تاکنون بیش از 7500 گونه گیاهی در ایران شناسایی شده است که گونه های گیاهی دارویی بخش قابل توجهی از آن را تشکیل می دهند.
یکی از گیاهان معروف دارویی ایران گل ختمی Officinalis Althaea است.
گیاه زینتی با گلهای زیبا که دراکثر مناطق ایران نظیر نواحی مختلف البرز، اطراف تهران و رودخانه کرج، نواحی شمالی ایران، آذربایجان، خراسان، لرستان و اصفهان می روید.
از نظر مشخصات ظاهری، ساقه ختمی به طور مستقیم بین 0/5 تا 1/5 متر رشد می کند.
از گیاهانی است که بیش از دو سال عمر می کند ریشه آن عمودی و محکم و به رنگ زرد است. ساقه و برگهای ختمی از کرکهای نرم پوشیده شده است و گلهای زیبا و درشتی به رنگهای قرمز، صورتی، زرد و سفید دارد.
نمونه های این گیاه در مناطق مختلف دنیا می روید ولی مناسب ترین شرایط برای آن زمینه ای ماسه ای و باتلاقی مرطوب و کمی شور است.
تکثیر این گیاه هم بوسیله کاشتن تخم آن وهم به کمک کاشتن تقسیماتی از بوته آن امکان پذیراست.
بنظر می رسد که منشا اصلی این گیاه در نواحی مخلتف آسیا بوده وازآنجا تدریجا به منطقه مدیترانه گسترش پیدا کرده و سرانجام در همه جا انتشاریافته است.
قسمتهای مورد استفاده این گیاه، ریشه، گل و برک و حتی تخم ختمی است که بصورت دم کرده یا جوشانده مصرف می شود و بواسطه خاصیت لعابی (موسیلازی) فراوان در قسمتهای مختلف گیاه در درمان بیماریهای دستگاه تنفسی همانند سرفه شدید- گلودرد- برنشیت - آسم و ناراحتی های دستگاه گوارشی نظیـــر ورم معده و روده بکار می رود.
در موارد دیگر - جوشانده ریشه ختمی و برگ آن - به صورت غرغره در رفع التهاب اعضای مختلف مانند ورم مخاط دهان - آسیب لثه ها- ممانعت از خشکی گلو در دوران تب -بکار می رود.
از برگهای تازه گل ختمی و یا از ریشه های خرد شده آن مرهمی برای درمان زخم ها درست می کنند.
در عین حال محلول بدست آمده از جوشانده گل و برک ختمی به صورت لوسیون مورد استفاده قرار می گیرد و آرامش و نرمی خاصی به پوست های حساس و لطیف می بخشد.
از این رو امروزه از عصاره ختمی در تهیه لوازم آرایشی و انواع صابون استفاده می شود.
یکی از فرآورده های جدید ختمی - تهیه قرصهایی از طریق خشکاندن و پودر کردن اندامهای گل ختمی است که براحتی در دسترس همگان قرار گیرد و اثر سریع درالتیام و رفع درد گلو دارد.
تمام قسمتهای گیاه ختمی دارای خاصیت لعابی است و در ریشه ختمی لعاب - نشاسته -پکتین - تانن -ساکاروز و چندین نوع ماده موثر دیگر وجــود دارد.
شاید به همین دلیل پلینی طبیعیدان رومی - برای همه انواع گیاهان این خانواده ارزش زیادی قائل بوده و نوشته است:
هرکسی یک قاشق غذاخوری شربت این گیاه را میل کند- آن روز از هر بیماری که ممکن است به سراغش بیاید مصون خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
خواص عصاره چای سبز و سایر گیاهان دارویی برای دیابت
خواص توت خشک برای سلامتی
خواص دمنوش رازیانه برای بدن
خواص شگفت انگیز گیاه گزنه برای سلامتی
