غرب آسیا سال گذشته میلادی شاهد رخدادهای مهمی بود، اما برخی از رخدادها برای این منطقه پیامدهایی خواهد داشت؛ نظیر تداوم عادی‌سازی روابط با اسرائیل و برخی نیز به عنوان یک نقطه عطف محسوب می‌شوند؛ نظیر گفت وگو و مذاکره میان قدرت‌ها.
یکی از رخدادهای اواخر سال 2020 میلادی عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی با رژیم اشغال‌گر قدس بود. ادعای اولیه این بود که این اقدام در راستای منافع فلسطینی‌ها و با هدف ایجاد صلح انجام شده است، اما رخدادهای سال 2021 ثابت کرد عادی‌سازی به شدت گرفتن جنایت و اشغال‌گری انجامیده است.
جنگ 12 روزه برونداد عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی بود. سال گذشته مرگ‌بارترین سال هفت سال اخیر برای کودکان فلسطینی بود. تصاحب و اشغال زمین‌ها و منازل فلسطینی‌ها نیز سال گذشته شدت بیشتری پیدا کرد. این وضعیت بیش از همه ثابت کرد که در مقابل اشغال‌گر نه انعطاف و انفعال بلکه تنها مقاومت فعالانه می‌تواند نتیجه‌بخش باشد و از میزان و شدت خشونت و اشغال‌گری آن بکاهد.
بدون تردید در صورتی که کشورهای بیشتری در سال آینده میلادی در مسیر عادی‌سازی روابط با رژیم اشغال‌گر قدس قرار گیرند، اولاً بر هرج و مرج و ناامنی در منطقه افزوده می‌شود و دوماً مقاومت اقدام‌های جدی‌تری برای تقویت قدرت بازدارندگی خود انجام خواهد داد.
استفاده از سیاست دیپلماسی به جای جنگ و درگیری
یکی دیگر از رخدادهای مهم سال 2021 این بود که قدرت‌های منطقه‌ای در غرب آسیا به این باور رسیدند که این منطقه بیش از این ظرفیت آشوب و هرج و مرج ندارد و باید دیپلماسی و گفتگو جایگزین تنش، درگیری و جنگ شود. غرب آسیا در یک دهه گذشته بیش از هر منطقه دیگری در جهان از آشوب و منازعه قدرت‌ها آسیب دیده است که البته یکی از دلایل این موضوع نیز مداخله قدرت‌های خارجی بود.
سال گذشته میلادی ایران و عربستان، ترکیه و امارات، قطر و عربستان به جای حرکت در مسیر ادامه تنش، راه دیپلماسی را برگزیدند. کشورهای عربی به شکست راهبرد مداخله در سوریه اذعان کرده و مسیر دیپلماسی را با دمشق در پیش گرفته‌اند که سفر «عبدالله بن زاید» وزیر خارجه امارات به سوریه در همین راستا بود. عادی‌سازی روابط با سوریه، اتفاق میمون و مبارکی برای نظم امنیتی غرب آسیا در سال گذشته بود.
بازگشت دیپلماسی و گفت وگو به روابط میان قدرت‌های منطقه در شرایطی رخ داد که خروج آمریکا از افغانستان رقم خورده و مطالبه خروج نظامیان آمریکایی از عراق نیز افزایش یافته بود. به عبارت دیگر، بازیگران اصلی و تأثیرگذار منطقه غرب آسیا به این جمع‌بندی رسیده‌اند که نظم دستوری آمریکا نه تنها برای این منطقه پیامد مثبتی نخواهد داشت بلکه عملاً به تضعیف بیشتر قدرت‌های منطقه‌ای به دلیل شدت گرفتن منازعه میان آنها منجر می‌شود.
به نظر می‌رسد این روال سال آینده نیز در این منطقه ادامه داشته باشد و مسیر مفاهمه و همکاری بر تنش و درگیری برتری یابد. این مسیر در صورتی تکمیل خواهد شد که جنگ علیه یمن نیز پایان یابد. بدون شک، عربستان سعودی از طریق گفتگو و مذاکره می‌تواند از باتلاق خودساخته یمن خارج شود.
نویسنده: سيدرضی عمادی
117
