گیاه باریجه با نام علمی Boiss Gumosa Ferula گیاهی که علاوه بر مصارف درمانی در صنعت نیز مورد استفاده قــرار می گیرد. باریجه گیاهی پایا و دارای ساقه ضخیم به ارتفاع 1 تا 2 متر است برگهایی به رنگ سبز مایل به خاکستری به طول 30 سانتی متر و پوشیده از تارهای ریزو کوتاه در قاعده ساقه دارد برگ آن به قطعات مختلف تقسیم شده و به صورت قطعات باریک و فشرده به هم درآمده است. گلهای آن زرد رنگ و مجتمع به صورت خوشه های مرکب متعدد است.
در واقع باریجه شیره ای است که از قطع ساقه این گیاه بدست می آید وشامل دو نوع متفاوت اشکی (قطره ای) و توده مانند است. هر دو نوع باریچه مخصوصا نوع اشکی آن بر اثر گزش حشرات و یا پیدایش خراش بطور طبیعی از قاعده ساقه و برک گیاه به خارج ترشح می شود ولی آنچه که در بازار تجارت وجود است و در معرض استفاده قرار می گیرد بیشتر نوعی از آن است که با ایجاد شکاف در گیاهان مذکور از آنها بدست می آید.
برای بدست آوردن باریجه دور ساقه گیاه را تمیز می کنند، سپس به فاصله ۳ سانتی متر از سطح زمین در ساقه شکاف ایجاد می نمایند، شیره ای از گیاه بیرون می آید و در محل قطع شده جمع می شود پس از چند روز شیره سفت شده را از گیاه جدا می کنند. این عمل را به فواصل معین تا زمانی تکرار می کنند که دیگر ترشحی به خارج صورت نگیرد.
با افزودن شیره های جمع آوری شده به یکدیگر توده حجیم و مختلف الشکلی بدست می آید که با نوع اشکی (قطره ای) کاملا متفاوت است. باریجه بوی قوی و طعم گس، تلخ، معطر، گزنده و نامطبوع دارد و بسهولت با آب ایجاد امولسیون می کند.
گیاه باریجه در مناطق شمالی ایران دراستان مازندران و در مناطق مرکزی ایران نظیر استان اصفهان می روید و یکی از اقلام صادراتی ایران است. باریجه از نوع خشک و ترکیبی از قطعات کوچک اشکی است که به سهولت از یکدیگر جدا می شوند. حالت چسبیده و شفاف ندارد بعلاوه قطعات اشکی و کوچک آن به رنگ سفید و کمی مایل به زرد ولی قسمت داخلی آنها کدر است.
از نظر ترکیبات شیمیایی باریجه دارای 9/5 درصد اسانس، 63/5 درصد رزین و 27 درصد صمغ است. باریجه اثر نیرو دهنده و ضد تشنج دارد. در ایران برای رفع درد معده نیز از آن استفاده می شود.
قطره باریجه جهت پاکسازی پوست و درمان جوش های صورت نیز در داروخانه های موجود است، مصارف صنعتی باریجه نسبتا زیاد است؛ از باریجه نوعی چسب بی رنگ مخصوص جهت چسباندن سنگهای قیمتی مانند الماس و غیره تهیه می گردد که در جواهرسازی مصرف دارد.
116
