وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای در واکنش به تصمیم سه کشور اروپایی برای به جریان انداختن ساز وکار «حل اختلاف» در برجام، خواسته این کشورها از تشدید تنش‌ها جلوگیری کنند و تصمیم خود برای فعال کردن این ساز و کار را کنار بگذارند.
در این بیانیه آمده است: "ما قویاً از تروئیکای اروپا می‌خواهیم تنش‌ها را تشدید نکنند و هر اقدامی که باعث ایجاد تردید در آینده توافق هسته‌ای می‌شود را کنار بگذارند. برجام با وجود تمام چالش‌هایی که با آن مواجه شده، کارآمدی خودش را از دست نداده است."
آلمان، فرانسه و بریتانیا روز سه‌شنبه (14 ژانویه) با انتشار بیانیه‌ای در بروکسل، سازوکار حل اختلاف در برجام را فعال کردند. این سه کشور در بیانیه خود مدعی شده‌اند هدف آنها از کلید زدن ساز و کار حل اختلاف، احیای تحریم‌ها علیه ایران نیست و به دنبال راهی برای نجات توافق هسته‌ای برجام هستند.
آنها ادعا می کنند هدف این تصمیم حفظ توافق هسته‌ای از طریق بحث و رایزنی با ایران برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام و نه اعمال مجدد تحریم های سازمان ملل متحد است.
ساز و کار حل اختلافات در برجام در بندهای 37 و 36 این توافق هسته‌ای تشریح شده است. فعال‌سازی این ساز و کار می‌تواند طی روندی چند ماهه به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود.
طبق این دو بند، در صورتی که یکی از طرف های گروه 1+4 که عملا اعضای اروپایی این گروه هستند، ایران را به عدم پایبندی به توافق هسته‌ای متهم کنند و تصمیم بگیرند مساله را به کمیسیون مشترک برجام ارجاع دهند، ایران 30 روز فرصت خواهد داشت رضایت طرف مقابل یعنی تروئیکای اروپایی را جلب کند. در صورتی که رضایت آنها جلب نشود، پرونده ظرف مدت حداکثر 5 روز به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع خواهد شد.
شورای امنیت ظرف 30 روز بعد از دریافت این شکایت بایستی درباره بازگشت تحریم‌های ایران رأی‌گیری کند. اگر ظرف این مدت تصمیمی گرفته نشود، تحریم های قبلی سازمان ملل متحد به صورت خودکار باز خواهد گشت.
«محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران استفاده از سازو کار حل و فصل اختلافات در برجام را از نظر حقوقی بی مبنا و از نظر سیاسی اشتباه راهبردی خواند.
از دیدگاه روسیه این اقدام اروپایی ها که خود در واقع مقصر اصلی به وجود آمدن وضعیت کنونی هستند نه فقط کمکی به رفع بحران نمی کند بلکه موجب تشدید بحران کنونی خواهد شد.
دیدگاه های مسکو درباره برجام تا حد زیادی به ایران نزدیک است. روسیه بارها بر ضرورت حفظ برجام و اهمیت آن برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین المللی و ضرورت ایجاد توازن بین حق وتکلیف درباره برجام تاکید کرده است.
به گفته «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه باید توافق هسته‌ای با ایران حفظ شود و روسیه و آلمان خواستار پابرجا ماندن برجام بوده و کشورهای اروپایی باید از ایران حمایت کنند.
پوتین همچنین خواستار آغاز فعالیت ساز و کار مالی اروپا با ایران موسوم به اینستکس شده است.
اروپایی ها کاهش تعهدات برجامی ایران در قالب گام های پنج گانه را محکوم کرده و خواهان خودداری ایران از ادامه این روند و بازگشت به وضعیت قبلی شده‌اند.
این در حالی است که ایران در چارچوب منافع ملی خود اجرای برجام را پذیرفته و زمانی که به دلیل خروج یکی از اعضای آن یعنی آمریکا و اعمال مجدد تحریم ها، تحت فشار قرار گرفته انتظار دارد که اعضای گروه 1+4 به ویژه اروپایی ها تعهدات خود ذیل برجام را به انجام رسانند.
این تعهدات درباره اروپایی ها شامل کاهش تاثیرات منفی تحریم‌های آمریکا از طریق ایجاد سازو کارهایی برای ادامه تعاملات اقتصادی، تجاری و نفتی با ایران در قالب اینستکس است.
آمریکا ضمن مانع تراشی های زیاد، تمام تلاش خود را صرف فروپاشی برجام کرده است. به همین دلیل واشنگتن از اقدام ضد برجامی تروئیکای اروپایی حمایت کرده است.
«برایان هوک» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت: "واشنگتن از اقدام آلمان، فرانسه و بریتانیا برای فعال کردن ساز و کار حل اختلاف در توافق هسته‌ای با ایران حمایت می‌کند."
آمریکا خواستار این است که این سه کشور به تلاش‌های آمریکا در انزوای دیپلماتیک ایران بپیوندند.
بدین ترتیب شواهد نشان می‌دهد که اکنون تروئیکای اروپایی به ویژه بریتانیا در زمین آمریکا بازی و در راستای خواسته دولت ترامپ برای فروپاشی برجام عمل می کنند.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
141/116
بیشتر بخوانید:
تاکید ایران بر پاسخ قاطع به بدعهدی و اقدامات غیرسازنده 3 کشور اروپایی در خصوص برجام/ تحلیل
استقبال آمریکا و رژیم صهیونیستی از فعال کردن مکانیسم حل اختلافات در برجام توسط اروپایی ها
