سال گذشته زمانی که انتخابات ریاست جمهوری بولیوی برگزار شد، «اوو مورالس»، رئیس جمهوری مستعفی این کشور که اکنون در آرژانتین به سر می برد، به تقلب در انتخابات متهم و پس از آن به واسطه کودتایی از قبل برنامه ریزی شده مجبور به ترک کشور شد.
از آن زمان به بعد دولت موقت بولیوی که به ریاست «ژانین آنییز» Jeanine Áñez اداره می شود، مسئول برگزاری انتخاباتی دیگر شد تا این کشور بتواند در سایه دموکراسی به ناآرامی های برخاسته از کودتا پایان دهد. اما بحران همه گیری کرونا این مهم را تا 18 اکتبر عقب انداخت و در عین حال فشار زیادی را بر حزب مورالس و طرفداران او وارد کرد؛ به گونه ای که در دولت موقت حتی سعی داشتند تا از مشارکت مهره های اصلی این حزب در انتخابات نیز جلوگیری کنند.
7 میلیون و 300 هزار شهروند واجد شرایط بولیویایی روز یکشنبه برای انتخاب رئیس جمهوری، معاون رئیس جمهوری، نمایندگان مجلس و سناتورهای خود برای بازه ای 5 ساله به پای صندوق های رای رفتند. به اذعان رسانه های منطقه آمریکای لاتین، این انتخابات شاید مهمترین و پر التهاب ترین انتخابات چند دهه اخبر بولیوی بوده است.
در هر صورت «لوئیس آرسه» Luis Arce، به عنوان میراث دار «اوو مورالس»، رئیس جمهوری مستعفی بولیوی در انتخابات روز یکشنبه توانست با پیروزی قاطع در دور اول انتخابات ریاست جمهوری این کشور امیدها را به حزب چپگرای «حرکت به سوی سوسیالیسم» باز گرداند؛ حزبی که پس از کودتای سال 2019 تا همین چند روز پیش در تنش با دولت موقت بولیوی قرار داشت.
آرسه زمانی که خود را نامزد انتخابات ریاست جمهوری معرفی کرد از پشتیبانی مورالس بهره مند شد و اکنون حتی با وجود آنکه نتایج به صورت رسمی اعلام نشده است، با کسب 52 درصد آرا پیروز انتخابات معرفی شد. او در اولین مصاحبه ی خود بعد از اعلام این نتیجه گفت: همه بولیویایی ها گام های مهمی را برداشته ایم، همه ما دموکراسی و امید را احیا کرده ایم.
پس از آرسه «کارلوس مسا» Carlos Mesa، رئیس جمهوری اسبق و رقیب اصلی مورالس در انتخابات 2019 با 31 درصد آرا قرار گرفت؛ همین میزان اختلاف رای سبب شده است تا بر خلاف انتخابات سال گذشته در ساعات ابتدایی شمارش آرا فرد یا گروهی از مخالفان حزب «حرکت به سوی سوسیالیسم» را به تقلب در انتخابات متهم نکند و تقریبا همه مخالفان نتیجه را بپذیرند؛ به گونه ای که حتی خانم آنییز نیز در پیامی در توییتر این پیروزی را به آرسه تبریک گفت و از او خواست برای همه مردم بولیوی تلاش کند.
البته این نکته را نیز نباید فراموش کرد که برگزار کنندگان انتخابات امسال همان افرادی بودند که سال گذشته مورالس را به تقلب در برگزاری انتخابات متهم و با انجام کودتا وی را مجبور به ترک بولیوی کردند؛ بنابراین، جریان راستگرای بولیوی به راحتی قبل نمی توانست ادعای تقلب را بار دیگر مطرح سازد.
لوئیس آرسه کیست؟
آرسه را پیش از این برای سال ها به عنوان مرد کلیدی دولت های مختلف اوو مورالس می شناختند. او در واقع پاشنه آشیل برنامه های اقتصادی مورالس در بولیوی محسوب می شد و از او به عنوان معمار اصلی اصلاحات اقتصادی این کشور طی سال هایی که «حرکت به سوی سوسیالیسم» بر سر قدرت بود، یاد می کردند.
آرسه متولد 1963 در لاپاز است. او در بولیوی اقتصاد خواند و برای کارشناسی ارشد به بریتانیا سفر کرد. زمانی که به کشورش باز گشت در بانک مرکزی بولیوی مشغول به کار شد و در آنجا توانست در بخش های مختلف توانایی های خود را به نمایش بگذارد.
آرسه در کنار کار در بانک مرکزی وقت خود را صرف تدریس دانشگاهی نیز می کرد؛ در دانشگاه هایی در ایالات متحده و آمریکایی لاتین نظیر هاروارد، کلمبیا یا دانشگاه بوئنوس آیرس فعالیت داشته است.
در زمان تحصیل و فعالیت های آرسه، به ویژه در دهه 80 و 90 بولیوی توسط حکومتی نئولیبرال اداره می شد. آنچه از ادامه فعالیت های لوئیس آرسه مشخص می شود، آن است که او در تحصیلات و فعالیت های خود تفکرات سوسیالیستی را دنبال می کرده؛ اما این تفکرات هیچگاه به سمت افراط یا رادیکال شدن او گرایش نداشته است.
آرسه با به قدرت رسیدن مورالس در سال 2006 به عنوان وزیر خزانه داری بولیوی منصوب شد و سه سال بعد این وزارت خانه به وزارت اقتصاد و دارایی عمومی تغییر نام داد. از همان ابتدای فعالیت خود، آرسه برای تغییر در سیاست های اقتصادی بولیوی آماده شد. این کشور در سال های پیش از مورالس از ثبات سیاسی و اقتصادی بهره مند نبود. آنچه مورالس به عنوان یک رئیس جمهوری بومی برای مردم کشورش به ارمغان آورد ثبات نسبی بود که در سایه آن بتوانند کمی از مشکلات اقتصادی بولیوی بکاهند. بنابراین، در این دوران مورالس به همراه آرسه توانست اقدامات مهمی را در بولیوی انجام دهد که یکی از این موارد "ملی شدن" هیدروکربن ها در بولیوی بود.
افزایش ذخایر بین المللی بولیوی، گسترش طبقه متوسط و مهمتر از همه رشد سریع اقتصادی که در منطقه آمریکای لاتین بالاترین میزان را به خود اختصاص داده بود، سبب شد تا از اتفاقات دوران ریاست جمهوری مورالس به معجزه اقتصادی بولیوی یاد کنند.
آرسه تا سال 2017 به عنوان وزیر اقتصاد بولیوی فعالیت می کرد تا آنکه به سبب سرطان کلیه در آن سال از سمت خود استعفا داد و برای درمان به برزیل سفر کرد. پس از بازگشت به بولیوی بار دیگر سه پست خود بازگشت و تا زمان استعفای مورالس نیز در کنار او بود.
محمد استادولی
