مولود چاووش اوغلو در سفر به قزاقستان با «قاسم جومارت توکایف» و «نورسلطان نظربایف» روسای جمهوری فعلی و سابق این کشور در پایتخت قزاقستان دیدار کرد.
وزیر امور خارجه ترکیه با تاکید بر ضرورت افزایش سرمایه گذاری های متقابل دو کشور، خواستار به اشترک گذاشتن تجارب در بخش های کشاورزی و توریستی ترکیه و قزاقستان شد.
پیش از این، روسای جمهوری قزاقستان و ترکیه در چارچوب تأسیس «شورای همکاری‌های راهبردی درسطح عالی» توافق کرده بودند، حجم مبادلات تجاری میان دوکشور را به میزان ۱۰ میلیارد دلار در سال افزایش دهند.
اما این هدف تاکنون محقق نشده است. در واقع، از سال 2012 میلادی به این سو، رهبران دو کشور همواره بر دستیابی به حجم مبادلات تجاری 10 میلیارد دلاری در سال تاکید می کنند.
در جریان سفر ماه سپتامبر سال گذشته میلادی «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه به قزاقستان، سران دو کشور بار دیگر موضوع افزایش حجم مبادلات تجاری دو جانبه به سطح 10 میلیارد دلار در سال را مطرح کردند.
در جریان این سفر، دولت آنکارا و تجار بخش های خصوصی ترکیه و قزاقستان، درمجموع 24 سند همکاری تجاری به منظور رساندن تجارت دوجانبه به رقم موردنظر سران دو کشور امضا کردند.
درعین حال، ترکیه و قزاقستان ایده اتحاد کشورهای به اصطلاح ترک زبان را نیز در دستور کار دارند، اما ناتوانی دو کشور در رساندن تجارت دوجانبه به مرز 10 میلیارد دلار در سال را می توان به معنای ناکارآمدی این ایده قلمداد کرد.
در این ارتباط، «دمیتری اورلوف» کارشناس سیاسی و امنیتی و مدیرکل مرکز تجزیه و تحلیل «راهکار شرق و غرب» در روسیه در مصاحبه با روزنامه "نیزاویسیمایا گازیتا" گفته است:
"ترکیه ادعای رهبری کشورهای ترک‌زبان درمنطقه اورآسیا را دارد، درحالی که ادامه موجودیت اتحاد برابر کشورهای ترک‌زبان مورد تردید است. رشد تولید ناخالص داخلی ترکیه سه برابر سریع‌تر از کشورهای ترک زبان آسیای مرکزی و جمهوری آذربایجان است و به همین دلیل، روابط میان این کشور‌ها به صورت دوجانبه بسیار موثرتر از اتحاد کشورهای ترک‌زبان، کارایی دارد."
شاید به همین دلیل باشد که حجم مبادلات تجاری قزاقستان و ترکیه تا پایان سال گذشته میلادی از مرز 2 میلیارد دلار فراتر نرفته است.
برغم محقق نشدن اهداف سران دو کشور و افزایش حجم مبادلات تجاری قزاقستان و ترکیه به میزان توافق شده میان سران آنکارا و نورسلطان، این حقیقت را نباید نادیده گرفت که مناسبات ترکیه و قزاقستان پس از استقلال این کشور در سال 1991 میلادی، همواره روندی مثبت و رو به رشد داشته است.
با وجود ناکامی ترکیه و قزاقستان برای تحقق ایده های اقتصادی در چارچوب کشورهای موسوم به ترک زبان، دوکشور، عضو سازمان همکاری اقتصادی - اکو و سازمان همکاری اسلامی «او.آی.سی.» هستند.
در واقع، علاوه بر همکاری های دوجانبه، دوکشور در سطح منطقه ای و بین المللی نیز با یکدیگر همکاری های سودمندی دارند.
بدیهی است که درصورت همکاری های ترکیه و قزاقستان درچارچوب این دو سازمان منطقه ای و بین المللی، دوکشور فرصت های جدید متعددی برای تحقق اهداف اقتصادی و تجاری متقابل به دست خواهند آورد.
نویسنده: محمد علی طالبی
135/116
