رژیم سعودی از خریداران اصلی تسلیحات غربی بوده و در عین حال کشورهایی مانند فرانسه و آلمان در کنار آمریکا از پشتیبانان سیاسی اصلی سعودی ها محسوب شده و پس از قتل "جمال خاشقجی" روزنامه نگار منتقد سعودی سعی در لاپوشانی این مساله داشته اند. این مساله انتقاد شدید سازمان ملل متحد را برانگیخته است.
"آگنس کالامار" گزارشگر سازمان ملل متحد ضمن متهم کردن "آنگلا مرکل" و "امانوئل مکرون" سران آلمان و فرانسه به "همدستی" با ریاض از جامعه بین‌الملل خواست برای کشف جزئیات قتل خاشقجی تحقیقات لازم را انجام دهد. "کالامار" از سران کشورهای گروه ۲۰ انتقاد کرد که بلافاصله پس از ماجرای قتل روزنامه نگار منتقد سعودی به جای اینکه ولیعهد عربستان به دادگاه احضار شود به نشست این گروه در ژاپن دعوت شد. نماینده سازمان ملل متحد گفت: این امر به شدت «بزدلی جامعه جهانی» را به اثبات رسانده است.
کالامار تاکید کرد: این امرغیرقابل قبول است که "دونالد ترامپ"، رئیس جمهور آمریکا، قتل خاشقجی را امری بی اهمیت می داند و سران اروپایی مانند آنگلا مرکل یا امانوئل مکرون هم به ترامپ ملحق می‌شوند.
نماینده سازمان ملل متحد از این موضوع انتقاد کرده است که مرکل و مکرون می‌توانستند شجاعت نشان دهند اما این کار را نکردند و آنچه در ژاپن تجربه شده چیزی جز "همدستی" با عربستان نبوده است.
جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی، سردبیر سابق روزنامه "الوطن" و ستون‌نویس "واشنگتن‌پست"، در 2 اکتبر ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید. البته رژیم سعودی پس از 18 روز انکار، در پی فشار بین المللی با صدور بیانیه ای به قتل خاشقجی در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول اعتراف کرد.
هر چند چگونگی انجام این جنایت و زمان و مکان آن مشخص شده، اما با گذشت یک سال از وقوع این جنایت، از جنازه خاشقجی خبری در دست نیست. رژیم سعودی نیز با دستگیری شماری از افراد دخیل در این جنایت و محاکمه نمایشی آنها، تلاش کرد تا بر مساله اصلی یعنی دستور دهنده این اقدام سرپوش بگذارد.
رژیم سعودی سابقه بسیار منفی در زمینه نقض حقوق بشر در داخل با سرکوب و نابودی مخالفان داشته و ائتلاف سعودی نیز با به راه انداختن جنگ علیه یمن از مارس 2015، جنایات بسیاری را مرتکب شده است.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا تلاش زیادی صورت داده تا نقش اساسی "محمد بن سلمان" در قتل خاشقجی را انکار کند تا بدین ترتیب ضمن خوشامد بن سلمان بهانه لازم برای تداوم روابط گسترده واشنگتن و ریاض را به دست آورد. دلیل اصلی موضع ترامپ، حساسیت و اهمیت زیاد روابط عربستان و آمریکا است که وی برای آن حساب ویژه ای باز کرده است.
ترامپ اساسا دیدگاهی تجاری و سوداگرایانه به مقوله سیاست خارجی و سیاست امنیتی دارد، هیچگاه حاضر نیست که از روابط با رژیم سعودی به خاطر قتل یک ناراضی توسط این رژیم صرف نظر کند. ضمن اینکه ترامپ از همان اوان روی کار آمدنش آشکارا اعلام کرد که توجهی به مسائل داخلی به ویژه وضعیت حقوق بشر در کشورهای متحد آمریکا ندارد.
از سوی دیگر به رغم محکومیت ظاهری قتل خاشقجی از جانب کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا و برخی سران اروپایی مانند مرکل و مکرون، کشورهای اروپایی مانند فرانسه وآلمان حاضر نیستند تا معامله های پرسود تسلیحاتی واقتصادی با رژیم سعودی را رها کنند.
به گفته "توماس یاگر" تحلیلگرسیاسی آلمانی: با توجه به منافع زیادی که عربستان سعودی برای غربی‌ها و به‌ویژه آمریکا دارد، پرونده حقوق بشری ناپدیدشدن و قتل خاشقجی نمی‌تواند لطمه‌ای به این مناسبات دوستانه و پرسود وارد کند.
بدین ترتیب رژیم سعودی همانند گذشته اقدامات ضد انسانی خود یعنی نقض آشکار حقوق بشر در داخل و سرکوب مخالفان در خارج و نیز جنگ ظالمانه علیه یمن را ادامه می دهد.
به همین دلیل به رغم تحریم تسلیحاتی سعودی از جانب آلمان، گزارش ها حاکی از تداوم این صادرات به صورت غیر مستقیم است. فرانسه نیز آشکارا به صادرات تسلیحاتی خود به عربستان سعودی ادامه می دهد. این مساله باعث شده تا سازمان ملل متحد عملا مرکل و مکرون را در کنار ترامپ در زمینه حمایت از اقدامات ضد حقوق بشری رژیم سعودی قرار دهد.139/118
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
