به گزارش ایران پرس «دیوید بروستر» در مقاله ای در اینترپرتر نوشت: رقابت ها بین کشورهای عربستان،ترکیه و امارات برای احداث پایگاه دریایی و نظامی در شاخ آفریقا ادامه دارد. این رقابت خطر برهم خوردن موازنه قدرت دریایی در شمال غرب اقیانوس هند را افزایش داده است. پیش بینی می شود این اقدامات آغازگر شکل گیری راهبرد جدیدی در منطقه پیچیده و چند قطبی شاخ آفریقا باشد، منطقه ای که صحنه حضور قدرتهای جهانی و منطقه ای برای افزایش دادن نفوذشان و یا تحکیم نفوذشان در آن تبدیل شده است.
نظم راهبردی که در اقیانوس آرام حاکم بود به سرعت در حال برهم خوردن است. طی سالهای اخیر شاهد ساخت پایگاههای جدید در غرب اقیانوس آرام از سوی کشورهای چین و هند بوده ایم.
اما اکنون شاهد رقابت کشورهای منطقه خاورمیانه برای احداث پایگاههایی برای نفوذشان در شاخ آفریقا هستیم اما به نظر می رسد که این رقابت ها به اقیانوس هند نیز گسترش یابد.
رقابت برای احداث پایگاه در شاخ آفریقا
عربستان عاقبت موفق شد قرارداد احداث پایگاه در جیبوتی را نهایی کند. این در حالی است که متحد عربستان، امارات اخیرا" روند احداث یک پایگاه مهم دریایی و هوایی در عصب اریتره را به پایان رسانده است.
Image Caption
امارات دارای پایگاههای آموزشی در شهر موگادیشو سومالی است. همچنین اخباری درباره برنامه ریزی امارات برای احداث پایگاه دریایی و هوایی در شهر بربرة در سومالی‌لند منتشر شده است.
طی هفته های اخیر ترکیه توافقنامه ای را با سودان برای بازسازی بندر سواکن این کشور به امضاء رساند. در طرح بازسازی بندر سواکن همچنین ساخت پایگاه دریایی نیز لحاظ شده است.
آخرین باری که بندر سواکن مورد توجه بین المللی قرار گرفت در سال 1883 بود که نیروهای بریتانیایی و استرالیایی تحت فرماندهی کیچنر از آن برای تعقیب ناراضیان استفاده کردند.
احداث پایگاه دریایی از سوی ترکیه در بندر سواکن موازنه قدرت را در دریای سرخ برهم خواهد زد و نگرانی هایی را بوجودخواهد آورد.
حقیقت این است که پایگاههای نظامی کشورهای خارجی به یکی از مشخصه های اصلی منطقه تبدیل شده است. جیبوتی که در تنگه باب المندب قرار دارد (منطقه ای بین کانال سوئز و اقیانوس هند) از موقعیت جغرافیایی اش نهایت استفاده را کرده است. جیبوتی با موافقت کردن با کشورهای خارجی برای احداث پایگاه نظامی در این کشور منافع تجاری زیادی می برد.
کشورهای فرانسه، آمریکا، ژاپن، ایتالیا، چین، عربستان و برخی دیگر از کشورها در جیبوتی پایگاه دریایی و نظامی دارند.
اما منطقه شاخ آفریقا همچنین به صحنه رقابتی فزاینده بین کشورهای منطقه خاورمیانه از جمله کشورهای عربستان، امارات، مصر در یک طرف و کشورهای ترکیه، ایران، قطر و برخی دیگر کشورها دیگر در طرف دیگر تبدیل شده است.
جنگ نیابتی که این کشورها در یمن به راه انداخته اند نیاز حیاتی به پایگاههای دریایی قدرتمند دارد.گفته می شود که از راه دریا به گروه الحوثی کمک می شود.
محاصره دریایی یمن و حمایت نیروهای دولتی از آن، دلایل کافی را در اختیار کشورهای امارات و عربستان برای احداث پایگاه دریایی در منطقه قرار داده است.
اما تبعات چنین اقداماتی به فراتر از منطقه شاخ آفریقا خواهد رفت. احداث چنین پایگاههایی و به راه افتادن رقابت بر سر آن در واقع نشانه رقابتی فرا-سنتی بین کشورهای قدرتمند منطقه خاورمیانه در اقیانوس هند است.
جاه و جلال فراموش شده ترکیه
ترکیه از زمان لورنس عربستان یعنی از بیش از یک قرن پیش در اقیانوس هند حضور نداشته است اما ترکیه اکنون در حال گذار از بیداری مجدد جهانی است که جال و جلال امپراطوری عثمانی را نیز در بر میگیرد.
