ابهام درباره حیات شورای همکاری خلیج فارس ناشی از تنشی است که از ژوئن گذشته میان قطر و سه کشور دیگر عضو این شورا یعنی عربستان سعودی، بحرین و امارات به وجود آمده است.
حدود پنج ماه از این تنش می گذرد اما تلاش ها برای کاستن از آن نه تنها نتیجه نداشته بلکه دور تازه ای از تنش آغاز شده است.
در این دور تازه، امیر قطر بار دیگر عنوان کرد که عربستان و متحدانش تلاش می کنند نظام قطر را سرنگون کنند.
«أنور قرقاش»، وزیر مشاور در امور خارجه امارات در واکنش به سخنان امیر قطر، آنرا «رویکردی ناامیدانه» نامید و شیخ تمیم بن حمد آل ثانی را به «بازنگری واقعی برای نجات خود» فراخواند.
در همین حال، «خالد بن احمد آل خلیفه»، وزیر خارجه بحرین نیز این تنش را به سرنوشت شورای همکاری خلیج فارس پیوند زده و گفته است که: «بحرین در نشستی که قطر نیز حضور داشته باشد، شرکت نخواهد کرد.»
می توان گفت دور تازه تنش میان طرفین بر نشست آینده شورای همکاری خلیج فارس که قرار است دسامبر 2017 در کویت برگزار شود، تاثیرگذار خواهد بود.
در همین راستا، روزنامه سعودی «عکاظ» از احتمال تعویق نشست شورای همکاری به مدت شش ماه با هدف از بین بردن اختلافها و پایان بحران با قطر خبر داد. روزنامه کویتی «الرای» نیز به نقل از برخی منابع دیپلماتیک از احتمال تعویق نشست سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در دسامبر آینده خبر داد.
این اظهارنظرها و همچنین گمانه زنی های غیررسمی آشکارا گویای این است که «دو پارگی» در درون شورای همکاری خلیج فارس عمیق تر از هر زمان دیگری شده است.
در واقع این شورا اکنون شاهد دو جبهه است: جبهه تندرو شامل عربستان، بحرین و امارات و جبهه معتدل شامل قطر، کویت و عمان. اگرچه اختلاف ها در درون شورای همکاری خلیج فارس موضوع تازه و بدیعی نیست، اما این شورا هرگز تا این سطح دچار اختلاف و دوپارگی نشده بود که برخی از اعضا خواستار تعلیق عضویت کشور دیگری شوند.
در عین حال، این پیش بینی نیز وجود دارد که حتی دولت قطر برای اینکه به طور کامل از سیاست های سلطه جویانه عربستان سعودی دوری کند، خروج از شورای همکاری را بر عضویت در آن ترجیح دهد.
اختلاف ها میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس به حدی است که حتی دیپلماسی ایالات متحده نیز نتوانسته سبب پایان آن شود. در همین راستا، سفر هفته گذشته «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه آمریکا به منطقه از جمله ریاض نیز سبب نشد که به خصوص ریاض و دوحه درباره تنش موجود گفتگو و مذاکره کنند.
حتی می توان گفت شدت اختلاف ها در سطحی است که نه تنها تعویق نشست آینده بلکه فروپاشی احتمالی شورای همکاری خلیج فارس نیز دور از انتظار نخواهد بود.
نویسنده: سیدرضی عمادی
بیشتر بخوانید :
قطر: از شورای همکاری خلیج فارس خارج نمی‌شویم
تاثیر منفی تحریم قطر بر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس
