با فرا رسیدن ایام شهادت امام حسین (ع ) نواده پاک رسول خدا در کربلا، بوی محرم در همه شهرها و کشورهای اسلامی به مشام می رسد. پارچه های نوشته شده بر در و دیوار شهرها، بیرقهای رنگارنک که نام اهل بیت پیامبر (ص) برروی آنها حک شده، لباسهای سیاه بر تن مردم، این شعر محتشم کاشانی را بیاد می آورد که:
باز این چه شورش است که در خلق عالم است
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است
محرم، نام نخستین ماه از ماه های دوازده گانه قمری است. علت نام گذاری این ماه به محرم آن بود که جنگ را در این ماه حرام می دانستند و روز اول محرم را اول سال قمری قرار می دادند.
بنی امیه در سال 61 هجری، با ریختن خون حضرت سیدالشهدا، امام حسین(ع) و خاندان و یارانش در این ماه، نه تنها احترام ماه حرام را نگه نداشت بلکه حرمت اهل بیت پیامبر (ص) را نیز شکستند.
از آنجا که ماه محرم یادآور حادثه کربلا و عاشوراست، فرا رسیدن آن دل ها را اندوهناک می کند. پیروان و شیفتگان امام حسین(ع) نیز از اول محرم همه جا را سیاه پوش می کنند و به یاد آن امام شهید، به عزاداری می پردازند. در حدیثی از امام رضا (ع) نقل شده که فرمود: «همانا روز شهادت حسین(ع) قلب‌ما را مجروح و اشک ما را روان ساخت... و تاقیامت برای ما اندوه و بلا بر جای گذاشت، پس باید گریه کنندگان بر انسان مظلومی‌چون حسین بگریند...» و نیز فرمودند: «چون ماه محرّم فرا می‌رسید، دیگر پدرم خندان دیده‌نمی‌شد و از روز اول محرم تا دهم مرتب غم و اندوهش بیشتر می‌شد. روز عاشورا، روزمصیبت و اندوه و گریة او بود و پیوسته می‌فرمود روزی است که حسین کشته شد...»
فرهنگ عزاداری، آیینی پربار و متعالی است که از ورای سال ها رنج و دشواری که اهل بیت پیامبرعلیهم السلام به جان پذیرفته اند و از میان دریایی از خون های به ناحق ریخته شده نسل های گذشته به دست ما رسیده است.
این فرهنگ، بیش از هزاران درس و پیام آموزنده برای ما به ارمغان آورده است. اهل بیت پیامبر(ع) با تأکید بر برگزارى مراسم عزادارى حسینى، برنامه آن حضرت را محور وحدت مردم قرار دادند و با ترغیب مردم به اقامه مجالس حسینى و ایجاد بصیرت و آگاهی، از پراکندگى نیروها جلوگیرى به عمل آوردند. به گونه اى که امروزه در ایام شهادتش میلیونها انسان با اختلاف طبقات و نژاد و مذهب در هر کوى و برزن به عزادارى آن حضرت به پاخاسته و گرد بیرق حسینى اجتماع مى کنند.
در روایات پیشوایان دین برای گریستن بر مظلومیت ابا عبدالله الحسین علیه السلام و یارانش در کربلا، پاداش فراوان در نظر گرفته شده است. این بدان دلیل است که این گریستن با دیگر گریستن ها تفاوت دارد. این گریه از ناتوانی و زبونی نیست بلکه نشانه عزت و سربلندی است. این گریستن نشان دهنده پشتوانه توانمند تمدنی 1400 ساله است که پرتو آموزه های زندگی آفرین آن در گذرگاه های پر فراز و نشیب تاریخ، راهنمای بشر است.
امام صادق علیه السلام فرموده است: "برای بندگان خدا، فریاد کشیدن و گریستن در همه امور ناپسند است جز فریاد کشیدن و گریستن بر حسین بن علی علیه السلام زیرا گریه کنندگان در این مورد به پاداش اخروی دست می یابند."
عزاداران حسینی، با شرکت در مراسم عزای امام حسین (علیه السلام) و یاران با وفایش، با شخصیت و عظمت روحی آنان آشنا می شوند و آنان را انسان‌های کاملی می یابند که واجد صفات پسندیده صبر، وفا، استقامت، و از خود گذشتگی اند، و هر یک، الگو و اُسوه نیکی ها هستند. مهم تر اینکه عزاداران به یاد مظلومیت و مصیبت ایشان به سوگ می نشینند و می گریند و از این طریق، شناخت خود را نسبت به آنان با پیوندی عاطفی، استحکام می بخشند.
دلی که به حسین بن علی و اهل بیت پیامبر، عشق ورزد، بی شک در سوگ آنان هم می گرید و با این گریه، مهر و علاقه درونی خود را نشان می دهد و با تجدید بیعت با امام و فرهنگ شهادت، خود در مسیر حرکت راه شهیدان قرار می گیرد.
تکرار محرم در گذر زمان، این نکته را روشن ساخته است که امام حسین (علیه السلام) و یارانش، مردان «پیروزِ» کربلا بودند. در کربلا، گرچه آنان، جان باختند اما اسلام را حیاتی دوباره بخشیدند، آنها رسمِ ستم ستیزی را به جهانیان آموختند، و خود نیز به فیض بزرگ شهادت دست یافتند. همچنین، آنان برای همیشه تاریخ، در نگاه دین مداران و عدالت خواهان جایگاهی شکوهمند یافتند و محبوبِ دل‌های مؤمنان شدند.
هرسال، خاطره نهضت عاشورا و قیام امام حسین (ع) زنده تر و پرشورتر در اذهان نقش می بندد دراین حال، حسین بن علـی (ع) به عنوان انسانی صالح و پیشتاز، سرلوحه حرکت مبارزان قرار می گیرد. امام حسین (ع) براساس حق خواهی و عدالت طلبی، حرکتی الهی را آغاز نمود که در این حرکت، عظمت و سربلندی موج می زند. او آموزگارشایسته ای برای زیبا زیستن است.
اگرچه قرنها از قیام حسین بن علی (ع) می گذرد، مرور زمان نتوانسته نام حسین و حماسه عاشورا را به بوته فراموشی بسپارد. هرچه زمان می گذرد، عظمت قیام امام حسین (ع) ابعاد گسترده تری می یابد و یادآوری این حماسه با سازندگی و عبرت همراه است. در عصر حاضر نیز الهام گرفتن از حماسه امام حسین (ع) روحیه مقاومت وایستادگی را در مردم تحت ستم برانگیخته و سستی و بی تفاوتی را از آنها دورساخته است.
آیت الله خامنه ای در این خصوص بیان می کند: "امام حسین(ع)، از لحاظ عملی درس بزرگی به همه تاریخ اسلام داد و در حقیقت، اسلام را، هم در زمان خودش و هم در هر زمان دیگری بیمه کرد. هر جا فسادی از آن قبیل باشد، امام حسین(ع) در آنجا زنده است، او با شیوه و عمل خود می گوید که شما باید چکار کنید. تکلیف این است. لذا باید یاد امام حسین(ع) و یاد کربلا زنده باشد؛ چون یاد کربلا، این درس عملی را جلوی چشم می گذارد."
قیام عاشورا، قیام علیه ستم و بیدادگری است و عزاداری، تجلی آن در همه زمان‌ها و مکان‌ها برای ملتهای تحت ستم است. و محرم هنگامه تجدید بیعت با امام حسین(ع) و برائت از یزید و یزیدیان است که موجب افزایش ایمان و معنویت، در نهایت باعث نجات اسلام و توسعه فکری‌مسلمانان است.
116
