رسانه های آنکارا و استانبول در طول ماه های گذشته به بهانه های مختلف اخباری مبنی بر اصلاح سیاست خارجی ترکیه در قبال دولت قانونی بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه منتشر می کردند. اما مقام های دولت ترکیه این اخبار را تکذیب می کردند. با وجود این، در یک اقدام سازنده و مثبت، دولت آنکارا به اپوزیسیون دولت سوریه اعلام کرد:«تا پایان سال جاری میلادی، باید خاک ترکیه را ترک کنند.»
به طور طبیعی، در شرایطی که دولت اردوغان بیش از یک دهه به طور رسمی خود را به عنوان دشمن اصلی دولت قانونی حاکم بر سوریه معرفی کرد، اثبات حسن نیت چنین دولتی نیاز به زمان دارد. به عبارت دیگر، دولت اردوغان به منظور نشان دادن حسن نیت خود، ابتدا باید از حمایت معارضین سوریه دست بردارد و قرارگاه های مخالفان دولت بشار اسد را در خاک ترکیه منحل کند. در گام سوم نیز خروج نظامی از اراضی سوریه می تواند به آغاز مذاکرات صلح آنکارا با دمشق منجر شود.
در همین ارتباط، بسیاری از تحلیلگران سیاسی می گویند، فهم سیاست خارجی بدون اطلاع از تاریخ، جغرافیا و اقتصاد با شکست مواجه خواهد شد. در این زمینه بی تردید، دولت رجب طیب اردوغان این واقعیت تلخ را تجربه کرده است و اکنون می بایست در سال های طولانی، صورت حساب سنگین اشتباهات سیاست خارجی خود را درباره سوریه پرداخت کند. در همین ارتباط، "بارش دوست ا" استاد دانشگاه مرمره، روزنامه نگار و کارشناس سیاسی روزنامه جمهوریت معتقد است: «تلاش رجب طیب اردوغان برای عادی سازی روابط آنکارا - دمشق از سر ناچاری و اجبار است و رئیس جمهوری ترکیه تاوان سیاست های غلط خود را می دهد.»
در واقع بسیاری از محافل سیاسی منطقه معتقدند لشکرکشی های نظامی چند سال اخیر دولت اردوغان به کشورهای همسایه نتیجه تصمیم گیری سیاست های غلط در اتاق فکر حزب حاکم عدالت و توسعه است به عبارت منطقی تر باید گفت: اتاق فکر حزب حاکم عدالت و توسعه تلاش کرده است ترکیه را که کشوری رو به رشد و توسعه بود و پس از یک دهه تلاش توانست، به بیست کشور با اقتصاد بزرگ تبدیل شود، با اتخاذ سیاست های آزمون و خطا رهبری و هدایت کند.
در حالی که با همان روند پیشین، ترکیه می توانست به یک کشور با اقتصاد پیشرفته و برخورداری از صنایع بزرگ، تبدیل شود و در کنار کشورهای قدرتمندی نظیر ایران، رهبری کشورهای در حال توسعه جهان را به دست بگیرد. اما دولت اردوغان با پیروی محض و بی چون و چرا از سیاست های دولت های غربی به رهبری آمریکا، از سال 2011 میلادی، ترکیه را در گرداب خطرناکی گرفتار کرده است. به هر حال، با عقب نشینی دولت اردوغان از سیاست های نامطلوب در منطقه و جهان، انتظار می رود این کشور در یکسال پایانی دولت رجب طیب اردوغان و مردم ترکیه، خسارت های کمتری ببینند.
در یک جمعبندی کلی از اقدام جدید دولت آنکارا، باید گفت: اخراج رهبران جریان های مخالف دولت بشار اسد از ترکیه را می توان گام نخست دولت اردوغان جهت پایان دادن به خصومت با دولت سوریه و اجرای نخستین پیش شرط دولت دمشق برای عادی سازی روابط با دولت سوریه قلمداد کرد. به عبارت دیگر، این اقدام دولت آنکارا در پی تصمیم جدید ترکیه برای همگرایی با سوریه و پایان دادن گام به گام به مشکلات موجود در مناسبات آنکارا و دمشق، در دستور کار قرار گرفته است. بسیاری از محافل سیاسی بر این باورند که یازده سال اختلاف و دوری میان مقام های آنکارا و دمشق و تبدیل شدن ترکیه به دشمن اصلی دولت بشار اسد، شرایطی پدید آورده است که عادی سازی رابطه دوکشور چندان هم آسان نیست و دولت آنکارا باید تاوان سیاست های غلط خود را بدهد.
نویسنده: طالبی
116
