"شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَن کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِّنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُواْ الْعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ." (بقره، آیه 185) پس هر کس از شما که ماه رمضان را درک کرد باید روزه بدارد؛ و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهاى دیگرى را به جاى آن روزه بگیرد؛ خداوند راحتى شما را میخواهد، نه رنج شما را؛ هدف این است که روزهای ماه رمضان را با روزه داری تکمیل کنید؛ و خدا را برای اینکه شما را هدایت کرده است، بزرگ بشمرید؛ باشد که شکرگزارى کنید."
سلام و درود بر ماه مبارک رمضان که سراسر خیر و برکت و رحمت و غفران الهی است.
امیر مؤمنان حضرت علی (ع) نقل کرده اند که رسول خدا(ص) در آخرین روزهای ماه شعبان در وصف ماه مبارک رمضان خطبه ای ایراد کرده و فرمودند:
ای مردم! همانا ماه رمضان همراه با برکت و رحمت و آمرزش به شما روی آورده است، این ماه نزد خدا، بهترین ماه است و روزهایش بهترین روزها و شب هایش بهترین شب ها و ساعت هایش بهترین ساعات.
در این ماه شما به میهمانی خدا دعوت شده اید و در زمره بهره مندان از کرامت خداوند قرار گرفته اید، در این ماه نفس های شما تسبیح خداست و خواب شما عبادت است و اعمال شما پذیرفته و دعایتان به اجابت می رسد.
از خدا بخواهید با نیتهاى درست و دلهاى پاک، شما را براى روزه در آن و خواندن قرآن موفق دارد.
به گرسنگى و تشنگى خود در آن، گرسنگى و تشنگى روز قیامت را یاد کنید، و بر فقرا و مساکین خود صدقه دهید، و بزرگان خود را احترام کنید و خردان را ترحم کنید و صله رحم کنید و زبانها را نگهدارید و از آنچه خدا دیدنش را حلال نکرده چشم بپوشید و آنچه را از شنیدنش حلال نکرده گوش ببندید، و بر یتیمان مردم مهر ورزید تا بر یتیمان شما مهر ورزند؛ و به درگاه خدا از گناهان خود توبه کنید و در وقت نماز دست به دعا بردارید که بهترین ساعتها است.
بدانید که خداى تعالى به عزت خود قسم خورده که نمازخوانان و ساجدان را عذاب نکند و آنها را روز قیامت به هراس دوزخ نیندازد.
اى مردم درهاى بهشت در این ماه گشوده است، از خدا بخواهید که آنها را به روى شما نبندد، درهاى دوزخ در این ماه بسته است، از پروردگار خود بخواهید که به روى شما آنها را نگشاید.
شیاطین در آن دربندند، پس از پروردگار خود بخواهید که دیگر آنها را بر شما مسلط نکند."
امام علی (ع) می فرمایند، در این هنگام من برخاستم و عرض کردم: "یا رسول الله! بهترین عمل در این ماه چیست؟"
پیامبر اکرم (ص)فرمودند: "ای اباالحسن! بهترین عمل در این ماه خویشتنداری از حرام های خداوند عزوجل است."
ماه رمضان نهمین ماه از ماههاى سال قمرى و بهترین و بافضیلت ترین ماه است.
سفره رحمت و مغفرت الهی همه بندگان مشتاق را به سوی خود فرا می خواند.
فرشتگان فریاد بر می آورند که ای انسان! بدان که در این ماه، درهای جهنم بسته و شیطان در غل و زنجیر است و درهای بهشت بر روی بندگان گشوده شده است پس با روزه داری و عبادت، خود را برای خشنودی پروردگار و بهشت برین آماده سازید.
آداب ماه مبارک رمضان
ماه مبارک رمضان ماه فرصت های طلایی و استثناییست؛ فرصت های ناب دعا در سحرگاهان و شامگاهان، فرصت ریشه دواندن تقوا در روح و جان، فرصت جلادادن روح و مأنوس شدن با آیات ناب قرآن، فرصت کنده شدن از گناهان و حرکت به سمت پروردگار، فرصت تمرین خوش خلقی و مدارا با دیگران و فرصت همدردی با گرسنگان و فقرا.
امام حسن مجتبی (ص) نواده ی رسول خدا می فرماید: "خداوند ماه رمضان را میدان مسابقه ای برای آفریدگان خود قرار داده است تا با اطاعتش، برای خشنودی او از یکدیگر پیشی گیرند."
رسول خدا (ص) و امامان معصوم از نسل مطهر ایشان در احادیث بسیاری اهمیت ماه رمضان را گوشزد نموده اند. حضرت محمدمصطفی (ص) می فرماید: "درهای آسمان در شب اول ماه رمضان گشوده می شود و تا آخرین شب این ماه بسته نمی شود."
