امارات نخستین کشور عربی است که سال گذشته پس از 26 سال، روابط دیپلماتیک با اسرائیل ایجاد کرد. اردن در سال 1994 در قالب پیمان «وادی عربه» با اسرائیل روابط رسمی ایجاد کرد و از 1996 تا 2020 هیچ کشور عربی روابط رسمی علنی با اسرائیل ایجاد نکرده بود، اگرچه روابط مخفیانه و غیرعلنی وجود داشت.
روابط امارات و اسرائیل در 8 ماه گذشته روند رو به رشدی داشته است. دیدارهای دیپلماتیک رسمی میان طرفین وجود داشت. در همین حال، «محمد الخواجه» سفیر امارات نیز از روز اول مارس 2021 در سرزمینهای اشغالی مستقر شده بود.
امارات اکنون در شرایطی به طور رسمی سفارت خود را در تلآویو افتتاح کرد که محیط سیاسی در سرزمینهای اشغالی شاهد یک رخداد و یک تغییر مهم است.
رخداد مهم، جنگ 12 روزه اسرائیل علیه باریکه غزه بود. این جنگ و جنایتهای اسرائیل به حدی سنگین بود که حتی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در بیانیهای خواستار تحقیقات در این خصوص شد و عفو بینالملل نیز اعلام کرد اسرائیل مرتکب جنایت جنگی شده است.
با این حال، امارات که در طول این جنگ هیچ موضعگیری نداشت، تنها 8 روز پس از ایجاد آتشبس رسماً سفارت خود را در تلآویو افتتاح کرد. «محمد الخواجه» سفیر امارات که حین جنگ 12 روزه از سرزمینهای اشغالی به امارات رفته بود، بار دیگر به تلآویو بازگشت و حتی روز گذشته با «یوآو گالانت» وزیر آمورزش اسرائیل دیدار و رایزنی کرد.
اقدام امارات در افتتاح رسمی سفارت خود در حالی است که جنگ 12 روزه و جنایتهای اسرائیل سبب شد برخی کشورهای عربی از جمله عربستان علیه اسرائیل موضعگیری کرده و حتی شواهد نشان میدهد تمایل عربستان برای آشکارسازی و گسترش روابط با اسرائیل کاهش پیدا کرده است.
موضوع دیگر این است که امارات در حالی سفارت خود را در تلآویو رسماً افتتاح کرد که «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی تنها چند روز با کنارهگیری اجباری از قدرت در اسرائیل فاصله دارد و یائیر لاپید و نفتالی بنت برای نخست وزیری چرخشی و تشکیل کابینه به توافق رسیدند.
در واقع، با کنار رفتن نتانیاهو از قدرت، محیط سیاسی اسرائیل شاهد یک تغییر مهم خواهد بود زیرا نتانیاهو از سال 2009 تاکنون پست نخست وزیری را در اختیار دارد. از سوی دیگر، اگرچه لاپید و بنت برای تشکیل کابینه به توافق رسیدند، اما تعارضهای آشکاری که میان این دو و همچنین دیگر شرکای آنها در کابینه وجود دارد، نشان از مشکلات سیاسی درونی اسرائیل و شکنندگی کابینه ائتلافی دارد.
اقدام امارات تنها چند روز پس از پایان جنگ علیه غزه و همچنین در روز اعلام توافق لاپید و بنت برای کنار زدن نتانیاهو از قدرت بیانگر دو نکته است:
اول اینکه حاکمان امارات عنصر «زمان» را در دیپلماسی در نظر نگرفتند. افتتاح رسمی سفارت در تلآویو در شرایطی که افکار عمومی به دلیل جنایتهای اسرائیل در جنگ اخیر علیه غزه، به شدت از این رژیم منفور است، سبب میشود این تنفر به سمت دولت امارات نیز متمرکز شود. در عین حال، افتتاح سفارت پیش از تشکیل احتمالی کابینه جدید خطای سیاسی دیگر امارات است.
دوم اینکه؛ اقدام امارات نشان میدهد این کشور مسیری متفاوت از دیگر کشورهای عربی را در پیش گرفته و به نوعی از هویت عربی خود در حال عبور است. این موضوع میتواند هم سبب افزایش فشارها بر امارات در منطقه شود و هم اینکه تضعیف موقعیت این کشور در منطقه و جهان عرب را در پی داشته باشد.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117