بالگرد «شاهد 285» گامی در زمینه ساخت بالگردهای تهاجمی سبک

شنبه 20 دی 1399 - 11:18:49 [ آخرین بروزرسانی: شنبه 12 شهریور 1401 - 14:32:36 ]

ایران پرس: ایران با در اختیار داشتن بزرگترین صنایع بالگردی در منطقه، یکی از کشورهای پیشرو در عرصه طراحی و ساخت بالگردهای نظامی و تجاری است.

بالگردها بدلیل برخورداری از ویژگی های خاص پروازی مانند سرعت کمتر از سرعت صوت، توانایی پرواز در ارتفاع پایین و زمان آماده سازی پرواز کمتر نسبت به هواپیما، همواره از جمله وسایل پرنده تاثیرگذار درعرصه های نظامی هستند کما اینکه ارزش بالگردها در جنگ تحمیلی در زمینه رزمی و ترابری به روشنی اثبات شد.

توسعه و تولید بالگرد جدید بر اساس بالگرد های موجود درجهان کاری مرسوم است، چرا که علاوه بر کاهش هزینه طراحی باعث می‌شود تا در زمینه تعمیر و نگهداری هم هزینه‌ها کاهش پیدا کرده و به راحتی بتوان قطعات یک بالگرد را روی عضو دیگر آن خانواده جایگزین کرد.

ایران هم از سال 1376 و با ساخت بالگرد «شباویز» که نمونه مهندسی معکوس شده بالگرد «بل205» بود، به جرگه کشورهای سازنده بالگرد پیوست.

در مرحله بعد خانواده بالگردهای شاهد در سه مدل «شاهد274» و «شاهد278» و «شاهد285» تولید شد که برای نخستین بار در این خانواده، روند طراحی و ساخت کاملا بومی صورت گرفت.

تولید بالگردهای خانواده شاهد نشان داد که می‌توان با استفاده از یک الگو و پلتفرم مناسب مانند بالگرد بل 206 جت رنجر، بالگردهایی را تولید کرد که مزیت‌های زیادی مانند کاهش هزینه طراحی و ساخت، تعمیر و نگهداری و نیز امکان جایگزینی قطعات از روی یک بالگرد روی بالگرد دیگر داشته باشند.

نگاهی کلی

با استفاده از پلتفرم بالگرد بل 206 چند بالگرد مختلف تولید شده است. ساخت بالگرد شناسایی و خدماتی «شاهد278» و تجربیات حاصل از آن باعث تولید نسل بعدی این بالگرد تحت عنوان «شاهد285» بعنوان یک بالگرد رزمی و شناسایی توسط مرکز تحقیقات صنایع هوایی شاهد سپاه پاسداران شد که اکنون در سازمان رزم هوانیروز سپاه حضور دارد.

در واقع بالگرد شاهد ۲۸۵ شباهت بسیار زیادی با شاهد ۲۷۸ دارد که چند سال قبل از رونمایی شاهد ۲۸۵ معرفی شده بود. بالگرد شاهد285 با استفاده از سازه، موتور، سامانه انتقال توان و دُم شاهد278 ساخته شده است. برای ساخت این بالگرد از دم به سمت جلوی بالگرد شاهد278 تحت بازطراحی قرار گرفته تا یک بالگرد تهاجمی تک‌نفره حاصل شود.

بخش‌هایی از بدنه و پره‌های این بالگرد از جنس مواد مرکب غیر فلزی ساخته شده که ضمن کاهش وزن آن، مانع ایجاد خوردگی و زنگ‌زدگی و در نتیجه امکان عملیات در محیط‌های گوناگون را به دنبال دارد.

جذب و مستهلک نمودن ارتعاشات تولیدی موتور و همچنین عمر و دوام بالاتر قطعات مربوطه نیز از ویژگی‌های استفاده از این مواد پیشرفته است که باعث کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری در طول دوره عمر پرنده گشته و استفاده از این بالگرد کاملاً بومی را دارای صرفه اقتصادی بیشتری می‌نماید.

استفاده گسترده از مواد مرکب غیر فلزی پیشرفته علاوه بر کاهش وزن پرنده که باعث افزایش وزن محموله قابل حمل می‌شود فواید دیگری همچون جذب و کاهش انرژی امواج راداری نیز دارد.بخش‌های مختلف این بالگرد در کشور و توسط صنایع داخلی تولید می‌شوند از جمله اجزای سازه، بخش‌های مختلف بدنه و دم، شیشه‌های کابین، سیم‌کشی‌ها، سامانه‌های مورد نیاز خلبان شامل نمایشگرهای پیشرفته دیجیتال، اهرم کنترل پرواز و کنترل موتور، قطعات مختلف موتور، سامانه انتقال توان و اجزاء آن، پره اصلی و دم و محورهای آنها و بسیاری اجزاء دیگر را شامل می شوند.بالگرد تک سرنشین شاهد ۲۸۵ در رده بالگرد‌های تهاجمی قرار می‌گیرد و می‌تواند ماموریت‌های شناسایی و پشتیبانی نزدیک را به خوبی انجام داده و با تسلیحات مختلف خود تجهیزات و نیروهای دشمن را هدف قرار دهد.