Image Caption
در دوره امپراطوری عثمانی، عثمانی ها در سراسر دنیای اسلام از آفریقا گرفته تا شمال اقیانوس هند، نفوذ داشتند و خود را مدافع آنچه که زمانی دارالاسلام لقب گرفته بود، می دانستند.
اما تاریخ دیگر برای برخی کشورها رضایت بخش نیست. مطمئنا" به زودی شاهد ماجراجویی های فراموش شده ناوگان امپراطوری عثمانی از اقیانوس هند تا تنگه مالاکا خواهیم بود.
رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه رویاهای بلندپروازانه ای دارد که این رویاپردازی ها به امپراطوری جدید عثمانی در منطقه لقب گرفته است.
ترکیه هم اکنون یکی از بازیگران امنیتی در شرق اقیانوس هند است. ترکیه در سپتامبر 2017 اولین کشوری بود که کمک های انسان دوستانه در اختیار مسلمانان روهینگیایی ساکن میانمار و بنگلادش قرار داد. کمک ترکیه به مسلمانان روهینگیا در جریان پاکسازی قومی ارتش میانمار در این کشور انجام شد.
تلاش امارات برای گسترش نفوذ
امارات که رقیب ترکیه در منطقه محسوب می شود در حال گسترش نفوذش در ان است. امارات حتی پیش از آغاز بحران یمن تلاش داشت تا در اقیانوس هند حضور داشته باشد.
Image Caption
امارات کمک های مالی و سیاسی گسترده ای را از کومور، مالدیو، موریس ، سیشل بعمل آورده است. امارات همچنین از سرمایه گذاران اصلی در شرق آفریقا است.
امرات برای بازی کردن نقشی برجسته در عرصه سیاسی در اقیانوس هند برنامه ریزی کرده است و در این چارچوب از سال 2019 ریاست اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای حاشیه اقیانوس هند را بر عهده خواهد گرفت.
باید انتظار داشت که در سالهای آتی امارات یکی از بازیگران اصلی در اقیانوس هند باشد که برای رسیدن به آن امارات باید با کشورهای شمال آفریقا و جزایر اطراف آن وارد رقابتی راهبردی شود.
حضور قدرتی متوسط در اقیانوس هند
رقابت هایی که برای احداث پایگاه نظامی و دریایی در شاخ آفریقا به راه افتاده است، تعهدات واشنگتن به کشورهای این منطقه را زیر سوال برده است.
انقلابی که با استخراج "نفت شیل" بوجود آمد ، آمریکا را در مسیر تبدیل شدن به بزرگترین کشور صادرکننده نفت در یک دهه آینده تبدیل خواهد کرد. این بدین معنی است که خلیج فارس اهمیت راهبردی اش را برای آمریکا از دست خواهد داد.
با وجودی که نیروهای امریکایی از جمله ناوگان پنجم این کشور در بحرین همچنان حضور دارد، اما تردید های زیادی درباره توانایی آمریکا برای حفظ قدرتش در خاورمیانه وجود دارد. این تردید ها با سیاست های عجیب و غریب دونالد ترامپ تقویت شده است.
به نظر می رسد کشورهای منطقه در حال آماده کردن خود برای پرکردن خلع قدرتی هستند که با کاهش حضور آمریکا در منطقه بوجود آمده است.
به همین ترتیب، رقابت جدیدی که بین قدرت های متوسط درگرفته است نشان می دهد که شرایط در اقیانوس هند پیچیده و در عین حال چند قطبی خواهد شد.
برای کشورهایی چون استرالیا، اقیانوس هند محلی برای همکاری با کشورهای امریکا،هند،چین و همچنین همکاری با متحدانی چون فرانسه و ژاپن است.
اقیانوس هند همچنین شاهد بازیگران دیگری خواهد بود که هر یک متحدان و منافع مختص به خود را دارند.
استرالیا سالهای طولانی است که تجربه همکاری با متحدان بین المللی اش را دارد که طی سالهای اخیر هدایت همپیمانانش در غرب اقیانوس هند را نیز برعهده دارد. این ممکن است نظم جدید در اقیانوس هند باشد./112
بیشتر بخوانید:
الشرق: فتنه گری امارات، شاخ آفریقا را به آتش می کشد
برگزاری نشست نمایندگان آفریقا و فرانسه در سه شهر مختلف قاره آفریقا
