هرچند، صنعت سینما نیز از پیشرفت فن آوری در اشکال مختلف بهره برده است، اما نگرانی و اطمینان نداشتن انسان به نوآوری ها نیز یکی از پیامدهای توسعه تکنولوژی بوده است.
سینمای هالیوود، در سال های اخیر در آثار متفاوتی به پیامدهای روزافزون اثر منفی فن آوری های مدرن به زندگی انسان ها بویژه در جوامع غربی پرداخته است و در این روایت های سینمایی پیشرفت های علمی نه به عنوان موضوعاتی برای زندگی بهتر بلکه به عنوان تهدیدی جدی برای انسان درنظر گرفته شدند.
یکی از اولین آثار در سال های اخیر فیلم « او » (Her) به کارگردانی «اسپایک جونز» (Spike Jonze) بود که درسال 2013 ساخته شد و درآن به اثرات منفی گسترش هوش مصنوعی، در زندگی انسان ها پرداخته شده بود.
داستان فیلم « او » درمورد زندگی «تئودرو تامبلی» نویسنده با بازی «یواخیم فینیکس» (Joaquin Phoenix) بازیگر آمریکایی است که به سراغ دستگاه گوینده و هدایت کننده صوتی هوشمندی می رود تا برای اهداف خود از او کمک بگیرد اما این رابطه سرانجام منجر به نابودی شخصیت تئودور می شود.
در سال های اخیر نیز، کارگردانان هالیوودی به سراغ داستان هایی رفتند تا اثرات منفی نفوذ و تاثیر مخرب شرکت های بزرگ در بخش فن آوری را بر زندگی بشر به تصویر بکشند.
در این رابطه داستان دو فیلم جدید روایت و تفسیر می شود:
گذر مرگبار زمان برای قربانیان ساحل مخوف درفیلم پیر، به کارگردانی «ام، نایت، شیامالان» (M. Night Shyamalan) که در سال 2021 ساخته شده داستان خانواده ای روایت می شود که برای گذراندن تعطیلات زیر نظر شرکتی بزرگ و پیشرفته به جزیره ای توریستی اما ناشناخته می روند.
گروهی از گردشگران به این ساحل ناشناخته می روند، درحالیکه جزیره به گونه ای طراحی شده که فقط راننده شرکت می تواند آنها را بازگرداند و راه دیگری برای خروج از ساحل مرموز این جزیره ندارند.
خانواده چهار نفره گای با بازی «گایل گارسیا برنال» (Gael García Bernal) و همسرش «پاتریشیا» با بازی «ویکی کریپس» (Vicky Krieps) با دو فرزندشان به همراه افراد دیگر به این جزیره ناشناخته آمده اند.
فیلم پیر
اتفافات عجیب و مرگبار شروع می شود و مسافران جزیره متوجه می شوند که زمان، به سرعت برای آنها می گذرد و پیرمی شوند. سعی برای فرار از جزیره هم بی نتیجه است چون صخره های بلند و امواج خروشان آب امکان خروج را غیرممکن کرده است. زمان به سرعت می گذرد و هرکدام ازمسافران با اتفاقی غیرمنتظره جان خود را از دست می دهند.
سرانجام، درحالیکه رئیس شرکت ترتیب دهنده این مسافرت فکر می کند که همه مسافران کشته شده اند به مامور خود دستورمی دهد دوربین و وسائل دیگر برای کنترل گردشگران را خاموش کند و برگرد.
اما در این شرایط دو فرزند پاتریشیا و گای، که راه عبور از جزیره را پیدا کرده اند درحالیکه دیگر کودک نیستند و هرکدام چندسال به عمرشان اضافه شده و بزرگتر شده اند با گذر از تونل های مرجانی و پیچ درپیچ زیر آب خود را به قسمت دیگر جزیره می رسانند و با گزارش به پلیس راز اقدامات مرگبار شرکت برگزارکننده این مسافرت را افشا می کنند.
شیامالان، کارگردان هندی تبارهالیوود با ساختن آثاری ترسناک و مهیج شناخته می شود، اما فیلم «پیر» تنها یک اثر از ژانر فیلم های وحشت آور برای ترساندن تماشاچی نیست.
داستان فیلم، به نوعی روایت تاثیرگذاری شرکت های بزرگ بر زندگی شهروندان در جوامع غربی است که گاهی اوقات قربانی آزمایش ها و یا خواسته های مالی آنها می شوند.
در این فیلم، شرکت برگزار کننده گردش تفریحی برای انجام آزمایشات خود ازمسافرینی استفاده می کند که به نوعی از زندگی خود نیز نارضایتی دارند.
صحنه پایانی فیلم، زمانی اتفاق می افتد که پلیس برای بازداشت مدیرشرکت به جزیره آمده است، اما درهمان زمان مسافرین دیگری نیز برای رفتن به ساحل مرگ آماده می شوند.
فیلم پیر به نوعی روایت کننده داستان انسان هایی است که در جوامع پیشرفته قربانی خواسته ها و مطامع شرکت های بزرگ می شوند.
«پیاز شیشه ای» داستان به آتش کشیده شدن جزیره ای هراس آور
«پیاز شیشه ای، رمز و راز چاقو» (Glass Onion: A Knives Out Mystery)، که «رایان جانسون» (Rian Johnson) کارگردان آمریکایی در سال 2022 ساخته است به نوعی روایتگر رفتار غیرانسانی مدیران شرکت های بزرگ فن آوری با دیگر انسان ها و تاثیر مخرب آنها برزندگی است.
