کودتای نرم برزیل در سال 2016 و ایجاد وضع اضطراری به دلیل اقدامات دولت کنونی در این کشور، منجر شده اند که «لیبرال دموکراسی یا دموکراسی آزاد» برزیل، شرایط مشارکت رسمی و نمایندگی سیاسی این کشور با بحران روبه رو شوند.
«خوزه لوئیس ریوس ور»، نویسنده خبرگزاری "تله سور" در مقاله خود به برخی موارد در زمینه بحران کنونی حاکم در برزیل اشاره کرد که عبارتنداز:
ایجاد وضع بحرانی همراه با فضای رقابت انتخاباتی در برزیل
درک افزایش میزان رای «ژایر بولسونارو»، راست گرای افراطی برزیل مستلزم درک پیچیدگی فرآیند تاریخی برزیل است که این امر شکل اجتماعی این کشور را تشکیل می دهد.
هم اکنون برزیل شاهد مناقشه انتخابات ریاست جمهوری درباره به قدرت رسیدن «ژایر بولسونارو»، کاپیتان سابق ارتش و نامزد راست افراطی و «فرناندو حداد»، شهردار سابق سائوپالو و نامزد چپ گرا است.
با توجه به کودتای سال 2016 و بحران کنونی حاکم در برزیل، ما بعد از نظام دیکتاتوری و نهادهای وابسته به آن، شاهد بحران سیاسی و تعیین قدرت اجرایی، قضایی و قانون گذاری در این کشور هستیم و انتخابات این سه قوه در چارچوب انتخابات اکتبر 2018 اجرا می شود.
17 آوریل سال 2016، مجلس نمایندگان برزیل تصویب کرد که «دیلما روسف»، رئیس جمهور پیشین برزیل باید به اتهام دست‌کاری در حساب‌های دولتی و بودجه کشور برای مخفی کردن کسری رو به افزایش، در دادگاه حاضر و محاکمه شود.
این اتهام ساختگی با رأی مخالفان رئیس‌جمهور سوسیالیست برزیل که از حزب کارگر این کشور بود، به مجلس سنا رفت. این مجلس هم 12 مه برگزاری جلسه دادگاه برای محاکمه روسف را تصویب کرد.
به این ترتیب قدرت‌ها و اختیارات ریاست جمهوری از روسف گرفته شد و «میشل تمر»، معاون وی که از مدتی پیش با مخالفان روسف هم‌دست شده بود، به عنوان رئیس‌جمهور موقت، جایگزین او شد و به اصلاحات اقتصادی در این کشور متعهد گردید.
از سوی دیگر، دولت تمر طی سال های (2016-2018) به عنوان مقدمه سیاسی خیره کننده ای برای دولت بولسونارو محسوب می شود و با توجه به سیاست دولت تمر، این سیاست به تشدید روش های اقتدارگرای رژیم سیاسی برزیل منجر می شود و نیروهای نظامی در زمان های مختلف به کار گرفته می شوند.
برنامه اقتصادی بولسونارو، پلی به سوی آینده نام دارد و وی از نیروهایی استفاده می کند که کودتا را در این کشور آمریکای جنوبی ارتقا داده و برزیل را تسلیم دستورات دیکتاتوری نئولیبرالیسم کرده اند که این وضع به تشدید بحران اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در این کشور منجر شده است.
برزیل همراه با ونزوئلا، تهاجمی شدید بر سرمایه بزرگ در کشورهای آمریکای لاتین را ثبت کرده اند. امپریالیسم آمریکا در مرکز این حمله قرار دارد.
پیچیدگی جنبش تاریخی در چارچوب بحران اقتصادی و تاثیرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن در داخل دولت کنونی برزیل وجود دارد و تمامی این موارد ترکیبی از سیاست و قدرت انتخابات بولسونارو است.
«لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا»، رئیس جمهور سابق برزیل به دلیل این که متهم به فساد مالی شده است، در حبس به سر می برد و اکنون قدرت انتخاباتی در دست راست گرایان افراطی این کشور قرار گرفته است، در حالی که آنها عامل ایجاد نیروهای کودتا در برزیل هستند و از سرمایه مالی بین المللی، بخش های صنعتی و تجاری قدرتمند (سرمایه خارجی)، سرمایه بزرگ صنعتی ملی(FIESP, CNI) بخش هایی از صنایع کشاورزی، قوه قضایی، طبقه متوسط به بالا، رسانه ها و بلوک فاسد احزاب سیاسی برای حمایت و پشتیبانی از خود استفاده می کنند.
اکثریت جامعه برزیل فاشیستی نیستند، اما فرآیندهای مرتبط با وضعیت اضطراری و شرایط تحمیل شده بر اقتصاد این کشور، موجب شده است که رای دهندگان اعتماد خود را به احزاب چپ گرا از دست بدهند و به نفع نامزد فاشیستی (بولسونارو) رای دهند.
در این راستا، اظهارات بولسونارو طی کمپین انتخاباتی خود مبنی بر ایجاد قانون برای مبارزه با فساد، ایجاد نظم، بهبود وضع اقتصادی و حل معضل بیکاری، منجر شده است که رای دهندگان بولسونارو را به عنوان بهترین رای خود در انتخابات ریاست جمهوری بدانند.
یکی از دلایل احتمال پیروزی بولسونارو در انتخابات ریاست جمهوری این کشور، در حبس نگه داشتن «لولا دا سیلوا» عنوان شده است.
