ایران پرس: پس از آغاز جنگ اوکراین در فوریه 2022 و تغییرات اساسی در محیط امنیتی اروپا سوئد و فنلاند که مدتها جزو کشورهای همکار ناتو بودند در ژوئن 2022 به طور رسمی درخواست عضویت در این سازمان نظامی غربی را ارائه کردند.با این حال این مساله با مخالفت ترکیه به عنوان یکی از اعضای قدیمی ناتو مواجه شده است.

هم چنین به رغم استقبال غرب به ویژه آمریکا از عضویت فنلاند و سوئد در ناتو ، اما این امر با  مخالفت روسیه مواجه شده و بارها در باره تبعات آن به غربی ها هشدار داده است. از دیدگاه  مسکو این امر به مفهوم گسترش محاصره روسیه ازجانب ناتو است که اکنون عملاوه بر مرزهای غربی روسیه قصد حضور پررنگ در مرزهای شمالی این کشور است.

مقامات ارشد ناتو پیش از این تصور می کردند که روند عضویت سوئد و فنلاند در ناتو بسرعت عملی خواهد شد اما تعیین شروط متعدد از سوی ترکیه برای رای مثبت به عضویت این دو کشور اروپای شمالی در ناتو با گذشت چند ماه از ارائه درخواست رسمی سوئد و فنلاند چشم انداز ناامید کننده ای را در این زمینه به وجودآورده است. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در مصاحبه ای در اوایل ژانویه 2023 اعلام کرد ؛در بهار گذشته درباره عضویتی سریع در حدود چند هفته ای حساب می کرد، اکنون فکر می کند عضویت سوئد در سال 2023 انجام خواهد شد اما در موقعیتی نیست که آن را تضمین کند.

اهمیت موافقت ترکیه با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو

استولتنبرگ اعلام کرد «من تاریخ دقیق را تضمین نمی کنم، زیرا تصمیمی است که البته پارلمان ترکیه و پارلمان مجارستان که هنوز آن را تصویب نکرده اند، در این خصوص تصمیم می گیرند».هر چند مجارستان به عنوان عضو ناراضی اتحادیه اروپا و ناتو نیز هنوز موافقت خود را با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو اعلام نکرده اما ناظران معتقدند که غلبه بر مخالفت ترکیه با این مساله از اهمیت سرنوشت ساز برخوردار است. ترکیه شروط متعددی را برای موافقت با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو مطرح کرده است. البته درخواست ترکیه به ویژه شامل برخورد جدی با کردهای مخالف دولت ترکیه در این کشورها است.

آنکارا می‌خواهد که ناتو موضعی مشترک علیه تروریسمی که ترکیه را تهدید می‌کند بگیرد. خبرگزاری ترکیه ای آناتولی در گزارشی در این باره نوشت : ترکیه ۴۰ سال تلاش کرده تا این اتحاد را زنده نگاه دارد، اما «متحدانش» میزبان سازمان‌های تروریستی «ارتش سری ارامنه برای آزادی ارمنستان»، «پ‌ک‌ک»، «جبهه آزادی‌بخش انقلابی خلق» و «فتح‌الله گولن» بوده و نه تنها آن‌ها را محاکمه نکرده‌اند، بلکه سلاح در اختیارشان گذاشته‌ و به آن‌ها مشروعیت سیاسی بخشیده‌اند.

به دنبال ارائه رسمی درخواست عضویت سوئد و فنلاند به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در بروکسل، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در اواسط مه 2022 گفت: «ما نمی‌توانیم آری بگوییم، وقتی که نهاد امور امنیتی (ناتو) پس از آن دیگر از امنیت برخوردار نخواهد بود.»اردوغان سوئد و فنلاند را متهم می‌کند که در برخورد با "سازمان‌های تروریستی" از جمله حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک)  اهمال می‌کنند. او همچنین این دو کشور را متهم به توقف ارسال اسلحه به ترکیه کرده است.فنلاند و سوئد در سال ۲۰۱۹ پس از حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه تحریم‌های تسلیحاتی علیه آنکارا اعمال کردند.

 استقرار و زندگی شمار زیادی از کردهای مخالف دولت ترکیه به عنوان مشکل اصلی آنکارا با استکهلم 

البته به دلیل استقرار و زندگی شمار زیادی از کردهای مخالف دولت ترکیه از جمله اعضای پ ک ک در سوئد اکنون مشکل اصلی آنکارا با استکهلم است. ترکیه همچنان با درخواست استرداد شمار بیش از پیش بیشتری از «تروریست های» کرد ساکن سوئد فشار بیشتری به دولت سوئد وارد می کند.

اخیرا اردوغان شمار کردهایی را که  خواهان استرداد آنها است، به 130 نفر افزایش داده و این در حالی است که حرف آخر درباره درخواست های استرداد را دستگاه قضایی سوئد می زند نه دولت این کشور. «اولف کریسترسون» نخست وزیر سوئد در آغاز ژانویه با اشاره به مسئله دشوار استردادها اذعان کرد ترکیه «چیزهایی می خواهد که ما نمی توانیم و نمی خواهیم به آنها بدهیم». 

اکنون بین خواسته های تقریبا غیر ممکن ترکیه و تظاهرات فعالان تندرو کرد در سوئد بر علیه اردوغان، دولت سوئد برای چراغ سبز آنکارا در باره عضویت  این کشور در ناتو در بن بست قرار دارد.اکنون چشم انداز گشایشی در این زمینه پیش از انتخابات ترکیه که برای نیمه ماه مه پیش بینی شده است، بسیار ضعیف است.پل لوین، مدیر موسسه مطالعات ترکیه در دانشگاه استکهلم می گوید: «بدون تردید اکنون می توان تایید ترکیه (برای عضویت  سوئد و فنلاند در ناتو  را پیش از انتخابات ترکیه در سال 2023 )به فراموشی سپرد».

نویسنده: سید رضا میرطاهر

113

بیشتر بخوانید:

بی توجهی سوئد و فنلاند به شرط ترکیه برای پیوستن به ناتو