در دومین گام، مسئولیت ناآرامی‌های گسترده چند روز اخیر و اعتراض مردم در شهرهای بزرگ این کشور را گردن دولت انداخته و با برکناری کابینه وزرا موافقت کرده است.
براساس قانون اساسی قزاقستان، مسئولیت نخست وزیری تا تشکیل دولت جدید، به عهده معاون رئیس جمهوری یعنی «علی‌خان اسماعیل اف» خواهد بود و کابینه وزرا نیز به طور موقت وظایف خود را انجام خواهند داد.
به هر حال، دولت و مردم قزاقستان در روزهای آغازین سال 2022 میلادی، به طور همزمان، با خبرهای نگران کننده مواجه شده اند. مردم شهرهای بزرگ و پرحمعیت بزرگترین کشور آسیای مرکزی، این روزها در اعتراض به افزایش بهای گاز مایع برای اتومبیل ها، در خیابان ها مشغول تظاهرات ضد دولتی هستند.
درپی اعتراض های مردمی، «قاسم ژامرت توکایف» رئیس‌جمهوری قزاقستان درکشور وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد. وضعیت فوق العاده به مدت دو هفته، تا روز 19 ژانویه ادامه خواهد داشت.
رئیس جمهوری قزاقستان خطاب به معترضان گفته است: "احتیاط کنید و تسلیم تحریکات داخلی و خارجی و تجمعات نشوید."
رئیس جمهوری قزاقستان همچنین حمله به ادارات و مراکز نظامی را غیرقانونی توصیف کرد و در عین حال تاکید کرد: "دولت وی به دلیل اعتراض های مردمی سقوط نخواهد کرد."
تاکایف همچنین دستور داد تا به منظور برقراری آرامش، در دو استان آلماتی و منگیستاو وضعیت فوق العاده، ممنوعیت برگزاری تجمعات و تردد شبانه برقرار شود. در فرمان رئیس جمهوری قزاقستان تأکید شده است که تمامی اختیارات به منظور تثبیت اوضاع و برقراری آرامش به عهده وزارت کشور و گارد ملی خواهد بود.
شهرهای آکتائو و ژانائوزین در استان منگیستاو، روزهای اخیر شاهد تظاهرات مردمی در اعتراض به افزایش قیمت گاز مایع خودرو بوده اند. معترضان از دولت خواسته اند از افزایش قیمت گاز خودرو از 60 به 120 تنگه در ازای هر لیتر چشم پوشی کند.
تنگه واحد پول ملی قزاقستان است و در حال حاضر، یک دلار آمریکا با 436 تنگه معاوضه می شود.
پیش از این، وزارت انرژی قزاقستان با اشاره به ثابت ماندن حجم تولید سالانه گاز به رغم افزایش مصرف، افزایش قیمت گاز مایع خودروها را اقدامی مناسب برای تنظیم عرضه و تقاضا قلمداد کرده بود. اما معترضین، قیمت 60 تنگه را برای هر لیتر گاز خودرو با توجه به حداقل دستمزدهای پرداختی در قزاقستان، مناسب توصیف می کنند.
در یک جمع‌بندی کلی از اوضاع داخلی قزاقستان باید گفت، اعتراض ها به افزایش دو برابری بهای سوخت گاز مایع خودروها در قزاقستان همچنان ادامه دارد. این در حالی است که مقام های دولت نورسلطان برگزاری تظاهرات و تجمعات اعتراضی را غیرقانونی اعلام کرده و از معترضین خواسته اند مطالبات خود را به صورت مکتوب ارائه کنند.
مردم قزاقستان پیش از این نیز تجربه کرده اند که بدون اعتراض های مردمی، امکان احقاق حقوق خود را نخواهند داشت. دولت قزاقستان به ویژه رئیس جمهوری این کشور به این حقیقت واقف هستند که افزایش بهای سوخت گاز مایع، برای مردم بزرگترین کشور آسیای مرکزی مشکلاتی مضاعفی ایجاد خواهد کرد.
در عین حال، افزایش بهای سوخت زمینه های افزایش شدیدی نرخ تورم و کاهش ارزش پول و بسیاری از مشکلات اقتصادی برای مردم ایجاد خواهد کرد. اما به نظر می رسد مقام های نورسلطان چاره ای حز افزایش قیمت سوخت مصرفی گاز مایع نیافته اند.
نویسنده: محمدعلی طالبی
117
بیشتر بخوانید:
موافقت رئیس جمهور قزاقستان با استعفای دولت
