خاشقچی روز سه شنبه 2 اکتبر به کنسولگری عربستان در استانبول وارد شد، اما هیچگاه از آن خارج نشد.رژیم سعودی جمعه 19 اکتبر، بعد از 18 روز سکوت و تکذیب سرانجام تحت فشارهای جامعه جهانی تایید کرد، خاشقچی در کنسولگری این کشور به قتل رسیده است.
قتل بی رحمانه خاشقچی که رژیم سعودی سرانجام به آن اعتراف کرد، واکنش ها ومحکومیت های شدیدی را در سطح جهانی به دنبال داشته و از جمله مقامات ارشد اروپایی به انتقاد از این مساله پرداختند. با این حال فشار افکار عمومی ونیز احزاب مخالف بر دولتهای اروپایی، آنها را وادار به اتخاذ برخی اقدامات جدی در برابر سعودی ها کرده است.
دراین راستا دولت دانمارک روز پنجشنبه در واکنش به نقش رژیم سعودی در قتل «جمال خاشقچی» ادامه فروش سلاح به عربستان سعودی را تعلیق کرد.
«آندرس ساموئلسن» Anders Samuelsen وزیر خارجه دانمارک در بیانیه‌ای اعلام کرد: دولت این کشور تصمیم گرفته صدور مجوز برای صادرات تسلیحات و تجهیزات نظامی به عربستان سعودی را به‌خاطر ماجرای قتل خاشقچی تعلیق کند.
این تصمیم پس از مذاکرات با دیگر وزیران خارجه کشورهای اتحادیه اروپا اتحاذ شده و علاوه بر عدم تایید مجوز قراردادهای جدید فروش سلاح به سعودی ها، شامل فناوری‌های با کارد برد دوگانه نیز می‌شود.اکنون دانمارک به صف دیگر دولتهای اروپایی پیوسته است که تحریم هایی را علیه رژیم سعودی وضع کرده اند. پیشتر «پیتر آلتمایر» وزیر اقتصاد آلمان از اعضای اتحادیه اروپا خواسته بود تا با دنباله‌روی از تصمیم برلین، فروش سلاح به ریاض را متوقف کنند.
پس از ماجرای قتل خاشقچی، آلمان نسبت به دیگر کشورهای اروپایی موضع سخت‌تری در قبال عربستان در پیش گرفت.
آلمان خواستار توقف فروش سلاح به عربستان سعودی
آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان خواستار توقف فروش سلاح به عربستان سعودی به دلیل کشتار غیرنظامیان در یمن شد.
با این همه فرانسه و بریتانیا، دو فروشنده اروپایی دیگر سلاح به عربستان، با این تصمیم برلین همراهی نکردند. فرانسه صرفا اعلام کرده که در حال بررسی این مساله است و هنوز تصمیمی دراین باره اتخاذ نکرده است.
در واقع این دولتهای بزرگ اروپایی روابط گسترده نظامی و تسلیحاتی با ریاض داشته و به رغم ادعاهای خود درباره توجه ویژه به حقوق بشر، اما درباره وضعیت حقوق بشر در عربستان سعودی و اقدامات غیر قانونی و ضد انسانی رژیم سعودی مانند قتل خاشقچی و نیز جنایات عظیم ائتلاف سعودی در جنگ یمن چشم خود را بسته اند.
این دولتها به دلیل منافع مادی خود و به خصوص منافع شرکتهای بزرگ تسلیحاتی هیچ گونه اقدام موثری برای بهبود وضعیت حقوق بشر در عربستان سعودی و یا توقف اقدامات ضد انسانی سعودی ها و شرکای اماراتی آنها در یمن انجام نمی دهند.با این حال احزاب چپ گرای اروپایی و نیز پارلمان اروپا خواهان برخورد با رژیم سعودی هستند.
در این زمینه پارلمان اروپا چندی پیش در قطعنامه‌ای تند حملات ائتلاف سعودی به یمن را که نزدیک به چهار سال است ادامه دارد، محکوم کرده و از تمام اعضای اتحادیه اروپا خواسته بود از فروش جنگ‌افزار و تجهیزات نظامی به عربستان سعودی و امارات خودداری کنند.
با این حال این درخواست صرفا تا حدودی با پاسخ مثبت مواجه شده است. دلیل آن هم منافع سرشار روابط با سعودی ها برای اروپایی ها است.
به گفته «توماس یاگر» Thomas JAEGER تحلیلگرسیاسی آلمانی معتقد است: با توجه به منافع زیادی که عربستان سعودی برای غربی‌ها و به‌ویژه آمریکا دارد ،پرونده حقوق بشری ناپدیدشدن و قتل خاشقجی نمی‌تواند لطمه‌ای به این مناسبات دوستانه و پرسود وارد کند.
135/112
بیشتر بخوانید:
چاووش‌اوغلو: باید همکاری بین‌المللی درباره پرونده خاشقجی وجود داشته باشد
انتقاد از سیاست‌های ضد حقوق‌بشری عربستان/ تحلیل
بازندگان قضیه خاشقجی/ تحلیل
