وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با انتشار اطلاعیه ای هدف از برگزاری این رزمایش مشترک چهار روزه را افزایش توان نیروهای نظامی سه کشور به منظور تامین امنیت طرح های اقتصادی مشترک اعلام کرد.
همزمان اعلام شد، تمرین های مشترک نیروی هوایی جمهوری آذربایجان و ترکیه که از روز دوشنبه 11 شهریور (دوم سپتامبر) آغاز به کار کرده است تا روز دوشنبه 25 شهریور (16 سپتامبر) ادامه خواهد داشت. دراین تمرین ها، 30 فروند جنگنده و بالگرد نظامی جمهوری آذربایجان و ترکیه حضور دارند.
رزمایش سه جانبه نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان، گرجستان و ترکیه هرشش ماه یکبار دریکی از این سه کشور برگزار می شود. این رزمایش های سه جانبه ازابتدای برگزاری تاکنون به طور مداوم برگزار شده است.
جمهوری آذربایجان کشوری که 28 سال از استقلال اش سپری شده است، درآغاز استقلال خود با ارمنستان وارد جنگی پرهزینه شد. سیاستمداران حاکم بر باکو که ظاهرا بر روی کاغذ از هر نظر بر حریف برتری دارند، در جریان این جنگ، نتیجه‌ای جز از دست دادن 20 درصد معادل یک پنجم از اراضی جمهوری آذربایجان به دست نیاوردند.
از این رو مشارکت جمهوری آذربایجان در این رزمایش ها، می تواند تهدیدی علیه ارمنستان قلمداد شود. گرجستان نیز به دلیل مواجهه با معضل جدایی طلبی دو منطقه آبخازیا و اوستیای جنوبی، با مشارکت در این رزمایش ها می تواند تهدیدی علیه روسیه را به نمایش بگذارد.
سال 2008 درپی ورود ارتش گرجستان به این دومنطقه استقلال طلب، نظامیان روسی به جنگی ناخواسته با گرجستان وارد شدند. درنتیجه این جنگ که به ازدست رفتن کامل این دومنطقه از دولت مرکزی گرجستان منجر شد، این کشور حوزه قفقازجنوبی را متحمل خسارت های زیادی کرده است. درعین حال، روسیه و چند کشور دیگر جهان، استقلال این دومنطقه را به رسمیت شناخته اند.
با توجه به این واقعیت ها، تلاش جمهوری آذربایجان و گرجستان برای آماده نگه داشتن نیروهای نظامی خود، امری طبیعی محسوب می شود. این درحالی است که به نظر می رسد ترکیه با اهداف دیگری در این رزمایش ها و یا تمرین های نظامی حضور می یابد.
جدا از مشارکت جمهوری آذربایجان در رزمایش های سه جانبه، باکو درطول سال چندین رزمایش مشترک با ترکیه برگزار می کند. از جمله می توان به رزمایش های مشترک دوکشور درسال 2017 میلادی اشاره کرد که با واکنش های منفی طرف ارمنی مواجه شد.
بسیاری ازکارشناسان، برگزاری این رزمایش ها را مغایر با منافع ملی جمهوری آذربایجان تلقی می کنند. بویژه که اینگونه تحرکات ممکن است به تحریک طرف ارمنی که با جمهوری آذربایجان در وضعیت جنگی قرار دارد، منجر شود.
درپی برگزاری رزمایش های نظامی، ترکیه صرفا" به اهداف و خواسته های خود در جمهوری آذربایجان خواهد رسید. این بخش از خواسته های ترکیه شامل، نفوذ نظامی در جمهوری آذربایجان و یا در اختیار گرفتن پایگاه نظامی دراین کشور حوزه قفقاز جنوبی است.
شکی نیست که دولت ترکیه با هدف بهره گیری از وضعیت جاری جمهوری آذربایجان بویژه درگیری نظامی با ارمنستان، درپی کنترل نظامی این کشور حوزه قفقاز جنوبی است.
رهبران دولت باکو در پی یک ناجی برای بازپس گیری اراضی جمهوری آذربایجان هستند که ترکیه دراین زمینه گزینه مناسبی به نظر نمی رسد.
نویسنده: محمد علی طالبی
139/116
