هر چند که این حملات محدود است ولی با توجه به نزدیکی آن به خارکف مرکز این منطقه اهمیت دارد. تا پیش از حمله به خارکف، تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در جنوب و شرق این کشور متمرکز بود. البته تصرف این منطقه همچنان یکی از اهداف اصلی مسکو در جنگ اوکراین به شمار می‌رود.
یک منبع ارشد در فرماندهی نظامی اوکراین روز جمعه گفت که نیروهای روسی «یک کیلومتر» به داخل خاک اوکراین پیشروی کرده‌اند و در تلاش هستند تا «۱۰ کیلومتر» پیشروی کنند.وزارت دفاع اوکراین با تأیید این خبر، گفت که درگیری در مناطق مرزی شدت گرفته و نیروهای کمکی به منطقه اعزام شده‌اند. به گفته وزارت دفاع اوکراین، نیروهای زرهی روسیه تلاش کردند تا از خطوط دفاعی نیروهای اوکراینی عبور کنند ولی موفق نشدند و نبرد سنگین همچنان در جریان است. هم‌زمان با تهاجم روسیه به خارکف، گلوله‌باران شهرهای مرزی اوکراین با شدت ادامه دارد.ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، در جریان یک کنفرانس خبری در کی‌یف گفت که موج جدید حملات روسیه آغاز شده و نبرد شدیدی میان طرفین در جریان است.
به نظر می رسد حمله زمینی به منطقه خارکف که از شهرهای مهم اوکراین محسوب می شود به مثابه مرحله ای جدید در سومین سال جنگ اوکراین است که تاکنون دهها هزار نفر از نیروهای روسی و اوکراینی و متحدان آنها را به کام مرگ کشانده است.در واقع از مدتها قبل پیش بینی می شد که روسیه با توجه به دستاورهای خود پس از شکست ضد حملات اوکراین در سال 2023 طرح حمله زمینی به خارکف را به اجرا در آورد. مسکو در ابتدای جنگ اوکراین قصد تصرف خارکف را که در فاصله نه چندان زیادی از مرز دو کشور قرار دارد داشت که البته با توجه به مقاومت شدید اوکراینی ها در آن زمان در این زمینه ناکام ماند.
در واقع روسیه در ابتدای جنگ اوکراین بخش‌های وسیعی از منطقه خارکف را تصاحب کرد ولی نیروهای اوکراینی در جریان ضد حمله خود بیشتر این مناطق را پس گرفتند. نیروهای اوکراینی در سال 2022 و پس از تهاجم گسترده روسیه در فوریه همان سال، نیروهای روسی را از اکثر مناطق خارکف بیرون راند. اما پس از پشت سر گذاشتن یک ضد حمله اوکراینی در سال گذشته، نیروهای روسیه به موضع تهاجمی بازگشتند و به آرامی در منطقه دونتسک که در جنوب خارکف واقع شده است، پیشروی کردند.
از سوی دیگر اوکراین پیش از حمله جدید مسکو نسبت به افزایش حضور نیروهای نظامی روسیه در منطقه هشدار داده بود. با این حال مشخص نبود که این تجمع نیروها برای فریب مدافعان اوکراینی است یا با هدف تهاجم نظامی صورت می‌گیرد. احتمال می‌رود گشایش جبهه جدید در خارکف مقدمه ای برای حمله گسترده‌تر روسیه در این منطقه باشد.
نگرانی اوکراین در باره اهداف روسیه در منطقه خارکف در ماه مارس افزایش یافت، زمانی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه خواستار ایجاد یک منطقه حائل در داخل خاک اوکراین شد. او گفت که این کار برای محافظت از روسیه در برابر گلوله‌باران و تهاجمات مرزی لازم است.از آن زمان، خارکف، که به دلیل نزدیکی به روسیه آسیب‌پذیر است، در معرض حملات هوایی قرار گرفت که به زیرساخت‌های برق آن آسیب رساند.
