" فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در پایان سفر خود به آمریکا و دیدار با "مایک پمپئو" وزیر خارجه و "جرد کوشنر" مشاور رئیس جمهوری آمریکا با صدور بیانیه ای، تاکید اتحادیه اروپا بر حفظ توافق هسته ای با ایران و برجام را عنصر اصلی در حفظ امنیت و ثبات در منطقه عنوان کرد.
وی همچنین در خصوص تنش های اخیر در منطقه خلیج فارس از جمله آتش سوزی نقتکش ها در دریای عمان، موضع متحد اروپا را به طرف های آمریکایی که خواستار خویشتنداری و تاکید بر لزوم بازگشایی کانال های گفت وگو برای پرهیز از افزایش تنش ها است، منتقل کرد.
"دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا در مه 2018 به طور یکجانبه از برجام خارج شد و پس از آن طی دو مرحله در اوت و نوامبر 2018 تحریم‌های هسته ای را علیه ایران مجددا اعمال کرد.
خروج آمریکا از برجام؛ با محکومیت دیگر اعضای گروه 1+5 مواجه شد، اعضای باقیمانده در قالب گروه 1+4 مجتمع شده و بر لزوم حفظ برجام تاکید کردند.
اعضای اروپایی برجام اعلام کردند که به تجارت با ایران ادامه می‌دهند و سازو کار ویژه مالی اروپا و ایران موسوم به "اینستکس" را برای این منظور راه اندازی می‌کنند.
به رغم ایفای تعهدات برجامی از جانب ایران، اما اروپا در زمینه عملی کردن وعده های خود به ایران برای بهره بردن از مزایای برجام و مقابله با اعمال مجدد تحریم های هسته ای از سوی آمریکا، اقدام مشخص و قابل قبولی انجام نداده است.
ایران در واکنش به بی تفاوتی اروپایی‌ها در عملی کردن وعده‌هایشان چهارشنبه 8 می 2019 در بیانیه‌ای از کاهش سطح تعهداتش در چارچوب برجام به استناد به بندهای 26 و 36 این توافق خبر داد.
تهران در این بیانیه به کشورهای باقیمانده در برجام 60 روز فرصت داد برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی اقدام کنند.
با توجه به این که بیش از 44 روز از ضرب الاجل ایران گذشته، اما هنوز اقدام ملموسی از جانب اروپا برای اجرایی کردن وعده های خود از جمله عملیاتی شدن "اینستکس" صورت نگرفته است. در واقع اروپایی ها خواهان ادامه اجرای برجام از جانب ایران بدون بهره بردن از منافع آن هستند.
طبیعتا چنین رویکردی نه فقط با عقل و منطق سازگار نیست، بلکه خواسته ای کاملا غیر قانونی و برخلاف مفاد توافق هسته ای برجام است.
"موگرینی" مدعی شده که تمرکزاتحادیه اروپا درحال حاضر روی حفظ توافق هسته‌ای برجام و برخوردار شدن مردم ایران از منافع این توافق قرار دارد. با این حال این ادعای وی با واقعیات خارجی همخوانی ندارد.
با توجه به اینکه ایران به صراحت اعلام کرده که ضرب الاجل 60 روزه قطعی است لذا انتظار می رود که در صورت ادامه بی عملی اروپا، تهران اجرای تعهدات خود در زمینه محدودیت غنی سازی 67 /3درصدی را در پایان این مهلت کنار بگذارد.
"سرگئی ریابکوف" معاون وزیر خارجه روسیه در خصوص اینکه آیا برجام در مسیر فروپاشی تدریجی هست یا نه، گفت: در حال حاضر برجام تحت مراقبت ویژه است.
طبق گزارش شبکه خبری سی ان ان، ظاهرا اروپایی ها قصد واکنش فوری در این باره را ندارند.
دو منبع دیپلماتیک در گفت‌وگو با سی ان ان مدعی شده‌اند در صورتی که ایران مفاد برجام را نقض کند، اتحادیه اروپا تمایلی برای اعمال تحریم‌ها علیه ایران ندارد.
این منابع گفته‌اند "فدریکا موگرینی" در دیدارهایی که طی روزهای گذشته با مقامات آمریکایی داشته این مساله را مطرح کرده است.اروپایی ها خود به خوبی از تعهد کامل ایران به برجام آگاه هستند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به عنوان تنها مرجع داوری درباره راستی‌آزمایی تعهدات ایران ذیل برجام در ۱۵ گزارش پایبندی ایران به توافق را تأیید کرده است. مسلما تبعات کاهش تعهدات هسته ای ایران در چارچوب برجام و پیامد های احتمالی آن برعهده اعضای اروپایی گروه 1+4 است که همچنان خواهان پایبندی تهران به این توافق بدون بهره بردن از ثمرات آن هستند. 139/118
نویسنده: سید رضا میرطاهر
بیشتر بخوانید:
برجام فرصتی برای استقلال مالی اروپا از آمریکا/ تحلیل
مذاکرات نمایندگان ایران و اروپا درباره "اینستکس" در تهران
