با این حال اتحادیه اروپا هم چنان مدعی پایبندی به این توافق بسیار مهم برای صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی است.
در این راستا «جوزف بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه شنبه 4 فوریه پس از بازگشت از تهران به بروکسل، بر لزوم ادامه تلاش‌ها برای زنده نگه‌داشتن برجام تاکید کرد.
بورل در پاسخ به پرسشی درباره فعال شدن سازوکار حل اختلاف در برجام از سوی تروئیکای اروپایی مرکب از آلمان، فرانسه و بریتانیا مدعی شد، این اقدام به این معنا نیست که آنها می‌خواهند پرونده هسته‌ای ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند تا این توافق را از بین ببرند.
بورل روز دوشنبه 3 فوریه برای نخستین بار در سمت جدید خود در صدر هیاتی به ایران سفر کرد و با رئیس جمهوری، رئیس مجلس شورای اسلامی وزیر خارجه دیدار و گفت‌وگو کرد.
مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حالی به تهران سفر کرد که اقدام تروئیکای اروپایی در خصوص برجام، وضعیت توافق هسته‌ای و تداوم آن را در هاله‌ای از ابهام قرارداده است.
«محمد جواد ظریف» وزیرخارجه چند روز پیش نامه‌ای 14 صفحه‌ای در ارتباط با مساله برجام و تلاش اروپایی‌ها برای استفاده از سازوکار حل‌وفصل اختلافات در برجام به بورل نوشته و تلاش اروپایی‌ها در این زمینه را زیرسوال برده بود.
به گفته «محمد ساجدی» کارشناس مسائل بین الملل: "سفر بورل به ایران در راستای آخرین تلاش های اروپا برای حفظ برجام انجام شد."
به رغم ادعای بورل درباره تلاش اروپا برای حفظ برجام ، اما اروپایی ها در عمل خلاف آن را نشان داده اند.
اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی در عمل از اجرای تعهدات برجامی خود به ویژه اجرای موثر سازو کار تعامل مالی وتجاری با ایران موسوم به اینستکس خودداری کردند تا با گذشت زمان سیاست آمریکا در قالب اعمال سیاسی فشار حداکثری علیه ایران نتایج منفی خود را در قالب تأثیرات بسیار منفی بر اقتصاد و وضعیت معیشتی مردم ایران نشان دهد و در نهایت ایران با تغییر موضع در قبال مسئله هسته‌ای و خواسته‌های دوازده گانه آمریکا را که توسط مایک پمپئو در مه 2018 اعلام شده بود، قبول کند.
از سوی دیگر بررسی مواضع اروپایی‌ها پس از خروج آمریکا از برجام نشانگر ناتوانی عمیق آنها از اجرای تعهداتی است که در قبال ایران به عهده گرفته اند.
تروئیکای اروپایی هم چنین با بهانه قرار دادن کاهش گام به گام تعهدات برجامی از جانب ایران که البته در واکنش به عدم ایفای تعهدات این 3 کشور و اتحادیه اروپا صورت گرفت، سازو کار حل اختلاف در برجام را در 14 ژانویه فعال کردند.
اروپایی ها کاهش تعهدات برجامی ایران در قالب گام های پنج گانه را محکوم کرده و خواهان خوداری ایران از ادامه این روند و بازگشت به وضعیت قبلی شده اند.
این در حالی است که ایران در چارچوب منافع ملی خود اجرای برجام را پذیرفته و انتظار دارد که اعضای گروه 1+4 به ویژه اروپایی ها تعهدات خود ذیل برجام را به انجام رسانند.
به گفته «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران:" اقدام تهران در کاهش تعهدات برجامی، درچارچوب این توافق و برای حفظ آن بوده و ایران همچنان آماده تعامل و همکاری با اتحادیه اروپا برای حل مسائل است."
این تعهدات درباره اروپایی ها شامل کاهش تاثیرات منفی تحریم های آمریکا از طریق ایجاد سازو کار هایی برای ادامه تعاملات اقتصادی، تجاری و نفتی با ایران در قالب اینستکس است.
آمریکا ضمن مانع تراشی های زیادی تمام تلاش خود را صرف فروپاشی برجام کرده و به همین دلیل واشنگتن از اقدام ضد برجامی تروئیکای اروپایی در زمینه آغاز ساز و کار حل اختلافات در برجام حمایت کرده است.
این مساله در دیدارهای بورل با مقامات ارشد ایران مورد توجه قرار گرفت.
«علی لاریجانی» رئیس مجلس شورای اسلامی در دیدار با بورل از عهدشکنی آمریکا و رفتار منفعلانه اتحادیه اروپا در مقابل واشنگتن انتقاد کرد.
البته بورل با ابراز تأسف از عمل نکردن اروپایی‌ها به تعهدات خود در برجام مدعی شد که اتحادیه اروپا، همه توان خود را برای ایجاد تعاملی قدرتمند در راستای حفظ برجام به کار خواهد گرفت.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
133/118
بیشتر بخوانید:
دیدار بورل با روحانی+ ویدیو
برجام؛ محور دو دور گفت وگوی "ظریف" و "بورل" در تهران
