بخش وسیعی از ارتفاعات زاگرس در غرب ایران پوشیده از درختان جنگلی بلوط با نام علمی TOURN QUERCUS است که درایران تحت عنوان طلای سبز از آن یاد می شود جنگلهای بلوط همانند کمربندی زیبا، شاداب و خرم اغلب شهرهای واقع درارتفاعات زاگرس را احاطه کرده است درخت بلوط گذشتـه از تلطیـف هـوا و زیبایی محیط زیست از نظر دارویی و اقتصادی نیز دارای ارزش فراوانی است.
درختان جنگلی بلوط دارای متجاوز از دویست گونه هستند که در نواحی مختلف نیمکره شمالی مخصوصا مناطق متعدل پراکندگی دارند. شکل ظاهری آنها برحسب گونه گیاه تفاوت دارد. برخی به صورت درختان عظیم الجثه و بعضی دیگر دارای ارتفاع کم و حتی به صورت درختچه می باشند درختان بلوط دارای برگهای متناوب، ساده و دندانه دار می باشند و در نواحی سردسیری ایران بعمل می آیند.
میـوه آنهـا نیز به اندازه دانه خرما با پوسته ای سخت است. مغز میوه بلوط از نظر چربی بسیار غنی است و در بعضی از مناطق روستایی ایران از ترکیب آرد بلوط با آرد گندم نان جهت تغذیه تهیه می کنند. علاوه براستفاده خوراکی از میوه بلوط در بسیاری موارد برگ پوست و ترشحات آن نیز مصرف درمانی و صنعتی دارد.
از میوه بلوط در صنایع نفت نیز جهت ساخت فیلتر چاههای حفاری استفاده می شود. در صنایع شیمیایی برای تهیه داروهای شیمیایی و مواد آزمایشگاهی و در عکاسی و مرکب سازی نیز از میوه بلوط استفاده می گردد.از پوسته میوه بلوط در صنایع چرم سازی، از برگ و شاخه درخت آن جهت خوراک دام و از چوب آن گذشته از سوخت در ساخت بناهای محلی روستایی استفاده می کنند.
از نظر خواص درمانی اعضای مختلف درختان بلوط به علت دارا بودن تانن بند آورنده خون مقوی معده و التیام دهنده زخمها هستند. جوشانده غلیظ برگ بلوط در استعمال خارجی به صورت غرغره جهت درمان ورم حنجره و لوزه ها بکار برده می شود.
از جوشانده پوست بلوط نیز در موارد خون مردگی، بیماریهای پوستی، اگزما، واریس و غیره میتوان استفاده نمود مخلوط آرد میوه بلوط با کاکائــو از داروهای موثر جهت رفع اسهال های ساده اطفال است. در دورانهای قبل از میوه بلوط برای تهیه نوعی قهوه استفاده می کردنداین قهوه جهت رفع اسهال و درمان سوء هاضمه، درد معده و کم خونی به کار می رود.
درخت شاه بلوط با نام علمی mill sativa castanea نیز در نقاط مختلف اروپا و آسیا می روید این گیاه در نواحی شمالی ایران مخصوصا استان گیلان دیده می شود. از نظر مشخصات ظاهری برگهای شاه بلوط بیضوی دراز، نوک تیز و دندانه دار است و گلهای آن پس از رسیدن میوه ای تشکیل می دهند که درون پیاله های تیغدار جای دارد.
درخت شاه بلوط به علت ظاهر زیبا و میوه خوراکی آن در بعضی نواحی پرورش می یابد. از نظر درمانی پوست، چوب، برگ و میوه آن قابل توجه است. پوست و چوب درخت شاه بلوط نیز همانند بلوط دارای اثر قابض است و جوشانده آن در رفع اسهالهای ساده و یا به صورت غرغره جهت رفع درد گلو به کار می رود.
میوه آن نیز به صورت خام و پخته مصرف می شود و دارای روغن و ویتامین های B وC است. شاه بلوط مواد نشاسته ای فراوان مواد چرب و ازته و املاح معدنی مختلف نظیر پتاسیم و سدیم، آهن، کلسیم، منیزیم و همچنین فسفر و غیره دارد و به همین علت است که از مواد غذایی ارزنده به شمار می آید. شاه بلوط به علت ویتامین B و فسفری که داراست می تواند در تنظیم تعادل عصبی موثر باشد و اثر تقویت کننده بر شبکه خونی دارد.
116