به گفته ولودیمیر زلنسکی، روسیه ممکن است در بهار یا تابستان 2024 حمله بزرگی را علیه اوکراین آغاز کند. وی تاکید کرد که نیروهای اوکراینی آماده مقابله با حمله روسیه در خارکف بودند ولی مسکو ممکن است نیروهای بیشتری به منطقه اعزام کند. حملات روسیه به اوکراین در شرایطی افزایش یافته است که کی‌یف با کمبود نیروی انسانی و تسلیحات نظامی مواجه شده است. بیش از دو سال پس از تهاجم روسیه، موازنه در میدان نبرد به نفع مسکو است و اوکراین با کمبود نیروی انسانی و ذخایر گلوله‌های توپخانه و دفاع هوایی مواجه است.
به نظر می رسد روسیه قصد دارد تا با پیشروهای قابل توجه در منطقه خارکف در شمال شرق اوکراین و حتی تصرف شهر خارکف که دارای اهمیت زیادی در زمینه صنعتی است زمینه برای تکمیل متصرفات خود در شرق اوکراین به خصوص در استان دونتسک در مجاورت منطقه خارکف فراهم نماید. خارکف را باید مهمترین شهر صنعتی اوکراین از لحاظ ساخت ماشین‌های صنعتی، حمل و نقل و کشاورزی و دیگر تجهیزات دانست که حدود 350 کیلومتر مربع مساحت و دارای جمعیتی حدود 1میلیون و 400 نفر البته قبل از جنگ اوکراین بوده است.
تداوم جنگ اوکراین در سومین سال آن و ورود این جنگ به مرحله ای جدید خسارات انسانی و مادی هنگفتی برای روسیه و اوکراین خواهد شد. به رغم پیشنهادات مسکو برای آتش بس و حتی ارائه چند طرح در این زمینه از سوی کشورهای مختلف، اما سران غربگرای اوکراین به خصوص ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور این کشور از ابتدای جنگ با آتش بس مخالفت کرده و حتی در باره طرح های صلح فقط با طرحی غربی موافقت کرد که متضمن خروج روسیه از همه مناطق اوکراین از جمله شبه جزیره کریمه است که البته این امر با مخالفت مسکو مواجه شد.
از سوی دیگر آمریکا و ناتو که تاکنون بیش از صد میلیارد دلار کمکهای نظامی و تسلیحاتی به اوکراین ارسال کرده اند، هم چنان خواهان تداوم جنگ خونین اوکراین هستند.مقامات ارشد آمریکایی و ناتو بر این گمان هستند که پیروزی روسیه در جنگ اوکراین آنهم در مجاورت ناتو به معنای بی اعتباری این سازمان نظامی و گسترش هر چه بیشتر نفوذ و قدرت منطقه ای و بین المللی روسیه خواهد شد و معادلات امنیتی و نظامی و سیاسی را در اروپا به ضرر غرب تغییر خواهد داد.
ضمن اینکه واشنگتن به جنگ اوکراین به مثابه فرصتی مهم برای تضعیف هر چه بیشتر توانمندی نظامی روسیه و نیز اضمحلال قدرت ملی این کشور رقیب آمریکا می نگرد. با این حال تداوم این جنگ صرفا به معنای خسارات انسانی و مادی هر چه بیشتر برای روسیه و اوکراین و اضمحلال اوکراین به عنوان یک کشور بزرگ اروپایی آن هم در راستای اهداف کلان ایالات متحده است.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
بیشتر بخوانید:
تردیدها درباره تاثیر کمک نظامی جدید آمریکا بر نتیجه جنگ اوکراین
بررسی کمک نظامی ۲۶ میلیارد دلاری جدید آمریکا به اسرائیل در بحبوحه جنگ غزه
هشدار دوباره درباره احتمال ورود ناتو به جنگ اوکراین
بررسی علل نگرانی بایدن از فروپاشی احتمالی ناتو
حمله پهپادهای اوکراین به نیروگاه هسته‌ای زاپروژیا
