"شاه محمود قریشی" که در پایان سفر سه روزه "رشید مرداف" به پاکستان و در جمع خبرنگاران سخن می گفت، از احداث مسیرهای مختلف جدید به منظور متصل کردن بندر "گوادر" به کشورهای آسیای مرکزی و خط لوله تاپی به عنوان مهمترین محورهای این دیدار نام برد.
ساخت خط لوله انتقال گاز ترکمنستان به هند از مسیر افغانستان و پاکستان- که بنا به پیشنهاد و حمایت آمریکا و برخی از دولت های اروپایی در دستور کار قرار گرفته است- یک طرح سیاسی انتقال انرژی محسوب می شود.
دولت های سلطه گر غربی به منظور در اختیار گرفتن ابتکار عمل مسیرهای انتقال انرژی، تلاش می کنند گاز ترکمنستان را از مسیرهای ناامن و غیراقتصادی به بازارهای مصرف انتقال دهند. این درحالی است که هر روز بر میزان ناامنی ها در افغانستان افزوده می شود. پاکستان نیز به دلیل حضور و فعالیت تشکل های تروریستی و تنش با هند ، از وضعیت چندان با ثباتی برخوردار نیست.
به همین دلیل ، صادرات گاز ترکمنستان به هند از مسیر تاپی چندان جدی و پایدار قلمداد نمی شود.
دراین ارتباط دکتر "هومن پیمانی" پژوهشگر ارشد موسسه مطالعات انرژی دانشگاه ملی سنگاپور ضمن ابراز تردید درباره تامین امنیت خط لوله تاپی، گفته است: «طرح تاپی زمینه اجرایی دارد، اما به شرط آن که طرفین درگیر نه تنها هزینه های اقتصادی، بلکه هزینه‌های جانی و سیاسی آن را هم به عهده بگیرند.»
ترکمنستان و پاکستان ، طی دوسال گذشته ۸ تفاهم نامه همکاری در زمینه های مختلف و همچنین تامین انرژی امضا کرده اند. علاوه بر این، همکاری اسلام آباد - عشق آباد در طرح خط لوله انتقال گاز ترکمنستان به هند موسوم به "تاپی" نیز باعث نزدیکی هرچه بیشتر روابط دو طرف شده است.
با نهایی شدن این طرح، کمبود گاز و مشکل قطع پی در پی برق در پاکستان تا حدود زیادی حل خواهد شد.
شکی نیست که ، برای کشور صادرکننده گازطبیعی نظیر ترکمنستان انتقال گاز به هند از مسیر افغانستان و پاکستان منافع چندانی در پی نخواهد داشت. در واقع، ترکمنستان برای فروش گاز طبیعی به هند ، می بایست بخشی از گاز صادراتی خود را به عنوان حق ترانزیت به افغانستان و پاکستان پرداخت کند.
این درحالی است که، ترکمنستان می تواند از مسیر امن و اقتصادی ایران ، گاز خود را به بازارهای مصرف انتقال دهد. البته مخالفت آمریکا در این زمینه موجب شده است که رهبران عشق آباد مسیرهای ناامن و غیراقتصادی را در دستورکار قرار دهند.
پاکستان که یک کشور نیازمند گاز طبیعی است و مردم این کشور زمستان بسیار سختی را سپری کرده اند ، به جای تردید در زمینه دریافت گاز طبیعی از ترکمنستان ، طی چندسال گذشته می توانست از ایران گاز دریافت کنند.
اما مقام های این کشور به دلیل تحت تاثیر بودن و افزایش نفوذ دولت های بیگانه ، در عمل عرصه را بر مردم خود تنگ کرده اند. این در حالی است که ، مسیر موسوم به تاپی برای صادرات گاز طبیعی ترکمنستان به بازارهای مصرف، اقتصادی و امن نیست و منافع ملی ترکمنستان را نیز تامین نخواهد کرد. 114/118
نویسنده: محمد علی طالبی خاکیانی
بیشتر بخوانید:
حمایت اتحادیهاروپا از اجرای طرح انتقال گاز ایران به پاکستان
انتقاد عضو مجلس پاکستان از اجرا نشدن خط لوله گاز ایران به پاکستان
نهایی شدن طرح انتقال گاز ایران به عمان تا سه ماه دیگر
