در عین حال بسیاری از کشورها اعم از رقبا و متحدان آمریکا تدابیر و اقداماتی را برای کنار گذاشتن دلار و استفاده از دیگر ارزها در مبادلات خارجی خود در پیش گرفته اند.
این مساله موجب کاهش سهم دلاردرذخایر پولی بین المللی و افزایش سهم دیگر ارزها مانند یورو شده است.
«ویکتوریا کراومبرگ» Victoria crwomberg کارشناس سیاسی می گوید: سازمان ملل با توجه به خطرات اقتصادی اتکا به دلار آمریکا به عنوان تنها واحد ذخیره ارزی، از کشورها خواسته است تا برای شکل‌گیری یک واحد جدید ذخیره ارزی در جهان تلاش کنند.
در این راستا، صندوق بین‌المللی پول از کاهش سهم دلار آمریکا در ذخایر ارزی کشورهای جهان خبر داده و اعلام کرد در سه ماهه سوم 2018، سهم دلار در ذخایر ارزی در جهان به کمترین میزان در 5 سال گذشته رسیده است.
این در حالی است که برخلاف دلار، سهم یورو در ذخایر ارزی جهان افزایش یافته و به بیشترین میزان در 4 سال گذشته رسیده است.
سبد ارزی صندوق بین‌المللی پول شامل دلار آمریکا، یورو، پوند بریتانیا، یوان چین و ین ژاپن است که سهم یورو در ذخایر جهانی ارز در این مدت به حدود 20 درصد افزایش یافته که بیشترین میزان از سال 2014 تاکنون است.
آمریکا از وابستگی شرکت‌ها و بانک‌ها و سیستم مالی بین‌المللی به دلار به عنوان اهرمی برای واداشتن دیگران برای پیروی از خواسته‌های این کشور و یا ممانعت از آنها در پیگیری سیاست‌ها و اقداماتی که مورد دلخواه واشنگتن نیست، سوء‌استفاده می‌کند.
مثال بارز این مساله تهدیدات ترامپ در باره مجازات شرکت ها و یا موسسات مالی و بانک هایی است که با ایران رابطه تجاری و مالی داشته باشند. این سیاست ترامپ که می توان آن را سیاست ارعاب و اعمال فشار علیه دیگران نامید نه فقط موجب انتقاد دولتهای رقیب آمریکا شده بلکه شرکای اروپایی واشنگتن را نیزبه واکنش واداشته است.
با توجه به رویکرد آمریکا، اکنون به تدریج شاهد شکل گیری مقاومت جهانی علیه سیاست ها و اقدامات واشنگتن و نیز تلاشی مستمر برای کنار گذاشتن دلار به عنوان ارز مسلط بین‌المللی هستیم.
این کشورها برای کاهش تاثیر اقدامات خصمانه واشنگتن درصدد ایجاد نظام پرداخت‌های مستقل از دلار، کنار گذاشتن دلاراز مبادلات تجاری و استفاده از ارزهای دیگر و یا با ارزهای ملی خود برآمده اند.
روسیه و چین اکنون پرچمدار این روند بوده و کشورهایی مانند هند، ترکیه و ایران نیز در حال کنار گذاشتن دلار از مبادلات خارجی خود هستند.
«مهرداد عمادی»، اقتصاددان معتقد است: جایگزین کردن یورو به عنوان ذخیره اول ارزی بانک‌های مرکزی، کاهش تقاضا برای دلار و در نهایت پایین آمدن ارزش آن را به دنبال دارد.
ادامه روند کنونی باعث کاهش استفاده از دلار و در نتیجه تضعیف بیشتر جایگاه آن درعرصه تجارت بین‌المللی و نیز مبادلات پولی جهانی خواهد شد. کما اینکه گزارش اخیر صندوق بین المللی پول این مساله را تایید می کند.138/120
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
بیشتربخوانید:
تلاش هند برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا /تحلیل
حذف دلار از مبادلات اقتصادی اروپا؛ هدف سامانه واسط مالی(SPV)
حذف دلار از ذخایر ارزی روسیه: زوال هژمونی پولی آمریکا در عرصه جهانی/ تحلیل
