ویژگی مشترک داستان این فیلم ها روایت تکاندهنده از تبعیض نژادی و رفتار غبر انسانی با سیاهپوستان، رنگین پوستان و البته در برخی فیلم ها در مورد ظلم و خشونت علیه سرخپوستان در جامعه امریکا است.
آثار سینمایی مثل «دوازده سال بردگی» 12 Years a Slave، «خدمتکاران» The Help و یا «کتاب سبز» Green Book به نوعی نمایش تداوم رفتار غیر انسانی علیه سیاهپوستان و رنگین پوستان است.
در بین آثار سینمایی که در شش دهه اخیر در مورد تبعیض نژادی در سینمای هالیوود ساخته شده بی شک دو فیلم از دیگر آثار متمایز و شاخص ترند.
«کشتن مرغ مقلد» روایتی از خشونت سازماندهی شده
جامعه علیه سیاهپوستان رمان «کشتن مرغ مقلد» To Kill a Mockingbird نوشته «هارپرلی» Harper Lee، یکی از رمان های پرفروش در دهه 1960 میلادی است. این کتاب به شدت مورد توجه قرار گرفت و سال 1962 نیز فیلمی به همین نام با کارگردانی «رابرت مولیگان» Robert Mulligan از این داستان ساخته شد.
داستان فیلم در مورد سیاهپوستی است که به تجاوز و قتل متهم شده و البته با شهادت یک زن سفیدپوست محاکمه می شود. این داستان در شهر کوچک «میکم» ایالت آلاباما روی می دهد.
وکیلی شناخته شده به نام «آتیکاس فینچ» با بازی «گریگوری پک» Gregory Peck وظیفه دفاع از این متهم را برعهده دارد. راوی داستان دختر کوچک آتیکاس است که صحنه هایی را که از رفتار مردم و شهر و جلسات دادگاه به خاطر دارد روایت می کند. با وجود شواهد معتبر و دفاع بی نقص وکیل از متهم اما جامعه سفید پوست به شدت از روند دادگاه ناراضی هستند و سراتجام متهم نیز قربانی خشونت مردم شهر می شود و بدون اینکه گناهی مرتکب شده باشد جانش را از دست می دهد.
داستان «هارپرلی» روایت خشونت جامعه ای است، که برای مردمش عدالت واژه ای بی معنا است و نهایتا تعصبات نژادی بر عدالت غالب می شود.
«تنها رحمت» داستان از تبعیض نژادی جامعه، پلیس و نظام قضایی
فیلم «تنها رحمت» Just Mercy، بر اساس کتاب خاطرات و زندگی «برایان استیونسون» Bryan Stevenson وکیل دادگستری از کتاب خاطراتش با نام «تنها رحمت، داستانی از عدالت و رهایی» Just Mercy: A Story of Justice and Redemption و مشاهدات و تلاش های او برای رهایی یک زندانی بی گناه سیاهپوست از زندان ساخته شده است.
اتفاقا داستان این فیلم هم در شهر مونرو ایالت آلاباما در اواخر دهه 80 میلادی روی داده است. در این فیلم که به کارگردانی «داستین دنیل کرتون» Destin Daniel Cretton و در سال 2019 ساخته شده است.
استیونسون وکیل جوان سیاهپوست با بازی «مایکل.بی. جردن» Michael B. Jordan باید برای نجات زندگی یک متهم با نام «جانی دی» با بازی «جیمی فاکس» Jamie Foxx تلاش کند که او نیز به اتهام قتل یک سفیدپوست به زندان افتاده و حکم اعدام علیه او صادر شده است.
یکی از سکانس های تکاندهنده فیلم زمانی است که وکیل جوان وارد زندان ایالتی می شود و زندانبان های سفیدپوست با او نیز رفتاری غیر انسانی و خشن دارند. استیونسون در روند بازخوانی پرونده به این واقعیت پی می برد که نظام قضایی و دادگاه در ایالت در کنار پلیس ایالت آلاباما آگاهانه علیه متهم پرونده سازی کرده اند.
در این میان باوجود همراهی گروه‌های فعال حامی سیاهپوستان و باوجود شواهد غیرقابل انکار بی گناهی متهم دادگاه ایالتی حاضر به صدور رای برای تبرئه نیست.
سرانجام جانی دی فرد متهم با رای دادگاه عالی از اتهام قتل تبرئه می شود، اما وکیل جوان که برای شنیدن داستان و روایت چند متهم سیاهپوست به زندان رفته بود تنها موفق می شود جان یکی از موکلین خود را نجات دهد.
پایانی تلخ برای روایت های داستانی یکسان و پرشمار
خشونت علیه سیاهپوستان و رنگین پوستان، در جامعه آمریکا در سال های اخیر به روندی توقف ناپذیر تبدیل شده است.
سینمای هالیوود نیز با وجود ساخت آثاری مشخص و شناخته شده تنها بخش کوچکی از خشونت های سازماندهی شده در جامعه علیه رنگین پوستان را به تصویر می کشد.
دو روایت داستانی کشتن مرغ مقلد و تنها رحمت نیز نشان می دهد تبعیض نژادی چه پس از جنگ جهانی دوم و یا زمان حاضر بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ آمریکایی است.
نویسنده: احسان شاه ابراهیم
117