«مایلز براون»، میلیارد مغرور آمریکایی با بازی «ادوارد نورتون» (Edward Norton) که ثروتی افسانه ای دارد گروهی از دوستان قدیمی اش را برای شرکت در یک معمای مرگبار به جزیره شخصی اش دعوت می کند.
براون، برای انتقام گرفتن از دوستان گذشته اش نقشه ای مرگبار طراحی کرده و قصد دارد آن را در قالب یک بازی اجرا کند.
نقشه های مایلز براون، درست طراحی شده اما حضور یک کارگاه معروف و سرشناس در جزیره به نام «بنوت بلاینک» با بازی «دانیل کریگ» (Daniel Craig) نقشه های براون را به بن بست می کشاند. بلاینک، داستان طراحی شده براون را پیش بینی می کند و قسمت اول برنامه او به پایان می رسد.
فیلم پیاز شیشه ای
یکی از افرادی که به جزیره دعوت شده، کاساندرا با بازی «جینیل مونا» (Janelle "Monáe) است که خواهر دوقلوی او سال های قبل شریک سابق مایلز بوده و با توطئه او از شرکت کنار گذاشته شده و ثروت مایلز براون مدیون تلاش های اوست.
کاساندرا متوجه می شود که مایلز براون ثروت شرکت را با تقلب از خواهرش گرفته و خودکشی شریک سابق نیز توطئه براون بوده است.
کارگاه بلاینک، نیز با نقشه کاساندرا به جزیره آمده و به او برای افشاگری علیه مایلز براون کمک می کند. مایلز براون، قصد دارد پس از مهمانی با دوستانش در نشستی که بسیاری از سیاستمداران و شخصیت های معروف حضور دارند در پیاز شیشه ای که محل اقامت اوست و بسیار پیشرفته طراحی شده است از جدیدترین اختراعش که ماده ای محترقه و بسیار کوچک اما قدرتمند برای تولید انرژی است رونمایی کند.
این درحالی است که دلیل اصلی اختلاف خواهر کاساندرا و مایلز در دوران شراکت برنامه او برای استفاده ازهمین ماده خطرناک بوده است.
توطئه مایلز براون برای کشتن دوستانش شکست می خورد، و او تنها سند تقلب خودش در شرکت را از بین می برد.
کاساندرا متوجه می شود که دیگر هیچ سندی علیه براون ندارد اما با تشویق کارگاه بلاینک، شروع به تخریب بنای پیشرفته و گرانقیمت پیاز شیشه ای می کند که تمام سرمایه مایلز براون در آنجا است.
کاساندرا همچنین ماده خطرناک و ویرانگر براون را درآتش می اندازد تا همه برنامه ها و آرزوهای او را نابود کند. پیازشیشه ای نابود می شود و درآتش می سوزد در حالیکه دوستان سابق مایلز براون که به خاطر رفتار مغرورانه و زشت از او بیزارند به او می گویند که حتما علیه او افشاگری می کنند و دیگر سکوت نخواهند کرد.
هرچند، داستان پیازشیشه ای کمیک ساخته شده اما بدون تردید باید گفت که شخصیت مایلز براون با الهام از رفتار و نوع زندگی ثروتمندان حوزه فن آوری در آمریکا از جمله «ایلان ماسک» (Elon Musk) صاحب کمپانی «تسلا» (Tesla) ساخته شده که به نوعی در حوزه فن آوری با ساخت انواع تجهیزات پیشرفته و البته سرمایه گذاری در بورس و بنگاههای اقتصادی به ثروتی هنگفت دست یافته اند.
زندگی ویژه و متفاوت مایلز براون، در جزیره و قصر مدرن او در پیاز شیشه ای به نوعی با سبک زندگی ایلان ماسک و دیگر مدیران ثروتمند شرکت های فن آوری بویژه در آمریکا شباهت دارد.
داستان فیلم، زمانی به پایان می رسد که کاخ آرزوهای مایلز براون که تبدیل به شخصیتی منفور شده در آتش می سوزد و از بین می رود و دوستان سابقش که به نوعی در زندگی شخصی بازیچه خودخواهی ها و خواسته های او هستند دیگر حاضر نیستند در بدنامی شریک او باشند.
هراس و بدبینی از تاثیر منفی تکنولوژی در زندگی انسان ها
هالیوود، مهمترین مرکز سینمایی برای ساخت آثار پرهزینه البنه با استفاده از فن آوری های جدید است. با این وجود، برخی از سینماگران در سال های اخیرتلاش کرده اند نفوذ تکنولوژی در زندگی انسان از جمله هوش مصنوعی و اثرات مخرب آن را به تصویر بکشند.
اگر در فیلم «پیر»، مسافران به جزیره ای می روند که شباهتی به زندگی روزمره ندارد، اما به نوعی در داستان آن هراس و نگرانی بشر از تاثیر رو به افزایش شرکت های بزرگ در سرنوشت انسان ها به چشم می خورد.
در داستان پیاز شیشه ای، نیز قدرت و ثروت صاحبان شرکت های پیشرفته و تمایلات غیرعادی و خودخواهانه آنها به عنوان خطرجدی برای زندگی بشر توصیف می شود.
مایلز براون، نماد شخصیت هایی است که از فن آوری به عنوان ابزاری برای تحقق خواسته های خود استفاده می کنند و برای این افراد رسیدن به خواسته های بلندپروازانه آنها حتی اگر به زندگی بشر لطمه بزند اهمیتی ندارد.
نویسنده: احسان شاه ابراهیم
117
