به گزارش خبرگزاری ایران پرس، جمعی از پژوهشگران حوزه هوافضای دانشگاه صنعتی شریف به سرپرستی «عباس ابراهیمی»، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی هوافضا، پهپادی طراحی و تولید کرده اند که با پرواز بر روی خطوط انتقال گاز و ایستگاه های تولید، ذخیره و توزیع، به تشخیص نشتی این خطوط می پردازد.
«عباس ابراهیمی» در خصوص این پهپاد گفت: "پهباد نشت‌یاب لیزری گاز متان (MDet) توانایی تشخیص غلظت گاز متان با دقت ppm.m 5 تا ارتفاع 50 متری از سطح زمین را دارد؛ با این وسیله می‌توان خطوط انتقال گاز را با صرف زمان و هزینه کمتر نشت‌یابی کرد؛ سرعت نشت‌یابی این پهپاد همچنین از روش سنتی بیشتر است و این امکان را فراهم می کند تا بتوان مناطق حساس را در چند نوبت نشت‌یابی کرد."
این عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی هوافضا افزود: "فرآیند نشت یابی خطوط انتقال گاز توسط این پهپاد تا 5 برابر زمان و هزینه عملیات را در مقایسه با روش‌های سنتی کاهش می‌دهد. فرآیند نشت‌یابی هم به صورت Real-Time و هم به صورت Non Real-Time قابل انجام است."
«عباس ابراهیمی» یادآور شد: "علی‌رغم نشت‌یابی خطوط انتقال گاز، از این پهپاد برای نشت‌یابی ایستگاه‌های تولید، توزیع و ذخیره گاز هم استفاده می‌شود. هدف از نشت‌یابی با پهپاد صرفه‌جویی در زمان و هزینه، افزایش سرعت نشت‌یابی و افزایش ایمنی برای جلوگیری از حوادث فاجعه‌بار است."
این عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی هوافضا در خصوص نحوه عملکرد این پهپاد گفت: "با تاباندن موج با طول موج طیف جذبی گاز متان به محیط و آشکارسازی سطح انرژی موج بازتاب می توان غلظت گاز متان در مسیر تابش و بازتاب موج را در واحد طول تشخیص داد. این فناوری با نام TDLAS اساس کار سنسور لیزری تشخیص غلظت گاز متان به کار رفته در MDet است."
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: "در ایران بیش از 6000 کیلومتر خط لوله سراسری و چندین برابر بیشتر خط لوله انتقال وجود دارد که گاز را به سراسر کشور و حتی روستاهای دور افتاده منتقل می‌کنند. این خطوط باید در سال حداقل یکبار نشت یابی شوند. بخشی از این خطوط در مناطقی با شرایط آب هوایی نامطلوب و دسترسی سخت هستند که کار اپراتور برای حضور فیزیکی در محل و استفاده از دستگاه FID را بسیار دشوار می کند. با استفاده از پهپاد MDet می‌توان با صرفه‌جویی در زمان و هزینه و افزایش ایمنی به واسطه حذف اپراتور فیزیکی در محل، عملیات نشت‌یابی در تمام مناطق را با دفعات بیشتر انجام داد."
ابراهیمی در پایان گفت: "نشت‌یابی خطوط انتقال گاز از این طریق به صورت کاملا خودکار و بدون دخالت نیروی انسانی انجام می‌شود که علاوه بر صرفه‌جویی در زمان و هزینه و افزایش سرعت نشت‌یابی، قابلیت برنامه ریزی عملیات و انجام خودکار ماموریت وجود دارد. همچنین این پهپاد نقطه دقیق نشتی بر روی نقشه ماهواره ای را به ما نشان می دهد و امکان ارتقای این پهپاد برای سنجش انواع گاز نیز وجود دارد."
غلظت گاز متان توسط سنسور لیزری اندازه گیری شده و داده‌ها به سیستم پردازش مرکزی بر روی پرنده ارسال می شوند. پس از ادغام داده‌های غلظت با موقعیت مکانی داده‌های رمزگذاری شده به ایستگاه زمینی ارسال می‌شود تا عملیات پردازش و نمایش نقاط نشتی توسط نرم‌افزار نشت‌یابی هوایی خطوط انتقال گاز ایران انجام شود. نرم‌افزار نشت‌یابی هوایی خطوط انتقال گاز ایران رابط کاربری گرافیکی آسانی را برای اپراتور فراهم می‌کند تا بتوان در زمان کوتاهی نقاط نشتی را تشخیص داد.
115