شاهد ۲۸۵ قابل مقایسه با بالگرد شناسایی رزمی اواچ-5۸دی نسخه مسلح بالگرد بل 206 جت رنجر است این بالگرد در دو مدل مخصوص عملیات زمینی و دریایی یعنی تهاجمی سبک، شناسایی و گشت دریایی، ضد کشتی ساخته شده است.

پروژه شاهد 285 برای نخستین بار در 3 خرداد 1388 با رونمایی و پرواز دو فروند از این بالگرد توسط شرکت صنایع هوایی شاهد سپاه پاسداران رونمایی رسمی شد. در هنگام رونمایی از این بالگرد، یک فروند بالگرد شاهد 285 مسلح به راکت انداز و توپ در دماغه با ماموریت عملیات علیه اهداف زمینی و دیگری مسلح به موشک کروز دریایی و رادار جستجوی سطحی در دماغه با ماموریت عملیات علیه اهداف دریایی رونمایی و به پرواز درآمدند.

این بالگردها درآزمایش ها عملکردخوبی از خود نشان داد و نسخه های زمینی و دریایی آن در نمایشگاه هوایی کیش در سال 1389 به نمایش درآمدند.

بالگردهای شاهد285 به عنوان محصولاتی بومی با قابلیت جستجو و هدفیابی و شناسایی رزمی، توان اجرای آتش در درگیری‌های نزدیک، توانایی پرواز با سرعت بالا در ارتفاع پائین و شلیک موشک‌های هدایت شونده و بمب‌های هوشمند و امکان پرواز مناسب در شرایط جغرافیایی متنوع توانمندی اجرای مأموریت‌های نظامی را به خوبی داشته و گام مهمی در کم اثر کردن تحریم‌های فروش سامانه‌های پیشرفته هوایی به کشور محسوب می‌شوند. اگر چه این بالگرد در صنایع شاهد سپاه طراحی شده، اما قرار است این بالگرد توسط شرکت صنایع هواپیماسازی ایران(هسا) در اصفهان تولید گردد.

گونه‌های مختلف بالگردهای شاهد به تولید انبوه رسیده و ضمن افزایش روند تجهیز به سامانه‌های پیشرفته در آینده، بخشی از بار عملیاتی تهاجم زمینی بالگردهای کبرا را نیز بر عهده می‌گیرند.

تسلیحات

استفاده از مواد مرکب دربالگرد شاهد 285 که باعث کاهش وزن آن شده توانایی حمل طیف متنوعی از تسلیحات را برای اجرای عملیات رزمی به همراه آورده است.

شاهد ۲۸۵ در مدل های" ای‌اچ۸۵-ای"، ای‌اچ۸۵-بی" دونمونه زمینی و "ای‌اچ۸۵-سی" نمونه دریایی این بالگرد طراحی و ساخته شده‌است.

مدل های ای‌اچ۸۵-ای وبی " با دو لانچر راکت‌های ۷۰ میلی‌متری "هیدرا ۷۰ "هر کدام به ظرفیت ۷ راکت و یک تیربار" پی‌کا "در دماغه در دو نمونه ثابت ودارای برجک چرخان تجهیزشده‌است. بر بالای سقف این مدل یک دوربین الکترواپتیک/حرارتی نیز نصب گردیده‌است.

نوع زمینی این بالگرد هم چنین دارای قابلیت حمل و شلیک انواع مختلف موشک سدید است. مدل دریایی بالگرد شاهد 285 (ای‌اچ۸۵-سی) با ۲ موشک ضدکشتی کوثر یا ۸ موشک سدید(4 موشک در هر طرف) تجهیز گردیده‌است.

موشک سدید با وزن 34 کیلوگرم از جمله موشک های با هدایت سه گانه مادون قرمز، لیزر و اپتیک است که با سرجنگی ترکشی قابلیت انهدام انواع اهداف سطحی متحرک و ثابت را در شعاع موثر 30 متر و شعاع تخریب 5 متر را دارد.

موشک‌کشتی «کوثر» نیز با وزن 120 کیلوگرم و برد حدود 25 کیلومتر (که در اثر شلیک از بالگرد در حال حرکت، افزایش هم می‌یابد) در هر سمت این بالگرد قابل نصب است.برای شلیک این موشک‌ها، ای‌اچ۸۵-سی متکی به نمایشگر چندمنظوره‌ای است که در کابین خلبان این مدل نصب شده‌است. در این مدل به جای تیربار، یک رادار جستجوگر و ردیاب در دماغه نصب شده تا این بالگرد توانایی کشف و ردیابی شناورهای دشمن را داشته باشد که برد آن بین 30 تا 40 کیلومتر برآورد شده‌است.

مشخصات