ایشان در حدیث دیگری هشدار می دهند و می فرمایند: "بدبخت واقعی کسی است که این ماه را پشت سر گذارد و گناهانش آمرزیده نشود."
تطهیر قلب و پاک نگه داشتن دل از آلودگی به رذائل اخلاق و اعمال ناشایست، زمینه ی لازم و شرط اساسی برای بهره گیری از رحمت خاص و غفران الهی است.
باشد که با تلاوت قرآن و تدبر در آیات نورانی آن در این ماه مبارک، قلبهایمان را جلا دهیم و از بهره مندان ماه مبارک رمضان باشیم و به قرب الهی نزدیک شویم.
انسان های غافل از این فراخوان الهی دوری می کنند و باران رحمت و مغفرت الهی را نادیده می گیرند اما بیدار دلان که مؤمنانند در می یابند که از این فرصت فوق العاده، باید بهترین بهره ها را برد و از این باغ، زیباترین گلها را چید.
در ماه رمضان، دریای بیکران لطف و عنایت حضرت حق، جوشش و تلاطم دیگری دارد. این ضیافت الهی و سفره گسترده پروردگار در ماه رمضان، برای پاک شدن از گناهان و قدم گذاشتن در مسیر بندگی است.
استفاده از لحظه لحظه ماه میهمانی خدا و بهره مند شدن از فیوضات و برکات آن از توفیقاتی است که شامل انسانهای بیداردل می شود. آنها به پیروی از رسول خدا (ص) برای هر روز این ماه برنامه عبادی روزانه ترسیم می کنند.
دستورات و سفارش هایی برای بهره وری هر چه بیشتر از روزهای ماه پرخیر و برکت رمضان از سوی پیامبر اکرم و اهل بیت مطهر ایشان بیان شده است که این اعمال را می توان به چهار بخش تقسیم کرد: دعا، تلاوت قرآن کریم، ذکر و استغفار و نمازهای مستحب.
از رسول خدا (ص) و اهل بیت پاک ایشان دعاهایی مخصوص برای سحرگاهان، پس از نمازهای واجب، دعاهای روزانه و دعاهای شبانگاه ماه مبارک رمضان به یادگار مانده است. دعاهایی که سرشار از مضامین معرفتی و اخلاقی است و انسان را به سرچشمه نور و معرفت وصل می کند تلاوت قرآن از دیگر تاکیدات پراهمیت رسول خدا و خاندان پرفضیلت ایشان در ماه رمضان است.
تلاوت قرآن در این ماه رنگ و بویی دیگر دارد به گونه ای که ثواب تلاوت یک آیه در ماه رمضان برابر با ختم کامل قران در ماههای دیگر است.
بزرگان دین نیز معتقدند بهترین اعمال در شبها و روزهاى ماه مبارک رمضان تلاوت قرآن است چرا که رمضان، ماه نزول قران می باشد.
در حدیث آمده است: "هر چیزى را بهارى است و بهار قرآن ماه رمضان است."
اما مومنان حقیقی از ماه شعبان، خود را برای بهره مندی از ماه مبارک رمضان آماده می کنند. آنها با خواندن مناجات ناب شعبانیه، قرب الهی را طلب می کنند و غفران الهی را می جویند.
در این مناجات پرمحتوا و عاشقانه آمده است: "اِلهی هَب لی کَمالَ الاِنقِطاعِ اِلَیْکَ/ خدایا به من عطا کن که از هر چه غیر توست بریده شوم و (به عالم قرب و لقای تو بپیوندم)."
این نهایت بندگی معبود با معشوق والای خود یعنی خداوند باری تعالی است. مومن حقیقی در ماه رمضان با عبادت و بندگی پروردگار، در مسیر کنده شدن از وابستگی ها و تعلقات مادی و بریده شدن از هرچه غیر خداست قرار می گیرد.
او برای رضای خدا و رسیدن به مرحله قرب الهی، از خوردن و آشامیدن حذر می کند، به تلاوت و تدبر در آیات قران روی می آورد، چشم و گوش خود را از خوردن و شنیدن حرام ها می پوشاند.
مومن حقیقی در این ماه مبارک با مردم راه مدارا را پیش می گیرد و با آنان خوش خلقی می کند، به یتیمان مهر می ورزد و با اطعام فقرا و نیازمندان، رضایت و خوشنودی پروردگار را طلب می کند.
در سحرگاهان با خواندن مناجات های مخصوص این ماه مبارک، پشیمانی خود را از گناهان و عجز و ناتوانی در جبران آنها، نشان می دهد و با اشک و آه از پروردگار طلب بخشش و آمرزش می کند.
فرد مؤمن همه ی این اعمال را برای نشان دادن بندگی و عشق خود به پروردگار یکتا انجام می دهد تا خداوند با بخشیدن گناهان، او را لایق مرتبه ی "انقطاع الی الله" و "قرب الهی" کند.
133/116
