به نظر می‌رسد که دوره اوج روابط آمریکا و عربستان سعودی که در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا وجود داشت سپری شده است. دولت جو بایدن رئیس‌جمهوری دموکرات آمریکا برحسب رویه کلی دموکرات‌ها که مدعی دفاع از موضوعاتی نظیر حقوق بشر هستند، اکنون به‌طور آشکار به انتقاد از کارنامه حقوق بشری عربستان سعودی پرداخته است.
قتل خاشقچی؛ یکی از سوابق سیاه حقوق بشری عربستان
اظهارات اخیر وزیر خارجه جدید آمریکا که مسئله قتل جمال خاشقچی را بار دیگر مطرح ساخته، نماد این رویکرد شمرده می‌شود. درحالی‌که دولت ترامپ پس از قتل خاشقچی در راستای منافع اقتصادی و استراتژیک آمریکا عمداً سعی در نادیده گرفتن نقش محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در قتل این روزنامه‌نگار نمود.
به گفته «توماس یاگر»(2) تحلیلگر سیاسی آلمانی، با توجه به منافع زیادی که عربستان سعودی برای غربی‌ها و به‌ویژه آمریکا دارد، پرونده حقوق بشری ناپدید شدن و قتل خاشقچی نمی‌تواند لطمه‌ای به این مناسبات دوستانه و پرسود وارد کند.
به‌رغم ادعاهای محمد بن سلمان ولیعهد سعودی که تلاش می‌کند خود را به‌عنوان نماد اصلاح‌طلبی در این کشور مطرح کند، اما رویکرد رژیم سعودی شکنجه، بازداشت خودسرانه، ناپدید شدن اجباری، محاکمه ناعادلانه و اذیت و آزار فعالان حقوق بشر در عربستان سعودی است.
تداوم جنگ علیه یمن
مسئله دیگری که اکنون به عاملی تأثیرگذار درباره آینده روابط آمریکا و عربستان سعودی تبدیل شده است، تداوم جنگ ظالمانه ائتلاف سعودی مرکب از عربستان سعودی و امارات علیه یمن است. این جنگ که از مارس 2015 آغاز شده تاکنون موجب مرگ هزاران یمنی و نابودی زیرساخت‌های این کشور فقیر عربی شده است. کارشناسان سازمان ملل، یمن را صحنه بزرگ‌ترین بحران بشری در جهان توصیف می‌کنند.
آمریکا در دوره ترامپ بیشترین کمک‌های لجستیکی و اطلاعاتی و نیز فروش‌های تسلیحاتی را به عربستان و امارات در راستای تداوم جنگ ائتلاف سعودی در یمن صورت داد. دولت ترامپ در آخرین روزهای خود برای کمک بیشتر به سعودی‌ها و اماراتی‌ها، جنبش انصار الله یمن را به‌عنوان سازمانی تروریستی اعلام و آن را از 19 ژانویه 2021 مورد تحریم قرار داد.
اما دولت بایدن آشکارا سیاست متفاوتی را اتخاذ کرده و ضمن تعلیق یک ماهه تحریم جنبش انصار الله یمن، بازنگری در اقدام دولت ترامپ برای قرار دادن جنبش انصارالله یمن در فهرست تروریستی را آغاز کرده است. دولت بایدن در اقدامی دیگر فروش تسلیحات به عربستان سعودی و امارات را نیز به حالت تعلیق درآورده و توافق لحظه آخری دولت ترامپ برای معافیت امارات از پرداخت تعرفه 10 درصدی واردات آلومینیوم را لغو کرد.
رژیم سعودی و اماراتی‌ها امید داشتند که ترامپ با پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری 2020 امریکا ، برای 4 سال دیگر در کاخ سفید بماند و به آنها در اجرای طرح‌های منطقه‌ای‌شان کمک کند. اما اکنون رؤیای سعودی‌ها و اماراتی‌ها نقش بر آب شده است. هرچند که چه بسا درنهایت، دولت کنونی امریکا با اخذ امتیازات بیشتری از ریاض و ابوظبی، رویه گذشته را در قبال این دو کشور در پیش گیرد و از ادعاهای مبنی بر رعایت حقوق بشر و دفاع از دموکراسی در قبال متحدان ثروتمند خود چشم‌پوشی نماید.//114
نویسنده: میرطاهر
بیشتر بخوانید:
وزیر خارجه آمریکا: دولت بایدن در حال بازنگری در روابط با عربستان است
آمریکا موقتاً فروش تسلیحات به امارات و عربستان را متوقف کرد
