ایران پرس: بیش از 40 کشور جهان با امضای نامه‌ای خواستار تشکیل جلسه فوق‌العاده شورای سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) با هدف مقابله با بحران غذایی شدند که احتمالا به موجب جنگ اوکراین، تشدید خواهد شد.

این نامه یادآور می‌شود که داده‌های فائو نشان می‌دهد بحران اوکراین، علاوه بر افزایش قیمت مواد غذایی در سطح جهان، تاثیر قابل توجهی بر کشاورزی، مواد خام و سایر بازارها دارد.

کشورهای امضا کننده با اشاره به اینکه پیش از شروع درگیری اوکراین، چالش‌های قابل توجهی در زمینه کمبود مواد غذایی وجود داشت که با شیوع ویروس کرونا تشدید شده بود، تاکید کردند: "همه این‌ها بر امنیت غذایی میلیون‌ها نفر در ده‌ها کشور در سراسر جهان تاثیر می‌گذارد."

با تداوم جنگ اوکراین که اکنون حدود یک ماه از آن می گذرد نگرانی ها درباره کمبود جهانی محصولات کشاورزی استراتژیک شدت یافته است. روسیه و اوکراین از تولید کنندگان عمده محصولاتی مانند گندم، جو، ذرت، دانه های روغنی و سویا محسوب می شوند.

با توجه به تحریم های گسترده غرب علیه روسیه از جمله تحریم تجاری و نیز تحریم حمل و نقل دریایی و نیز شرایط جنگی در بسیاری از نقاط اوکراین چشم انداز کشت و تولید محصولات کشاورزی در این کشور برای سال 2022 و دو سال پس از آن بشدت تیره است.

«اولگ اوستنکو» مشاور اقتصادی رئیس جمهور اوکراین می گوید: "تمام بخش‌های اقتصادی اوکراین در نتیجه جنگ آسیب دیده‌اند، اما بخش کشاورزی، بخشی است که نتایج حاصل از جنگ در آن مشهودتر است."

سازمان خواربار ملل متحد (فائو) در گزارشی در اوایل ماه جاری اعلام کرد که 30 درصد از محصولات اوکراین به دلیل تأثیرات جنگ قابل کشت نیست. علاوه بر این، زنجیره‌های تامین در این کشور در حال فروپاشی است. روسیه و اوکراین در مجموع 55 درصد گندم‌ صادراتی جهان را تامین می‌کنند.

اکنون با تحریم روسیه و زمین‌گیر شدن اوکراین، به زودی امنیت غذایی جهان خصوصا در کشورهای درحال توسعه دچار اختلال می شود. وابستگی به ذخایر گندم روسیه که صادر کننده بیش از 37 درصد از گندم جهان و نیز اوکراین که صادر کننده بیش از 18 درصد از گندم دنیا است و نقشی که این دو کشور در تولید و صادرات جهانی انواع اقلام کشاورزی استراتژیک دارند، مشکلات حمل‌ونقل و لغو و تاخیر ارسال محموله‌ها از بنادر روسیه و بندر اودِسا در اوکراین، کمک‌های غذایی در کشورهایی همچون یمن، اتیوپی، افغانستان و سوریه را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

از سوی دیگر با توجه به وابستگی قابل توجه کشورهایی مانند مصر، ترکیه، الجزایر، لبنان و مغرب به محصولات کشاورزی روسیه و اوکراین اکنون این کشورها با وضعیت بحرانی بی سابقه ای مواجه شده اند.

در واقع جنگ اوکراین، گرسنگی را در جهان تشدید کرده است. در عصر جهانی شدن و وابستگی متقابل، تحولات در یک منطقه مانند شرق اروپا بر دیگر مناطق مانند غرب آسیا و قاره آفریقا به طور مستقیم تاثیر می گذارد.

به نظر می رسد که جنگ اوکراین بر ابعاد مختلف حیات جهانی از جمله اقتصاد، تجارت و حمل و نقل کالاها و و محصولات در دنیا تاثیرات منفی عمیقی گذاشته است. صندوق بین المللی پول پیشتر درباره ضربه شدیدی که جنگ اوکراین و تحریم های مرتبط با روسیه بر اقتصاد جهانی به ویژه کاهش رشد و افزایش رکود جهانی خواهد گذاشت، هشدار داده است.

حتی مساله مقابله با تغییرات اقلیمی و گرمایش کره زمین نیز تحت تاثیر جنگ اوکراین دچار چالش بزرگی شده است.

«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل تصریح کرده که جنگ در اوکراین و تاثیر آن بر بازارهای غذا و انرژی، می تواند عواقب بزرگی برای اهداف اقلیمی جهان داشته باشد. 

گوترش روز دوشنبه در اجلاس پایداری اقتصادی گفت: "پیامدهای جنگ روسیه در اوکراین، بازارهای جهانی غذا و انرژی را به خطر می اندازد  و عواقب  بزرگی برای برنامه جهانی آب و هوا دارد."

سازمان ملل متحد پیش از این نیز در پی وقوع و ادامه  جنگ اوکراین نسبت به بروز اختلال در چرخه تامین مواد ضروری از جمله مواد غذایی ابراز نگرانی کرده و آنرا موجب فروپاشی در سیستم عرضه مواد غذایی در عرصه جهانی دانسته است.

نویسنده: سيدرضا ميرطاهر 

117