بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه روسیه، "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه این کشور روز دوشنبه در ژنو با "آنتونیو گوترش" دبیرکل و نیز "گیر پدرسون" فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه دیدار کرد. وزیر امور خارجه روسیه و دبیرکل سازمان ملل متحد بر التزام خود برای تقویت نقش محوری این سازمان در امور جهانی و ضرورت دستیابی به راه حل‌هایی درباره چالش‌ها و تهدید‌های نوین مطابق با منشور ملل متحد و موازین حقوق بین الملل تاکید کردند. اشاره این دو مقام ارشد روسی و بین المللی به رویکرد آمریکا در عرصه جهانی است.
روی کار آمدن "دونالد ترامپ" به عنوان رئیس جمهوری جدید آمریکا در 20 ژانویه 2017 حیاتی دوباره به سیاست یکجانبه گرایی داده است. ترامپ با شعار "نخست آمریکا" ضمن اولویت دادن به منافع و اهداف آمریکا، البته بدون توجه به سایر کشورها، بر این عقیده است که سیاست‌های یکجانبه گرایانه و خودمحورانه به افزایش قدرت و غلبه این کشور بر رقبایش منجر خواهد شد.
این رویکرد ترامپ انتقادات زیادی را چه از جانب رقبا و چه شرکای آمریکا موجب شده است. "ژان ایو لودریان" وزیر امور خارجه فرانسه در این زمینه می گوید: ترامپ با شعار "نخست آمریکا" وارد کاخ سفید شد اما اکنون پای خود را فراتر گذاشته و شعار "آمریکا به تنهایی" را سر می دهد؛ یعنی آمریکایی که با همه درگیر جنگ قدرت شده است و در هر نوع مذاکره دوجانبه ای بر برتری خود تاکید می‌کند. ترامپ به طور آشکار به سازمان ملل و نیز شورای امنیت به مثابه نهاد بین المللی برای برقراری صلح و امنیت در جهان بی اعتنا است و اساسا در اقداماتش آن را به هیچ می انگارد.
ترامپ همچنین به شکلی مشخص و حساب شده، مبادرت به تخریب تمام ابزارها و هنجارهای چندجانبه گرایی کرده است. رئیس جمهوری جنجالی آمریکا با خروج از توافق های مهم جهانی چند جانبه گرایی را زیر پا گذاشته و فقط به دنبال یکجانبه گرایی در جهان است. ترامپ ابتدا از توافق آب و هوایی پاریس و سپس از توافق هسته ای برجام خارج شد. دولت ترامپ در عرصه بحران های منطقه ای مانند بحران سوریه نیز به طور یکجانبه و صرفا بر مبنای اهداف و منافع آمریکا و متحدانش عمل کرده و این رویکرد به تداوم و تشدید این بحران منجر شده است.
ترامپ با دادن چراغ سبز به ترکیه برای حمله به شمال سوریه به بهانه مبارزه با شبه نظامیان کرد، بر خلاف قوانین بین الملی عمل کرد. همچنین تداوم حضور نیروهای نظامی آمریکا در سوریه به ویژه در مناطق نفت خیز آن که برخلاف خواست دولت قانونی سوریه صورت می گیرد، به مثابه اشغال بخشی از اراضی کشور دیگر و نیز مداخله در امور داخلی سوریه است. ترکیه نیز به حمایت واشنگتن از اقداماتش نه فقط در شمال سوریه بلکه درباره پشتیبانی از تروریست ها در استان ادلب دلگرم است و به مقابله نظامی با ارتش سوریه پرداخته است.
در این میان، دو رقیب اصلی آمریکا یکی در عرصه سیاسی و نظامی یعنی روسیه و دیگری در عرصه تجاری و اقتصادی یعنی چین به شدت رویکرد ترامپ در برخورد با مسائل مختلف به ویژه سازمان ملل متحد و قوانین بین المللی را مورد انتقاد قرار داده اند.
یکجانبه گرایی آمریکا که هنوز خود را قدرت برتر و در واقع تنها ابر قدرت جهان می پندارد و براساس این پندار موهوم به تعیین تکلیف مسائل جهانی می پردازد، از جمله مهمترین انتقاداتی است که مسکو در سال های اخیر علیه واشنگتن طرح کرده است.
با توجه به مخالفت ترامپ با رویکردها و اقدامات مورد اجماع جامعه بین المللی، چین نیز معتقد است که رویکرد یکجانبه گرانه ترامپ به شکل گیری جنگ تجاری در جهان و کاهش رشد اقتصادی و افزایش نابسامانی های اقتصادی در کشورهای مختلف منجر می شود.
سازمان ملل متحد نیز دیدگاهی مشابه در این زمینه دارد.
اکنون صف بندی جهانی علیه یکجانبه گرایی ترامپ شکل گرفته و این واقعیتی است که با توجه به موضع گیری جهانی علیه اقدامات وی درباره تعرفه های تجاری، برجام، توافق آب و هوایی پاریس و نیز سوریه، قدس و ضدیت با فلسطینی ها آشکار شده است.
نویسینده: سیدرضامیرطاهر
139/118
بیشتر بخوانید:
تاکید گوترش و لاوروف بر لزوم تقویت نقش سازمان ملل در حل بحران های جهانی
