قرار بود سفر ولیعهد سعودی به کویت روز گذشته انجام شود اما هیچ یک از طرفین توضیحی ندادند که چرا این سفر با یک روز تاخیر انجام می‌شود. سفر بن سلمان به کویت نخستین سفر وی پس از انتصاب به سمت ولیعهدی عربستان است. موضوع حایز اهمیت این است که دولت کویت تدابیر امنیتی کم سابقه‌ای برای این سفر در نظر گرفته است.
وزارت کشور کویت تعدادی از مسیرهای عبور و مرور را بسته و از مردم این کشور خواسته است از مسیرهای دیگری عبور و مرور کنند. این اقدام دولت کویت گویای این است که نگرانی‌های امنیتی به خصوص اقدام‌های احتمالی شاهزاده‌های رقیب همچنان مهمترین نگرانی محمد بن سلمان محسوب می‌شود و احتمالاً یکی از دلایل تاخیر یک روزه این سفر نیز مربوط به همین نگرانی‌های امنیتی باشد.
موضوع دیگر درخصوص اهداف این سفر است. به نظر می‌رسد سفر ولیعهد سعودی به کویت با سه هدف انجام می‌شود. نخستین هدف مربوط به تنش‌های درون شورای همکاری خلیج فارس است، تنش‌هایی که به گفته شیخ تمیم، امیر قطر، این شورا را فلج کرده است. امیر قطر در سخنرانی خود در هفتاد و سومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد اختلاف‌های درونی و به کارگیری تحریم علیه قطر، شورای همکاری خلیج فارس را فلج کرده است.
تنش در درون شورای همکاری خلیج فارس میان قطر و سه کشور دیگر عضو این شورا (عربستان، امارات و بحرین) به علاوه مصر از ژوئن 2017 به وجود آمده و با گذشت 15 ماه هیچ نشانه‌ای مبنی بر خاتمه یا کاهش آن دیده نمی‌شود.
دولت کویت تلاش زیادی انجام داد تا با میانجی‌گری میان قطر و سه کشور دیگر زمینه حل یا دست کم کاهش این تنش را فراهم کند، اما این تلاش‌ها نه تنها هیچ نتیجه‌ای نداشته، بلکه شورای همکاری را نیز در آستانه فروپاشی قرار داده است.
نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در دسامبر 2017 در کویت و بدون مشارکت سران عربستان، امارات و بحرین برگزار شد و در کمتر از 15 دقیقه نیز پایان یافت تا تحلیلگران زیادی از فروپاشی این شورا خبر دهند. بدون تردید یکی از محورهای سفر محمد بن سلمان به کویت، گفت وگو درباره این تنش است، اما این احتمال نیز وجود دارد که ولیعهد سعودی در این سفر با امیر کویت درباره شورای همکاری جدیدی بدون حضور قطر گفت وگو کند. بن سلمان در این سفر تلاش خواهد کرد کویت را به عربستان سعودی نزدیک کند.
بررسی موضوع نفت نیز دیگر هدف سفر ولیعهد سعودی به کویت محسوب می‌شود. عربستان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده نفت جهان است و کویت نیز با تولید روزانه حدود 2 میلیون و 800 هزار بشکه و صادرات حدود 2.1 میلیون بشکه در زمره بزرگترین کشورهای تولید و صادرکننده نفت جهان محسوب می‌شود.
دولت آمریکا که تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی علیه جمهوری اسلامی ایران وضع کرده است از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به خصوص عربستان و کویت انتظار دارد با افزایش تولید نفت خود مانع افزایش قیمت جهانی نفت شوند. محمد بن سلمان در سفر به کویت با امیر و مقامات کویتی در این خصوص و مشکلاتی که ممکن است افزایش تولید نفت ایجاد کند، گفت وگو خواهد کرد. با این حال، «مجید المنیف»، یک مقام نفتی سابق عربستان معتقد است «اگرچه عربستان سعودی توان افزایش تولید نفت را دارد اما اگر اکنون از ظرفیت‌های ذخیره خود استفاده کند در آینده دچار مشکلات جدی خواهد شد.»
سومین هدف این سفر گفت وگو درخصوص روابط دوجانبه است. روابط کویت و عربستان هم به دلیل نادیده گرفتن میانجی‌گری کویت توسط عربستان در تنش درون عربی و هم به دلیل اختلاف‌های نفتی، شاهد کدورت‌هایی است.
عربستان سعودی در سال 2014 به بهانه آسیب‌های زیست محیطی تولید نفت در میدان خفجی را که از میادین نفتی مشترک این کشور با کویت است متوقف کرد که این اقدام سبب زیان‌های مالی برای دولت کویت شد. حل این موضوع از اولویت‌های سفر بن سلمان به کویت است.
نکته پایانی این است که سفر محمد بن سلمان به کویت نخستین سفر دیپلماتیک وی پس از سفرهای فوریه و مارس گذشته به آمریکا و چند کشور اروپایی است. 113/120
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
امیر قطر: اختلافات، شورای همکاری خلیج فارس را فلج کرده‌است
الخلیج‌آنلاین: جشن‌های ملی عربستان سعودی، باری بر دوش شهروندان این کشور
تنگنای بن‌سلمان در داخل عربستان و تداوم راهبرد سرکوب/ تحلیل
