«آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه در تماسی تلفنی با «دمیترو کولبا»(1) همتای اوکراینی خود، کشته شدن نظامیان این کشور را تسلیت گفت و حمایت واشنگتن را از آنچه «تمامیت ارضی اوکراین» می‌خواند، اعلام کرد.
موضع واشنگتن پس ازآن اعلام شد که «روسلان خومچاک»(2)، فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین، ادعا کرد که روسیه تهدیدی برای امنیت این کشور بوده و در تلاش برای استقرار نیروهای مسلح در نزدیکی مرزهای اوکراین است.
به گفته وی، روسیه طی هفته‌های اخیر حدود 25 گروهان از نیروهای ارتش خود را در نزدیکی مرزهای اوکراین مستقر کرده و شمار نیروهای مستقر خود در کریمه را به 32 هزار و 700 تن رسانده است.
به گفته خومچاک، افسران ارتش روسیه همچنین 28 هزار نیروی جدایی‌طلب مستقر در شرق اوکراین را فرماندهی می‌کنند.
این ادعا با واکنش شدید روسیه مواجه شده است. «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین روز پنج شنبه گفت که روسیه در حال انجام اقداماتی با توجه به افزایش فعالیت‌های ناتو برای تضمین امنیت مرزهایش است. وی تاکید کرد که روسیه نیروهایش را در قلمروی خود حرکت می‌دهد و تهدیدی علیه کشور دیگری به شمار نمی‌رود.
افزایش تنش ها در شرق اوکراین با توجه به درگیری های اخیر بین جدایی طلبان و نظامیان اوکراین، اوضاع را در این منطقه بحرانی کرده است.
این مساله حساسیت واشنگتن و مسکو را برانگیخته است. دولت بایدن که آشکارا رویکرد ضد روسی دارد از زمان روی کار آمدن موضع گیری ها و اقدامات خود علیه مسکو را تشدید کرده است.
اکنون واشنگتن قصد دارد از حوادث اخیر در شرق اوکراین به مثابه بهانه ای برای تشویق اوکراین به موضع گیری تندتر در قبال روسیه استفاده کند و در عین حال زمینه مداخله و حضور هر چه بیشتر در اوکراین را با مستمسک قرار دادن وجود تهدیدات جدی ازجانب روسیه را فراهم آورد.
به گفته دیمیرتی ترنین(3) کارشناس سیاسی، بایدن جبهه اختلافات آمریکا و روسیه را که در دوران ترامپ سرد و مبهم به نظر می رسید، گسترش می دهد. ایالات متحده به تقویت توانایی های نظامی اوکراین کمک خواهد کرد.
در مقابل روسیه تاکید کرده که حضور فزاینده ناتو در جوار مرزهای غربی این کشور وتهدیدات ناشی از آن، انجام تدابیر و اقدامات لازم برای مقابله با هر گونه تهدید احتمالی از جانب این ائتلاف نظامی غربی را ضروری ساخته و استقرار نظامیان این کشور در مرزهای اوکراین نیز با این هدف صورت گرفته است.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه ضمن رد هر گونه مذاکره با ناتو در قالب شورای روسیه- ناتو درباره اوکراین هشدار داد، هرگونه تلاش جدید برای به راه انداختن جنگ در شرق اوکراین که منطقه «دونباس»(4) نامیده می شود ممکن است به نابودی اوکراین ختم شود. مقامات اوکراین مدعی اند که اقدامات نظامی روسیه با هدف حمایت از جدایی طلبان شرق اوکراین و هشدار به کی یف درباره انجام دادن هر گونه اقدامات و یا عملیات نظامی برای مقابله با آنها انجام شده است.
این موضع وزیر خارجه روسیه را می توان شدیدترین هشدار به کی یف از زمان برقراری آتش بس در شرق اوکراین طبق توافق مینسک دانست.
توافق مذکور، دربرگیرنده آتش بس از 27 ژوییه 2020، خارج کردن تسلیحات از مناطق درگیری، تبادل زندانیان و انجام اصلاحات قانون اساسی است.
با این حال نقض مکرر آتش بس با مین گذاری در نواحی مختلف شرق اوکراین و نیز درگیری اخیر بین جدایی طلبان و ارتش اوکراین بار دیگر اوضاع منطقه دونباس را بشدت متلاطم کرده و احتمال رخداد دوباره درگیری های گسترده بین طرفین را افزایش داده است. در این صورت و مداخله احتمالی نیروهای روسیه برای حمایت از جدایی طلبان و حمایت آمریکا از ارتش اوکراین می تواند بحران شرق اوکراین را بسرعت تبدیل به بحرانی بین المللی نماید.
1- Dmytro Kuleba
2- Ruslan Khomchak
3- Dmitri Trenin
4- Donbass
سیدرضا میرطاهر
