رئیس جمهوری برزیل که در نشست اعضای بریکس در شانگهای سخن می گفت، از کشورهای عضو بریکس خواست تا یک ارز مشترک ایجاد تا بتوانند با آن معامله کنند.
طی سال های اخیر درخواست برای پایان دادن به سلطه جهانی دلار در معاملات تجاری به موضوعی جدی از سوی بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است. در واقع استفاده های سیاسی آمریکا از دلار به منظورایجاد فشارهای سیاسی و اقتصادی به کشورهایی که تابع سیاست های واشنگتن نیستند و اعمال تحریم های سنگین به ویژه در بخش اقتصادی علیه کشورهای مخالف سیاست های آمریکا سبب شده تا موضوع جایگزینی ارزهای دیگر با دلار اکنون به درخواستی جدی تبدیل شود.
نمونه چنین سیاستی، تحریم های سنگین مالی و بانکی از سوی آمریکا علیه کشورهایی چون ونزوئلا، روسیه، ایران و برخی دیگر از کشورها طی سال های اخیر است. در واقع واشنگتن با استفاده از سلاح دلار در معاملات، تلاش کرده است تا شرایط اقتصادی را بر دشمنان و منتقدان خود سخت کند و زمینه فروپاشی و روی کار آوردن دولت های وابسته به خود را فراهم آورد.
حذف یا کاهش سهم دلار در سبد ارزی کشورها
در این راستا، حذف یا کاهش سهم دلار در سبد ارزی کشورها، به هدف جدی بسیاری از کشورها تبدیل شده است.
«آنتونی راولی» تحلیگر مسایل اقتصادی چین و آمریکا در این زمینه می گوید: کشورها شاهد تضعیف اقتصادی، به چالش کشیده شدن قوانین بین المللی و تعهدات جهانی از سوی آمریکا هستند و در اندیشه فاصله گرفتن از دلار فرو رفته اند. وقایعی که در دنیا بوجود آمده است و آنچه برآیند تضعیف اقتصادی آمریکا است؛ این است که دلار به سوی مرزهای بی اعتباری پیش می رود.
موضوع استفاده از ارزهای جایگزین نخستین بار پس از تحریم های سنگین آمریکا علیه روسیه، از سوی این کشور مطرح شد و به مرور مورد توجه دیگر کشورها قرار گرفت. اکنون بسیاری از متحدان روسیه، مبادلات تجاری خود با این کشور را در قالب استفاده از ارزهای دیگر انجام می دهند. به عنوان مثال، بخش زیادی از معاملات روسیه و چین در غالب استفاده از یوان – روبل انجام می شود . با وقوع جنگ اوکراین و اعمال تحریم های سنگین از سوی آمریکا، موضوع پایان دادن به سلطه دلار در مبادلات تجاری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.
اکنون کشورهای بریکس شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی که حدود 40 درصد جمعیت، نزدیک به یک چهارم تولید ناخالص ملی و حدود یک سوم خاک دنیا را تشکیل می‌دهند؛ استفاده از سبد ارزی مختلف را مد نظر قرار داده اند. لولا داسیلوا، رییس جمهوری برزیل در نشست بانک توسعه کشورهای بریکس در شهر شانگهای چین ، خطاب به حاضران گفت: «چه کسی تصمیم گرفته ارزهای ملی ما ضعیف کند به طوری که در کشورهای دیگر هیچ ارزشی نداشته باشند؟ چه کسی تصمیم گرفت که پس از حذف استاندار طلا، دلار باید ارز اصلی باشد؟»
سلاح سازی از دلار
فرید زکریا؛ تحلیلگرمسائل سیاسی در این زمینه می گوید: «سلاح سازی از دلار» در چند دهه گذشته ؛ کشورهای مهم را وادار کرده که به دنبال یافتن راهی برای رهایی از عواقب تحریم‌های دلاری احتمالی در آینده باشند.
در واقع سو استفاده آمریکا از دلار سبب شده تا حتی متحدان این کشور نیز از سلطه دلار به ستوه آمده و معترض این سیاست واشنگتن شوند؛ چنانکه به تازگی امانوئل مکرون رییس جمهوری فرانسه نیز ضمن انتقاد از این سیاست اعلام کرد: اروپا باید وابستگی خود را به فرا سرزمینی بودن دلار کاهش دهد.
به نظر می رسد سیاست های واشنگتن، بیش از پیش شرایط را برای خودکشی دلار فراهم آورده است.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
113
بیشتر بخوانید:
تحلیلی درباره سفر رئیس جمهور برزیل به چین
حذف دلار از مبادلات تجاری برزیل و چین؛ گام مهمی در راستای دلار زدایی از تجارت جهانی
