«دیمیتری پسکوف» در مصاحبه ای با شبکه «سی.ان.ان: گفت: "اگر یک تهدید وجودی علیه کشور ما باشد، می توان از زرادخانه هسته ای مطابق با مفهوم ما استفاده کرد."
اظهارات سخنگوی کرملین با توجه به نگرانی های فزاینده غرب مبنی بر اینکه جنگ کنونی بین روسیه و اوکراین ممکن است به یک جنگ هسته ای تبدیل شود مطرح شده است.
این دغدغه زمانی ایجاد شد که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در روزهای آغازین جنگ اوکراین دستور داد تا نیروهای هسته ای استراتژیک روسیه در حالت آماده باش کامل قرار گیرند.
پوتین روز 27 فوریه، سه روز پس از آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین در دیدار وزیر دفاع و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه دستور آماده‌باش نیروهای بازدارنده هسته‌ای این کشور را صادر کرد.
پیش از این نیز پنتاگون در ارزیابی جدید خود که به کنگره ارائه شد، اعلام کرد: "ولادیمیر پوتین ممکن است در صورت ادامه‌دار شدن مقاومت اوکراین و کاهش توان نظامی متعارف روسیه، غرب را به استفاده از سلاح اتمی تهدید کند."
اکنون با اظهارات سخنگوی کرملین که می توان آن را موضع رسمی روسیه تلقی کرد، مسکو در صدد اطمینان دادن به دیگر کشورها درباره عدم استفاده از تسلیحات هسته ای مگر در صورت به خطر افتادن موجودیت روسیه است.
با این حال به نظر می رسد این تضمین ضمنی چندان موجب اطمینان غربی ها نشده و به ویژه آمریکا هم چنان به جنگ تبلیغاتی و روانی خود درباره به خطر افتادن امنیت بین المللی از جانب روسیه با به راه انداختن جنگ اوکراین و آماده باش نیروهای هسته ای خود ادامه دهد.
در واقع دستور پوتین برای آماده باش نیروهای هسته ای استراتژیک روسیه بیشتر اقدامی بازدارنده در قبال هر گونه مداخله احتمالی نظامی ناتو و آمریکا در جنگ اوکراین بود. با این حال غربی ها تلاش کردن تا آن را تهدیدی قریب الوقوع جلوه دهند.
اساسا اعلام سطح هشدار تسلیحات هسته‌ای نقشی اساسی در بازدارندگی دارد. به عبارت دیگر این آمادگی برای واکنش هسته ای در کوتاه‌مدت موجب می‌شود احتمال آغاز حمله از سوی دشمن کاهش یافته و در مرحله بعد خطر اقدامات تلافی‌جویانه را که خسارات بسیاری می‌تواند به همراه داشته باشد، به شدت کاهش دهد.
«داریل کیمبال» مدیر اجرایی انجمن کنترل تسلیحات با اشاره به اعلام وضعیت آماده‌باش نیروهای هسته‌ای روسیه می گوید: "قرار دادن تسلیحات هسته‌ای در معادلات جنگ اوکراین در این مرحله بسیار خطرناک است و «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا و ناتو باید با خویشتن‌داری شدید در این خصوص عمل کنند و از دادن پاسخی مشابه پرهیز نمایند."
نکته مهم اینکه افزایش توانمندی هسته ای استراتژیک روسیه و اختصاص بودجه هنگفتی برای نوسازی زرادخانه هسته ای این کشور به ویژه در یک دهه اخیر اساسا در چارچوب مقابله با تهدیدات فزاینده غرب بویژه تلاش آمریکا برای نوسازی گسترده زرادخانه هسته ای خود و نیز به منظور مقابله با توسعه طلبی ناتو و گسترش به سوی شرق و استقرار سامانه های ضد موشکی آمریکا در اروپای شرقی صورت گرفته است.
در عین حال رویارویی فزاینده روسیه و ناتو در اروپای شرقی نیز در افزایش آمادگی هسته ای روسیه نقش داشته است. ازسوی دیگر، دخالت های مکرر غرب در امور داخلی روسیه و دیگر اقدامات غیر دوستانه غربی ها علیه مسکو نیز موجب واگرایی فزاینده روسیه و غرب و افزایش آمادگی هسته ای استراتژیک روسیه شده است.
در این راستا، ولادیمیر پوتین بارها ضمن تاکید بر افزایش توان نظامی متعارفی این کشور، بر نوسازی و گسترش هر چه سریعتر زرادخانه هسته ای استراتژیک روسیه به عنوان رکن اصلی بازدارندگی آن تاکید کرده است.
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
117
