عربستان سعودی در رای‌گیری سه شنبه گذشته (13 اکتبر) هفتاد و پنجمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد تنها 90 رأی به دست آورد و از عضویت مجدد بازماند. عضویت در شورای حقوق بشر مستلزم کسب دو سوم آراء 193 عضو مجمع عمومی سازمان ملل متحد است. شکست عربستان در کسب عضویت مجدد در شورای حقوق بشر معلول کارنامه سیاه این کشور در نقض حقوق بشر در داخل و خارج از عربستان است.
محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی که در سال‌های اخیر با اصلاحات نمادین تلاش کرده بود چهره عربستان را تغییر دهد، مرتکب نقض گسترده حقوق بشر در داخل عربستان شد. در واقع، اصلاحات بن سلمان، «عمیق» نبود در حالی که نقض حقوق بشر، بنیادی و اساسی بود. بازداشت گسترده شاهزادگان سعودی به خصوص شاهزادگان رقیبی نظیر محمد بن نایف و همچنین بازداشت فعالان مدنی و سرکوب جنبش‌های مدنی طی سال‌های اخیر روند رو به رشد آشکاری داشته و اصلاحات نمادین و سطحی بن سلمان را بی‌اثر کرده است.
در همین راستا، روزنامه «گاردین» انگلیس در واکنش به شکست عربستان برای عضویت مجدد در شورای حقوق بشر نوشت: «این نتیجه به منزله ضربه مهلکی بر پیکره تلاش‌های ریاض برای بهبود وجهه خود در محافل بین‌المللی بود».
عربستان در عرصه خارجی چهره به مراتب سیاه‌تری در نقض حقوق بشر دارد. قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار سعودی روزنامه واشنگتن پست آمریکا و جنگ حدود 6 ساله علیه یمن که بزرگ‌ترین فاجعه حقوق بشری جهان در دهه‌های اخیر را رقم زد، از جمله موارد سیاه کارنامه حقوق بشری آل سعود است.
آل سعود در سال‌های اخیر با هزینه هنگفت تلاش کرد مانع قرار گرفتن نام عربستان در لیست سیاه حقوق بشری شود، اما در انتخابات اخیر شورای حقوق بشر، پول کارآیی لازم را برای آل سعود نداشته است. «یحیی عسیری» دبیرکل عربستانی حزب معارض «التجمع الوطنی» با انتشار پست توئیتری در واکنش به شکست عربستان برای عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل نوشت: «عربستان برای به دست آوردن این عضویت نامزد شد و فکر می‌کرد با پول می‌تواند هر کاری انجام دهد، اما در این رأی گیری کمترین آراء موافق را به دست آورد چرا که کارنامه سیاهی در خصوص حقوق بشر دارد».
حضور نداشتن آمریکا در شورای حقوق بشر، عامل استقلال رأی کشورها
به نظر می‌رسد علاوه بر کارنامه سیاهی که آل سعود در زمینه حقوق بشر دارد، نبودن آمریکا در شورای حقوق بشر نیز عاملی برای شکست آل سعود بود. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در سال 2018 و در میانه عضویتش از شورای حقوق بشر خارج شد و این شورا را به جانبداری از تحرکات علیه اسرائیل متهم کرد. حضور نداشتن آمریکا سبب استقلال رأی کشورها و توجه آنها بر کارنامه سیاه آل سعود در حقوق بشر شد.
نکته پایانی اینکه، شکست عربستان برای عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد با استقبال نهادهای حقوق بشری مستقل همراه شد. دیده‌بان حقوق بشر پس از شکست عربستان بلافاصله از نتیجه رأی‌گیری استقبال کرد و در توئیتی نوشت: «شکست عربستان در کسب کرسی شورای حقوق بشر پیروزی برای قربانیان این نظام سرکوب‌گر و یادآور لزوم رقابت بیشتر در انتخابات سازمان ملل است». 113
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
عربستان باید درباره فعالیت پنهانی هسته‌ای خود پاسخگو باشد
بی‌اعتنایی پارلمان اروپا به نشست گروه 20 به میزبانی عربستان
فرافکنی ملک سلمان؛ عربستان منبع ناامنی در منطقه
