سلطان قابوس در سال 1970 با کودتای بدون خونریزی علیه پدرش، سعید بن تیمور، به قدرت رسید. اگرچه نوع به قدرت رسیدن سلطان قابوس مانند اغلب حکام عربی از طریق کودتا علیه پدر بود، اما نوع حکومت داری سلطان قابوس مانند دیگر حکام عرب نبود.
سلطان قابوس با حدود 50 سال حکومت، طولانی ترین دوران حکمرانی یک حاکم عرب را در تاریخ معاصر در اختیار داشت و نهایتاً نیز با مرگ از قدرت کنار رفت.
با این حال، وی در نیم قرن حکومت داری خویش کمتر شاهد اعتراض های مردمی به خصوص در قرن 21 بود، چرا که شاخصه هایی نظیر سرکوب مخالفان، تبعیض فرقه ای و شکاف طبقاتی که در اغلب کشورهای عربی دیده می شود، در عمان تحت حکومت سلطان قابوس کمتر دیده شد.
عمان در نیم قرن گذشته شاهد پیشرفت اقتصادی بود و حتی در این کشور که اهل سنت در اکثریت هستند، شیعیان تحت تبعیض و ظلم واقع نشده و از نظر اقتصادی در زمره جمعیت ثروتمند این کشور قرار دارند.
روزنامه عراقی "المراقب" چندی پیش در گزارشی نوشت: «اهل تسنن و شیعیان در عمان زندگی مسالمت آمیزی در کنار هم دارند.» در همین حال، شکاف طبقاتی در کشور عمان در مقایسه با دیگر کشورها در سطح پائینی قرار دارد.
سلطان قابوس در سیاست خارجی عمان نیز بیش از همه ثبات و امنیت را به خصوص در منطقه غرب آسیا در اولویت قرار داده بود.
بر این اساس از او به عنوان «حکمرانی معتدل» یاد می شود که بازیگری مهم در میانجی گری درون منطقه ای و میان کشورهای منطقه و قدرت های فرامنطقه ای بود.
برای نمونه سلطان قابوس هیچگاه در خصوص برنامه هسته ای ایران تحت تاثیر فضاسازی ها و ایران هراسی قرار نگرفت. در تنش میان ایران و آمریکا نیز هیچگاه درصدد افزایش تنش و تحریک آمریکا علیه ایران نبود.
سایت افشاگر "ویکی لیکس" در گزارش هایی اعلام کرد در حالی که مقام های عربستانی در خصوص برنامه هسته ای ایران به مقام های آمریکایی توصیه می کردند که «باید سر مار را زد»، "یوسف بن علوی" وزیر خارجه عمان در گفت و گوهای محرمانه با مقام های آمریکایی عنوان می کرد «دستیابی ایران به تکنولوژی هسته ای لزوماً عامل بی ثباتی در منطقه نیست.»
دولت عمان در دو سال و نیم اخیر در تنش درون عربی میان قطر و چهار کشور عربستان، بحرین، امارات و مصر نیز همواره در صدد میانجی گری میان طرفین برآمد و تلاش کرد که تنش میان این کشورهای عربی افزایش پیدا نکند. با توجه به این وضعیت باید گفت، عمان حاکمی دارای عقلانیت و اعتدال را از دست داده است.
با مرگ سلطان قابوس، از آنجایی که وی فرزندی نداشت، شورای سلطنتی عمان که متشکل از 50 نفر است باید پادشاه جدید را در سه روز معرفی می کرد. این شورا در نخستین ساعات پس از مرگ سلطان قابوس، از میان عموزاده های وی، "هیثم بن طارق آل سعید" وزیر میراث و فرهنگ را که 65 ساله است، به عنوان پادشاه جدید معرفی کرد.
با گذشت زمان مشخص خواهد شد که آیا پسر عموی سلطان قابوس، مسیر وی را در حکمرانی در عمان ادامه خواهد داد یا تغییراتی اساسی ایجاد خواهد کرد. به نظر می رسد از آنجایی که "هیثم بن طارق" مشاور سلطان قابوس بوده و در وزارت خارجه عمان نیز کار کرده است، این کشور در دوره جدید شاهد تغییرات جدی نباشد و مسیر پادشاه فقید این کشور ادامه پیدا کند.
نویسنده: سیدرضی عمادی
116/117
بیشتر بخوانید:
پادشاه جدید عمان معرفی شد
سه روز عزای عمومی در عمان/ سلطان قابوس درگذشت