تهاجم سرمایه بزرگ: کودتای «نرم» وضعیت اضطراری و دولت میشل تمر
براساس گزارش روزنامه «فولها د سائوپائولو» برزیل، بزرگترین سرمایه گذاری مالی بین المللی به ایجاد کودتای پارلمانی سال 2016 منجر شد.
میشل تمردر این زمینه گفت: ضروری است که پایه های اقتصاد برزیل را دوباره بازسازی کنیم و تعادل را به حساب های عمومی بازگردانیم تا این که بدهی بخش دولتی کشور به سطح پایداری برسد.
واضح است که حزب کارگر (PT) برزیل نقشی در ایجاد کودتا در این کشور نداشته است و به رغم توسعه محلی و بین المللی صنایع صنعتی، کشاورزی، معدن، بانک های خصوصی، ساختمان های بزرگ و بخش های دیگر، این حزب هرگز از طریق بانک ملی توسعه اقتصادی و اجتماعی سود آنها را به نفع خود افزایش نداده است. در واقع، این حزب در نقطه مقابل حزب وسیاست نئولیبرالسم قرار دارد.
از سوی دیگر، بحران جهانی سال 2008، همچنین بر اقتصاد برزیل اثر گذاشت و تعادل نسبی تعهدات دولت و سیاست حزب کارگر این کشور را شکست داد.
نقش و منافع آمریکا در برزیل
نظام امپریالیستی آمریکا دارای منافع قدرتمند اقتصادی، سیاسی و جغرافیایی در ایجاد روابط با برزیل است.
گفته شده که آمریکا طی دوران حکومت های پیشین در برزیل نتوانسته است اهداف خود را به اجرا درآورد، زیرا بازار مشترک کشورهای آمریکای جنوبی موسوم به مرکوسور از برزیل حمایت کرده و این کشور همکاری خود را با طرح «جنوب-جنوب» و کشور چین توسعه داده است.
به این ترتیب، حضور این کشور آمریکای جنوبی در آفریقا، خاورمیانه و حتی روابطش با چین و روسیه پر رنگ تر شده است.
از زمان «باراک اوباما»، رئیس جمهور پیشین آمریکا تا کنون، برزیل، مانند سایر کشورهای آمریکای لاتین، بخشی از تهاجم ژئوپلیتیک جدید امپریالیسم آمریکا به رهبری کودتای «نوع جدید» قرار گرفته است.
دولت تمر: بازسازی اقتصاد مخرب برزیل
دولت میشل تمر؛ به هیچ وجه راه حلی برای حل بحران اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایجاد شده در برزیل پیدا نکرده، بلکه آن را تشدید کرده است.
در حالی که دولت های حزب کارگر وضع اقتصادی این کشور را تا حدی بهبود بخشید و حتی سرمایه بزرگ بین المللی را ایجاد کرد.
دولت تمر متحد و وابسته به ایالات متحده است. به این ترتیب، مواضع دولت تمر با بولسونارو مشابه به یکدیگر است.
برنامه اقتصادی بولسونارو
دولت تمر با شکست مواجه شد، زیرا تمر نه تنها بحران اقتصادی در برزیل را تشدید کرد، بلکه همچنین به تعهدات خود مبنی بر اصلاحات اقتصادی جامه عمل نپوشانید.
به این ترتیب، برنامه اقتصادی بولسونارو به عنوان کاندیدای راست گرای افراطی، ایجاد سیاست «نئولیبرال رادیکالی» است.
از دیگر برنامه های اقتصادی بولسونارو، برنامه سرمایه بزرگ بین المللی است. این بدان معنا است که تحقیر حاکمیت ملی و رفع شرایط وابستگی به یک رژیم نواستعماری با انتقال بسیار زیاد ثروت به خارج از کشور از طریق بدهی، برنامه خصوصی سازی رادیکال، ارائه ثروت طبیعی مانند (هیدروکربن ها، برق، آب و...)، افزایش بازپرداخت از درآمد با توجه به ارزش گذاری حقوق و .. خواهد بود.
در اینجا این سوال مطرح می شود که در چه شرایطی مبارزه سیاسی شکل می گیرد و چه نوع رژیم سیاسی می تواند برنامه اقتصادی و ضد اجتماعی سرمایه داری بزرگ بولسونارو را ایجاد کند؟
تا کنون، بحران اقتصادی برزیل با بخش های مالی، دستگاه های نظامی و قضایی، صادرات محصولات کشاورزی، رسانه ها، صنایع نظامی، صنایع صنعتی، طبقه متوسط به بالا، شرکت های بزرگ معدنکاری، احزاب سیاسی و... مرتبط است.
در واقع، رای دادن به "فرناندو حداد" کاندیدای چپ گرای برزیلی، چیزی بیش از رای دادن به حزب کارگر (PT) است.
در این راستا، «جوا پدرو استدیله»، اقتصاددان و نویسنده برزیلی گفته است: در صورتی که مرحله جدیدی از برنامه ضد انقلابی بر کشوری تحمیل می شود، لازم است به پایگاه ها برویم و شرایط را برای مبارزه و مقاومت سیاسی آماده کنیم.138/112
مترجم: نگین فلکشاهی
بیشتربخوانید:
تجمع حامیان نامزد راستگرای انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل
تظاهرات ضد «ترامپ‌برزیل» در مخالفت با قدرت‌گرفتن راستگرایان
پیشتازی نامزد راستگرایان برزیل
