افزایش عملیات داعش در عراق که تلفات زیادی داشته، سبب شکل‌گیری دو دیدگاه بازسازی داعش و دسیسه حامیان آمریکا در عراق شده است.
معتقدان به بازسازی داعش
افرادی که معتقد هستند داعش خود را در عراق بازسازی کرد، عنوان می‌کنند داعش تغییراتی در نوع فعالیت خود در عراق ایجاد کرده است. یکی از تغییرات، تشکیل گروه‌های کوچک‌تر است که امکان ارتباط کمتری میان عناصر آن فراهم می‌شود و در عین حال به لحاظ سازمانی، گروه‌های بیشتری در اختیار دارد. تغییر دیگر بهره‌گیری گروه تروریستی داعش از شبکه‌های مجازی و به خصوص تلگرام است. این فعالیت رسانه‌ای امکان ارتباط بیشتر و راحت‌تر را میان اعضای داعش فراهم کرده است.
این تغییرات نتایجی داشته است. از جمله نتایج این است که تروریست‌های داعش توانسته‌اند نفوذ بیشتری در داخل جامعه عراق داشته باشند و کمتر در بیابان‌ها و کوه‌ها حضور دارند. بر همین اساس، شناسایی آنها نیز سخت‌تر شده است. یکی دیگر از نتایج نیز این است که این تغییرات منجر به موفقیت داعش در انجام عملیات تروریستی شده است، به نحوی که در سه هفته 45 عراقی را کشته و ده‌ها نفر را نیز زخمی کرده‌اند. این وضعیت سبب شد برخی در عراق ابراز نگرانی کنند که گروه تروریستی داعش بازسازی شده و سازماندهی مجدد پیدا کرده است.
عملیات داعش، دسیسه حامیان آمریکا
در مقابل این دیدگاه، افراد و گروه‌هایی نیز وجود دارند که معتقد هستند افزایش تحرکات داعش همزمان با اعلام خروج نظامیان رزمی آمریکا از عراق، صرفاً ناشی از بازسازی داعش نیست بلکه دسیسه‌ای برای باقی نگه داشتن نظامیان آمریکایی در عراق است.
در همین راستا، برخی گروه‌ها و شخصیت‌هایی که مخالف خروج آمریکا از عراق هستند با بهانه قرار دادن افزایش حملات تروریست‌های داعش، درباره تبعات خروج آمریکا از جمله تبدیل عراق به افغانستانی دیگر هشدار دهند. «جبار یاور» دبیر کل وزارت پیشمرگه کردستان که از مخالفان خروج آمریکا از عراق است، گفت عراق برای همیشه به حضور آمریکا نیاز دارد و تروریست‌های داعش آزادانه فعالیت می‌کنند.
در مقابل این هشدارها، این دیدگاه وجود دارد که اساساً داعش موقعیت و پایگاهی نظیر طالبان ندارد که خطر آن برای عراق جدی باشد. در همین راستا، «احمد عبدالساده»، روزنامه‌نگار نزدیک به مقاومت در توئیتی در خصوص مقایسه اتفاقات افغانستان با عراق نوشت: «طالبان برخلاف داعش، در افغانستان همچنان پایگاه اجتماعی بزرگی دارد. اگر وجود این پایگاه و پذیرش اجتماعی نبود هرگز طالبان قادر به بازگشت به صحنه سیاسی افغانستان و تسخیر بخش زیادی از اراضی آن نبود، اما در عراق، داعش پایگاه و پذیرش اجتماعی خود را از دست داده است.»
«کاظم الحاج»، کارشناس مسائل سیاسی و امنیتی عراق نیز معتقد است هراس‌افکنی‌ها درباره خطرات داعش واقعیت ندارد زیرا اولاً دیگر داعش عناصر جنگجو همانند ۲۰۱۴ ندارد و همه گروه‌های کوچک پراکنده هستند و دوم اینکه قدرت نظامی عراق بیشتر و پخته‌تر شده است و وجود نیروهای مسلح مختلف و همچنین الحشد الشعبی نیز یک قدرت تضمین کننده در برابر داعش است.
نکته پایانی اینکه؛ ممکن است عملیات داعش در روزهای آینده و با نزدیک شدن به برگزاری انتخابات پارلمانی عراق و در ماه‌های بعدی نیز با نزدیک شدن به زمان خروج نیروهای رزمی آمریکا بیشتر افزایش یابد، اما عراق زمینه تبدیل شدن به افغانستانی دیگر و داعش نیز زمینه تبدیل به طالبانی دیگر را ندارد. // 114
نویسنده: سید رضی عمادی
