لهستان، هلند و سوئد از جمله کشورهایی هستند که بیشترین سرمایه‌گذاری نظامی خود را در طی دهه گذشته در نیروهای مسلح خود انجام داده اند.
فقط در اوکراین، هزینه‌های نظامی به ۴۴ میلیارد دلار درسال افزایش یافته است که این رقم یک سوم کل تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد.این علاوه بر دهها میلیارد دلار کمک هی نظامی و تسلیحاتی است که بلوک غرب در اختیار اوکراین قرار داده است.
ارزیابی‌ها حاکی از آن است که روسیه نیز هزینه‌های نظامی و سرمایه گذاری در نیروهای مسلح خود را به میزان ۹.۲ درصد افزایش داده است. اما حتی اگر دو کشور درگیر جنگ را در نظر نگیریم، هزینه‌ها در اروپا به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
کشورهای اروپایی در سال گذشته در مجموع، حدود ۴۸۰ میلیارد دلار در نیروهای مسلح خود سرمایه گذاری کرده اند. این در حالی است که هزینه‌های نظامی در کشورهای اروپایی طی ده سال گذشته فقط به میزان یک سوم افزایش یافته بود.
«نان تیان Nan Tian» کارشناس نظامی می گوید: جنگ اوکراین باعث شد تا کشورهای اروپایی به فکر افزایش بی سابقه هزینه‌های نظامی خود بیفتند.
تغییر اساسی در رویکرد نظامی و امنیتی کشورهای اروپایی به ویژه آلمان به عنوان مهمترین کشور اروپایی و بزرگترین اقتصاد اروپا پس از حمله روسیه به اوکراین رخ داده است.در واقع جنگ اوکراین به مثابه عاملی تسریع کننده در زمینه نظامی گرایی در اروپا عمل کرده است.
در مورد آلمان دولت آنگلا مرکل صدر اعظم سابق این کشور به رغم دادن وعده های بسیار اما از عمل به تعهد خود به عنوان یکی از اعضای ناتو در زمینه اختصاص 2درصد تولید ناخالص داخلی به امور نظامی خودداری می کرد .
این امر به ویژه در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا تبدیل به یکی از اختلافات عمده برلین و واشنگتن شده بود و حتی ترامپ برای مجازات آلمان دستور خروج شمار قابل توجهی از نیروهای آمریکایی مستقر در این کشور را صادر کرد.
در دوره ریاست جمهوری جو بایدن با توجه به رویکرد وی مبنی بر احیای همگرایی فرا آتلانتیکی ، دولت برلین نرمش بیشتری در این زمینه نشان داد و اقدام به افزایش بودجه نظامی کرد. با این حال جنگ اوکراین به منزله عاملی تسریع کننده در بحث هزینه های نظامی آلمان عمل کرد.
از نگاه برلین این تهاجم نشان داد که برخلاف دیدگاه غالب مبنی بر اینکه در قاره اروپا احتمال بروز یک جنگ کلاسیک آن هم پس از جنگ جهانی دوم بسیار کم شمرده می شد اما تحولات سیاسی و نظامی موجب شده تا این امر غیر محتمل رخ دهد.
لذا برلین در راستای افزایش آمادگی نظامی خود برای مقابله با تهدیدات کنونی و آتی به ویژه از جانب روسیه ، با اختصاص بودجه ای 100 میلیارد یورویی نوعی جهش در توانمندی نظامی خود ایجاد نموده است. نکته جالب اینکه این مبلغ حتی از معیار تعیین شده توسط ناتو نیز فراتر رفته است.
این اقدام با استقبال واشنگتن مواجه شد به ویژه اینکه دولت آلمان در چرخشی بی سابقه حتی خواهان خرید شمار قابل توجهی جنگنده نسل پنجمی اف 35 از آمریکا شده است.البته تغییر رویکرد نظامی آلمان با انتقاد احزاب مخالف روبرو شده است.
«دیتمار بارچ Dietmar Bartsch» رئیس گروه پارلمانی حزب چپ آلمان، طرح دولت این کشور را برای اختصاص هزینه ۱۰۰ میلیارد یورویی برای تسلیح مجدد ارتش آلمان دیوانگی خواند و خاطرنشان کرد که این اقدام می‌تواند به کاهش کمک‌های اجتماعی منجر شود.
بارچ در بیانیه‌ای گفت: «طرح اختصاص ۱۰۰ میلیارد یورو برای تسلیح مجدد ارتش آلمان دیوانگی است که چپگرایان در برابر آن مقاومت خواهند کرد، زیرا این اقدام می‌تواند به کاهش کمک‌های اجتماعی به مردم آلمان منجر شود. این بودجه برای صنایع دفاعی موهبت است، اما برای کسانی که برای امرار معاش خود تلاش می‌کنند، پول زیادی است.»
در عین حال آمریکا به عنوان سردمدار ناتو در راستای منافع سیاسی ، اقتصادی و امنیتی خود نه فقط شرکای اروپایی خود را تشویق به ارسال هر چه بیشتر تسلیحات به اوکراین می کند بلکه با دامن زدن به آتش بی ثباتی و ناامنی در اروپا ضمن تثبیت هر چه بیشتر موقعیت خود در اروپا ، زمینه وابستگی امنیتی و نظامی هر چه بیشتر کشورهای اروپایی به واشنگتن را فراهم کرده است.
این امر به ویژه متضمن سودهای هنگفتی برای مجتمع های نظامی -صنعتی ایالات متحده از رهگذر فروش های فزاینده تسلیحاتی به کشورهای اروپایی است. خرید تجهیزات نظامی مدرن، اما بسیار گرانقیمت، مانند هواپیمای جنگنده آمریکایی اف 35 از جمله دلایل اصلی افزایش هزینه‌های نظامی در این کشور‌ها بوده است.هم چنان که کشورهایی مانند آلمان که تا قبل از این چندان تمایلی به خرید انواع سامانه های تسلیحاتی آمریکایی نداشتند اکنون در صف خرید این جنگ افزارها قراردارند.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
112
بیشتر بخوانید:
مخالفت آلمان و مجارستان با ادعای اجماع اعضای ناتو درباره پیوستن اوکراین به این ائتلاف
