نقطه عطف موضع واشنگتن درقبال این توافق هسته‌ای، اعلام خروج آمریکا از برجام در هشتم مه 2018 توسط ترامپ بود که البته وی تصریح کرد که از این پس تحریم‌های هسته‌ای نیز بار دیگر علیه ایران به اجرا درخواهد آمد.
ریچارد سوکولسکی Richard Sokolsky کارشناس سیاسی معتقد است که رئیس جمهور آمریکا در رویکرد اعلامی خود مبنی بر خروج از برجام و مقابله با ایران در منطقه، اهداف واقع‌بینانه و استراتژی مشخصی ندارد.
بهانه ترامپ برای خروج از برجام تامین نشدن منافع آمریکا بود، در عین حال تلاش وی بر واداشتن دیگر اعضای گروه 1+ 5 برای اقدامی مشابه با ناکامی آشکار مواجه شده است.
به گفته فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، توافق هسته‌ای برجام یک توافق دوجانبه نیست، بلکه در دست هیچ کشوری نیست که به‌طور یکجانبه به آن پایان بدهد.
متحدان اروپایی واشنگتن یعنی تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) نیز ضمن انتقاد شدید از این اقدام آمریکا، بر حفظ برجام تاکید کردند.
در آخرین موضع اروپایی‌ها در این زمینه، "امانوئل ماکرون" رئیس جمهوری فرانسه روز گذشته (دوشنبه) در جمع سفیران این کشور در پاریس تصریح کرد هدف فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی از جمله آلمان و بریتانیا، حفظ برجام است.
ماکرون با انتقاد از سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا درباره مسائل مختلف از جمله برجام گفت: فرانسه از برجام حمایت می‌کند. اروپا در راستای منافع خود بر حفظ برجام تاکید می‌کند و به همین دلیل ایران و اتحادیه اروپا در چند ماه اخیر گفت و گوهایی را به منظور حفظ برجام پس از خروج آمریکا از این توافق بین‌المللی انجام دادند. اتحادیه اروپا در جریان این مذاکرات متعهد شد بسته‌ای حمایتی در راستای حفظ برجام و مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران به تهران ارائه کند.
مقامات ارشد ایران بارها تاکید کرده‌اند که اروپا باید مقابل اقدام یکجانبه آمریکا در خروج از برجام که قوانین و موازین بین‌المللی و قطعنامه 2231 شورای امنیت را به چالش طلبیده و نظم و ثبات جهانی را در معرض مخاطره قرار داده ایستادگی کند تا بتواند خود را به عنوان یک بازیگر مستقل و تاثیرگذار در عرصه جهانی اثبات کند.
از دیدگاه اروپایی‌ها، برجام نقش مهمی بر نظارت بر برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران داشته و مانع اشاعه هسته‌ای و گسترش مسابقه هسته‌ای بین کشورهای منطقه شده و تاثیر مثبتی برامنیت بین المللی داشته است. ضمن اینکه برجام احتمال مبادرت به حمله نظامی برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران را ازمیان برد.
هم‌چنین برجام به مثابه مدلی موافق برای حل و فصل مسائل بین المللی به صورت چند جانبه محسوب می‌شود.
مسلما برهم خوردن برجام و لغو این توافق، تاثیرات منفی زیادی برای صلح و امنیت بین المللی دارد و همین امر باعث شده تا مقامات ارشد اتحادیه اروپا و برخی سران اروپایی در ماه‌های اخیر بارها خواهان حفظ برجام با توجه به کارایی آن شوند.
ضمن اینکه خروج آمریکا از برجام بر اساس رویکرد یک جانبه‌گرایی ترامپ صورت گرفته، مساله‌ای که مورد انتقاد شدید جامعه جهانی اعم از متحدان و رقبای آمریکا قرار گرفته و تداوم این رویکرد باعث انزوای روز افزون آمریکا در سطح جهانی و حتی بین متحدان آن شده است.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
بیشتر بخوانید:
تلاش اروپا برای حفظ برجام/ تحلیل
اروپا برای حفظ برجام چه می کند؟
روحانی در تماس تلفنی ماکرون؛ طرف های برجام به برنامه های خود برای حفظ این توافق، سرعت و شفافیت بیشتری دهند
